07/02/2022
Zespoły powirusowe
post COVID-19, long COVID-19
Zespoły powirusowe mogą wystąpić po każdym typie wirusa i są zbiorem objawów, które pojawiają się jako odpowiedź na poprzedzającą infekcję wirusową. Najczęstszym objawem jest niewyjaśnione zmęczenie, które utrzymuje się po ustaniu aktywności wirusa.
Zespół neurologiczny post COVID-19 jest spowodowany odpowiedzią mózgu i organizmu na wirusa SARS-CoV-2
W wyniku odpowiedzi zapalnej na wirusa SARS-CoV-2 organizm wytwarza wyspecjalizowane białka zwane cytokinami, które mają wpływ na komunikację komórkową. Ponieważ wirus SARS-CoV-2 może osłabiać barierę krew-mózg, cytokiny te mogą wnikać i gromadzić się w ośrodkowym układzie nerwowym. Kiedy cytokiny dostają się do podwzgórza, mogą wpływać na regulację temperatury, uwalnianie hormonów, cykle snu i apetyt. Mogą również powodować zaburzenia poznawcze, a także silne zmęczenie. W ten sposób wirus SARS-CoV-2 może powodować długotrwałe skutki (tzw. long COVID), nawet po przejściu aktywnej infekcji. W przypadku niektórych pacjentów objawy te mogą prowadzić do długotrwałych powikłań zdrowotnych, takich jak uszkodzenie serca, płuc, udary, przewlekłe zmęczenie lub zapalenie mózgu i rdzenia.
Powszechnie znanym objawem long COVID jest „mgła mózgowa”, która charakteryzuje się brakiem zdolności koncentracji, możliwością wystąpienia istotnych zaburzeń pamięci i funkcji poznawczych oraz zazwyczaj towarzyszącym jej uczuciem nieustępującego zmęczenia.
Częste powirusowe ujawnianie się zaburzeń poznawczych występowało także podczas wcześniejszych pandemii m.in. grypy rosyjskiej (w latach 1889 i 1892) oraz grypy hiszpańskiej (1918-1919).
Długofalowe neurologiczne skutki pandemii grypy hiszpańskiej (tzw. hiszpanki) obejmowały parkinsonizm, katatonię i śpiączkowe zapalenie mózgu (encephalitis lethargica). Termin encephalitis lethargica został po raz pierwszy użyty przez austriackiego neurologa Constantina von Economo w 1917 roku, po tym jak zidentyfikował zwiększoną liczbę pacjentów w Wiedniu z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych i majaczeniem w okresie zim 1916 i 1917. Natomiast pandemie grypy rosyjskiej z lat 1889 i 1892 miały przewlekłe (wieloletnie konsekwencje) w postaci nerwobólów, neurastenii, zapalnych neuropatii, katalepsji, grypy, psychozy, ogólnego osłabienia lęk u i paranoi.