Pracownia Psychoterapii Zacisze

Pracownia Psychoterapii Zacisze Pracownia Psychoterapii Zacisze współpracuje z psychologami, psychoterapeutami i seksuologami.

Zaburzenia lękowe z napadami paniki – czym są i jak pomaga terapia poznawczo-behawioralna?Napady paniki to nagłe i bardz...
22/08/2025

Zaburzenia lękowe z napadami paniki – czym są i jak pomaga terapia poznawczo-behawioralna?

Napady paniki to nagłe i bardzo intensywne epizody lęku, które często pojawiają się bez wyraźnej przyczyny. Osoba doświadcza wówczas silnych objawów fizycznych, takich jak: przyspieszone bicie serca, duszność, zawroty głowy, pocenie się, drżenie ciała czy poczucie odrealnienia. Towarzyszy temu zwykle myśl, że dzieje się coś bardzo groźnego – „zaraz zemdleję”, „mam zawał”, „stracę kontrolę”.

Choć napad paniki nie stanowi realnego zagrożenia dla życia, przeżywany jest jak stan alarmowy. Z czasem pojawia się także lęk przed kolejnym atakiem, co prowadzi do unikania miejsc i sytuacji, które mogłyby go wywołać. To właśnie dlatego zaburzenie potrafi znacząco ograniczać codzienne funkcjonowanie.

Jak działa błędne koło paniki?

David Clark – brytyjski psycholog i twórca jednego z najbardziej uznanych modeli terapii panicznych – pokazał, że napady paniki utrzymują się poprzez specyficzne błędne koło:
• Pojawiają się naturalne objawy fizyczne (np. szybsze bicie serca).
• Nadajemy im katastroficzne znaczenie („to oznaka zawału”).
• To wywołuje silny lęk, który jeszcze bardziej nasila objawy fizyczne.
• W konsekwencji powstaje samonapędzający się mechanizm – błędne koło paniki.

Jak wygląda terapia poznawczo-behawioralna (CBT) w modelu Clarka?

Celem terapii nie jest „uspokajanie się” czy kontrolowanie objawów, ale zmiana sposobu ich interpretowania i doświadczenie, że ataki nie są niebezpieczne. Terapeuta pomaga w tym poprzez:
1. Identyfikację katastroficznych myśli – pacjent uczy się zauważać, jak jego interpretacje wpływają na nasilenie lęku.
2. Eksperymenty behawioralne – np. wywoływanie lekkich objawów w bezpiecznych warunkach (szybkie oddychanie, kręcenie się na krześle), aby sprawdzić, czy rzeczywiście prowadzą one do utraty przytomności czy zawału.
3. Konfrontację z sytuacjami unikania – stopniowe wracanie do aktywności i miejsc, które wcześniej były źródłem obaw.

W efekcie pacjent stopniowo uczy się, że objawy paniki są przejawem reakcji lękowej organizmu, a nie zagrożeniem życia. Z czasem napady tracą swoją siłę, a lęk przed nimi słabnie.

Zaburzenia lękowe z napadami paniki mogą wydawać się bardzo przytłaczające, ale są w pełni zrozumiałe z perspektywy psychologii i skutecznie leczone. Terapia poznawczo-behawioralna według modelu Clarka pozwala przerwać błędne koło paniki i odzyskać poczucie kontroli nad swoim życiem. To proces, w którym zamiast unikać i walczyć z objawami, uczymy się je rozumieć i doświadczać w nowy sposób – co otwiera drogę do trwałej poprawy jakości życia.

Depresja – objawy, przyczyny i skuteczne metody leczeniaDepresja jako choroba cywilizacyjna:Depresja jest jednym z najcz...
18/08/2025

Depresja – objawy, przyczyny i skuteczne metody leczenia

Depresja jako choroba cywilizacyjna:

Depresja jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych na świecie i stanowi poważny problem zdrowotny, społeczny i ekonomiczny. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że cierpi na nią ponad 280 milionów osób, a liczba ta stale rośnie. Depresja może wystąpić w każdym wieku – zarówno u młodzieży, jak i osób dorosłych czy seniorów. Nie jest oznaką słabości, lecz chorobą wymagającą profesjonalnego leczenia.

Objawy depresji:

Rozpoznanie depresji opiera się na obserwacji utrzymujących się co najmniej dwa tygodnie objawów, które wpływają negatywnie na funkcjonowanie w życiu codziennym. Do najczęściej występujących symptomów należą:
• obniżony nastrój – dominujące poczucie smutku, przygnębienia, braku nadziei,
• anhedonia – utrata zdolności do odczuwania radości i satysfakcji,
• zaburzenia snu – bezsenność lub nadmierna senność, trudności w zasypianiu i wczesne wybudzanie,
• zmiany apetytu i masy ciała – zarówno spadek, jak i wzrost,
• spowolnienie psychoruchowe lub pobudzenie,
• zmęczenie, brak energii, trudności w wykonywaniu codziennych czynności,
• poczucie winy, bezwartościowości, bezużyteczności,
• problemy z koncentracją i pamięcią,
• myśli rezygnacyjne i samobójcze.

Objawy mogą mieć różne nasilenie – od łagodnego, przez umiarkowane, aż po ciężkie epizody depresyjne. Nieleczona depresja prowadzi do znacznego pogorszenia jakości życia, izolacji społecznej, a w skrajnych przypadkach – do prób samobójczych.

Przyczyny depresji:

Depresja jest zaburzeniem wieloczynnikowym, co oznacza, że jej rozwój zależy od współdziałania różnych elementów:
1. Czynniki biologiczne
• zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników (serotoniny, dopaminy, noradrenaliny),
• zmiany hormonalne (np. w chorobach tarczycy, w okresie poporodowym),
• predyspozycje genetyczne.
2. Czynniki psychologiczne
• niskie poczucie własnej wartości,
• trudności w regulacji emocji,
• utrwalone schematy myślenia oparte na pesymizmie i krytycyzmie wobec siebie.
3. Czynniki środowiskowe i społeczne
• długotrwały stres,
• brak wsparcia ze strony bliskich,
• traumatyczne doświadczenia (przemoc, zaniedbanie, strata),
• problemy w relacjach czy pracy zawodowej.

W praktyce najczęściej współwystępuje kilka przyczyn jednocześnie, co powoduje, że depresja ma indywidualny przebieg u każdej osoby.

Leczenie depresji:

Współczesna medycyna i psychologia dysponują skutecznymi metodami leczenia depresji. Wybór strategii zależy od stopnia nasilenia objawów, historii pacjenta oraz jego indywidualnych potrzeb.

1. Psychoterapia

Psychoterapia odgrywa kluczową rolę w leczeniu depresji. Jest rekomendowana zarówno w łagodnych, jak i umiarkowanych epizodach, a także jako wsparcie przy leczeniu farmakologicznym w cięższych przypadkach.
Najlepiej przebadane i najczęściej stosowane podejścia to:
• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomaga identyfikować i zmieniać negatywne schematy myślenia oraz zachowania, które podtrzymują objawy depresji.
• Terapia schematu – koncentruje się na głębszych wzorcach emocjonalnych i relacyjnych, które mogą sprzyjać nawrotom choroby.
• Terapia psychodynamiczna – umożliwia zrozumienie nieświadomych konfliktów emocjonalnych i ich wpływu na aktualne życie.

W psychoterapii pacjent uczy się rozpoznawać swoje emocje, wzmacniać umiejętności radzenia sobie z trudnościami, budować bardziej wspierające relacje i rozwijać poczucie własnej wartości.

2. Farmakoterapia

Leczenie farmakologiczne, prowadzone przez lekarza psychiatrę, bywa konieczne zwłaszcza w przypadku umiarkowanej i ciężkiej depresji. Leki przeciwdepresyjne regulują działanie neuroprzekaźników w mózgu, zmniejszając objawy i stabilizując nastrój.
Warto pamiętać, że skuteczność leków pojawia się zazwyczaj po kilku tygodniach regularnego stosowania, a ich dobór powinien być indywidualny i monitorowany przez specjalistę.

3. Wsparcie psychospołeczne i styl życia

Proces leczenia wspiera również:
• regularna aktywność fizyczna,
• dbanie o higienę snu,
• zdrowa dieta,
• techniki relaksacyjne i uważności,
• bliskie, wspierające relacje interpersonalne.

W ciężkich przypadkach, gdy istnieje ryzyko samobójcze, stosuje się dodatkowe formy leczenia, takie jak hospitalizacja.

Dlaczego warto podjąć leczenie?

Depresja nie jest stanem, który „mija sam”. Bez odpowiedniej pomocy może się pogłębiać i prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wczesna diagnoza i wdrożenie leczenia znacznie zwiększają szansę na pełny powrót do zdrowia i zapobiegają nawrotom.

Profesjonalna pomoc psychoterapeuty czy psychiatry daje możliwość nie tylko złagodzenia objawów, ale także głębokiej zmiany sposobu funkcjonowania – odbudowania relacji z innymi, poprawy jakości życia i odzyskania poczucia sensu.

Katarzyna Grajnert:Psychoterapeutka poznawczo-behawioralna w trakcie całościowego szkolenia w Centrum Terapii Poznawczo-...
15/08/2025

Katarzyna Grajnert:

Psychoterapeutka poznawczo-behawioralna w trakcie całościowego szkolenia w Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej w Warszawie – ośrodku spełniającym standardy European Association for Behavioural and Cognitive Therapies.

Doświadczenie zawodowe zdobywała m.in. w placówkach pieczy zastępczej w województwie łódzkim, gdzie mogła obserwować mechanizmy powstawania trudności emocjonalnych i zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży. To doświadczenie ugruntowało jej wiedzę o wpływie wczesnych przeżyć i środowiska wychowawczego na funkcjonowanie psychiczne człowieka oraz wzmocniło przekonanie o kluczowej roli samoświadomości w procesie zmiany.

W pracy kieruje się założeniami terapii poznawczo-behawioralnej, opartej na aktywnej współpracy terapeuty i pacjenta, jasno określonych celach oraz poszukiwaniu rozwiązań dopasowanych do indywidualnych potrzeb. Szczególnie ważne są dla niej poczucie bezpieczeństwa, akceptacja i zaufanie – wierzy, że to właśnie one tworzą przestrzeń sprzyjającą zmianie i rozwojowi.

Wspiera osoby doświadczające trudności emocjonalnych, niskiej samooceny, lęku, obniżonego nastroju czy kryzysów osobistych. Bliska jest jej także praca z młodzieżą i młodymi dorosłymi. Swoją pracę poddaje regularnej superwizji, a kompetencje poszerza, uczestnicząc w specjalistycznych kursach i szkoleniach.

Dowiedz się więcej o naszym zespole terapeutycznym: https://www.psychoterapia-zacisze.pl/psychoterapeuci

Osobowość histrioniczna – kiedy emocje mówią głośniej niż słowaOsobowość histrioniczna często budzi ciekawość – a czasem...
08/08/2025

Osobowość histrioniczna – kiedy emocje mówią głośniej niż słowa

Osobowość histrioniczna często budzi ciekawość – a czasem i niezrozumienie. To osoby, które potrafią być barwne, ekspresyjne, pełne energii, często przyciągające uwagę. Na pierwszy rzut oka – dusza towarzystwa. Ale pod tą warstwą ekspresji często kryje się delikatność emocjonalna, niskie poczucie własnej wartości i głęboka potrzeba bycia kochanym.

Jak zachowuje się osoba z osobowością histrioniczna?

To, co charakterystyczne, to sposób wyrażania emocji i potrzeba bycia zauważonym. Takie osoby często:
• mają silną potrzebę znajdowania się w centrum uwagi,
• bywają teatralne w zachowaniu, sposobie mówienia i gestykulacji,
• odczuwają emocje bardzo intensywnie – ale też krótko: łatwo przechodzą z euforii do rozdrażnienia czy smutku,
• dbają o wygląd w sposób, który może być odbierany jako przesadny,
• nawiązują szybko relacje, ale często są one powierzchowne,
• interpretują znajomości jako bardziej intymne niż są w rzeczywistości,
• mają trudność z tolerowaniem sytuacji, w której nie są w centrum zainteresowania.

Choć mogą być postrzegane jako charyzmatyczne, z czasem relacje z osobami histrionicznymi mogą stać się męczące – z powodu emocjonalnej intensywności i potrzeby ciągłej uwagi.

Co kryje się pod powierzchnią?

Za tym teatralnym stylem często stoi niezaspokojona potrzeba bycia widzianym i akceptowanym, która mogła rozwinąć się już we wczesnych latach życia. W rodzinach, gdzie:
• miłość była warunkowa (np. tylko za grzeczne zachowanie lub dobre wyniki),
• brakowało stabilnego kontaktu emocjonalnego,
• opiekunowie reagowali dopiero wtedy, gdy coś „działo się intensywnie” –
dziecko mogło nauczyć się, że aby zasłużyć na uwagę, musi być głośne, ekspresyjne, wyjątkowe.

Ten sposób funkcjonowania może utrwalić się w dorosłości jako styl osobowości.

Jak wygląda życie z osobowością histrioniczną?

W życiu codziennym osoby z tym wzorcem często:
• nieświadomie dopasowują się do otoczenia, chcąc zyskać aprobatę,
• unikają samotności, bo ona nasila poczucie pustki i braku wartości,
• odczuwają lęk przed odrzuceniem, ale jednocześnie budują relacje w sposób, który może je destabilizować,
• mają trudność z autorefleksją i dostępem do głębszych emocji – wiele działań odbywa się na poziomie automatycznych reakcji.

Czy można coś z tym zrobić?

Tak. Psychoterapia może być ogromnym wsparciem – choć na początku osoby z osobowością histrioniczną mogą mieć trudność z wytrwaniem w procesie (gdy nie czują wystarczającego zainteresowania lub gdy temat schodzi na głębsze emocje, a nie zachowanie).

Cele terapii obejmują:
• poznanie własnych wzorców emocjonalnych i relacyjnych,
• budowanie prawdziwej, wewnętrznej wartości, niezależnej od uwagi innych,
• rozwijanie stabilnych, głębszych relacji,
• uczenie się regulacji emocji i kontaktu z tym, co „pod spodem” – smutkiem, lękiem, samotnością.

To, co kiedyś pomagało przetrwać – ekspresja, dramatyzowanie, odgrywanie ról – z czasem może przestać służyć. Psychoterapia to bezpieczna przestrzeń, by wrócić do siebie i odkryć, że nie trzeba być „jakimś”, by być ważnym i kochanym.

Osobowość histrioniczna to nie „udawanie” ani „manipulacja”. To styl funkcjonowania, który często wywodzi się z realnej potrzeby bliskości i uznania. Za ekspresją i teatralnością często stoi ktoś bardzo wrażliwy – kto uczy się, że może być widziany także w ciszy, a nie tylko na scenie.

Zaburzenie osobowości zależnej - o cichym podporządkowaniu, które niszczy od środkaOsobowość zależna to typ funkcjonowa...
01/08/2025

Zaburzenie osobowości zależnej - o cichym podporządkowaniu, które niszczy od środka

Osobowość zależna to typ funkcjonowania psychicznego, w którym potrzeba bycia otoczonym opieką, lęk przed samotnością i przekonanie o własnej nieporadności znacząco wpływają na codzienne życie. Osoba z takim typem osobowości czuje się bezradna, gdy nie może polegać na kimś silniejszym – emocjonalnie, decyzyjnie, organizacyjnie.

Objawy i zachowania:
• Trudności z podejmowaniem decyzji bez nadmiernej ilości rad i zapewnień od innych
• Unikanie odpowiedzialności – przekazywanie jej partnerowi, rodzinie, lekarzowi
• Uległość, nawet jeśli decyzje innych są niekorzystne
• Lęk przed odrzuceniem – gotowość do znoszenia złego traktowania, by uniknąć samotności
• Uczucie bezsilności lub paniki, gdy bliska osoba znika z życia
• Przekonanie: „nie dam sobie rady sam(a)”

Osobowość zależna nie zawsze jest łatwa do zauważenia – osoby te często są uprzejme, grzeczne, pozornie elastyczne. Ale pod tą powierzchnią kryje się chroniczny lęk przed porzuceniem i przekonanie, że życie bez „czyjejś sterowności” jest niemożliwe.

Korzenie zaburzenia

Zwykle sięgają dzieciństwa – gdzie nadopiekuńczy lub autorytarni opiekunowie nie pozwalali dziecku rozwijać samodzielności. Dziecko mogło uczyć się, że świat jest zbyt trudny, by radzić sobie samodzielnie, albo że „samodzielność to zdrada” wobec ważnych osób. Często występuje również w rodzinach, gdzie obecne były silne lęki, choroby, nadmierna kontrola lub subtelna emocjonalna zależność.

Jak wygląda psychoterapia?

Osoby z osobowością zależną rzadko zgłaszają się z powodu samego zaburzenia. Częściej przychodzą z depresją, atakami paniki lub kryzysem po rozstaniu. Terapeuta pomaga im zauważyć powtarzalność ich schematów funkcjonowania i związki między trudnościami a głębokim lękiem przed odrzuceniem.

Główne cele terapii:
• Zwiększenie poczucia sprawczości
• Rozpoznanie i osłabienie automatycznych wzorców podporządkowania
• Nauka podejmowania decyzji i wyrażania własnych potrzeb
• Rozwój umiejętności budowania relacji na zasadach równowagi, a nie zależności

Terapia zazwyczaj trwa dłuższy czas, ponieważ pacjent potrzebuje bezpiecznej relacji, w której może stopniowo eksperymentować z niezależnością emocjonalną i decyzyjną. Proces ten bywa pełen ambiwalencji – chęci zmian i lęku przed nimi.

Osobowość anankastyczna – gdy perfekcjonizm zaczyna rządzić życiemOsobowość anankastyczna, inaczej obsesyjno-kompulsyjna...
26/07/2025

Osobowość anankastyczna – gdy perfekcjonizm zaczyna rządzić życiem

Osobowość anankastyczna, inaczej obsesyjno-kompulsyjna (OCPD) to jedno z zaburzeń osobowości, które często mylone jest z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD). Choć mają wspólne cechy, są to dwie różne diagnozy. W przypadku osobowości anankastycznej kluczowa jest sztywność, nadmierna kontrola, perfekcjonizm i trudność w tolerowaniu niepewności – a nie przymusowe rytuały.

Jak wygląda osobowość obsesyjno-kompulsyjna?

Osoby z tym typem osobowości:
• Są skrajnie dokładne, skrupulatne i rzadko zadowolone z efektów własnej pracy.
• Mają silną potrzebę utrzymania porządku, zasad i kontroli – zarówno nad sobą, jak i otoczeniem.
• Często trudno im delegować zadania, bo „nikt nie zrobi tego tak dobrze”.
• Potrzebują przewidywalności i rutyny – spontaniczność bywa trudna lub niepokojąca.
• Mają tendencję do sztywnego moralizowania, bywają krytyczne wobec innych i siebie.
• Często mają trudność w okazywaniu emocji – uczucia bywają „niepraktyczne”.

Na zewnątrz mogą być postrzegani jako uporządkowani i niezawodni – ale wewnątrz doświadczają napięcia, lęku i poczucia, że muszą nieustannie zasługiwać na akceptację. Ich życie może być zdominowane przez poczucie obowiązku, a nie przyjemność.

Skąd się bierze osobowość anankastyczna?

U podłoża zwykle leży kombinacja cech temperamentalnych i doświadczeń wczesnodziecięcych, m.in.:
• Wychowanie w domu, gdzie dominowały sztywne zasady, nadmierna kontrola lub krytycyzm.
• Warunkowa akceptacja: „jesteś dobry tylko, gdy spełniasz oczekiwania”.
• Modelowanie zachowań rodziców, którzy sami byli perfekcjonistyczni, wymagający lub chłodni emocjonalnie.

W wyniku tego dziecko może dojść do przekonania, że tylko bycie idealnym, uporządkowanym i bezbłędnym zapewni mu bezpieczeństwo i akceptację.

Terapia osobowości obsesyjno-kompulsyjnej

Terapia zaburzenia anankastycznego bywa wyzwaniem – osoby te często nie widzą swoich cech jako problematycznych. Często zgłaszają się po pomoc z powodu:
• wypalenia zawodowego,
• trudności w relacjach (np. partner mówi, że nie da się z nimi żyć),
• nadmiernego stresu, lęków, dolegliwości psychosomatycznych.

Cele terapii mogą obejmować:
• Zwiększenie elastyczności poznawczej i emocjonalnej – nauka odpuszczania kontroli.
• Praca nad wewnętrznym krytykiem i zmniejszenie nierealistycznych wymagań wobec siebie.
• Rozpoznawanie i regulacja emocji – zwłaszcza lęku i złości, które często są tłumione.
• Budowanie zdrowszych relacji poprzez pracę nad empatią, spontanicznością i zaufaniem.

Osobowość obsesyjno-kompulsyjna nie jest jedynie „byciem perfekcyjnym” – to wewnętrzne cierpienie ukryte za maską porządku i kontroli. Terapia daje przestrzeń na odzyskanie swobody, radości i bardziej autentycznego życia.

́ci

Osobowość unikająca (osobowość lękliwa)Czym się charakteryzuje?Osobowość unikająca to trwały wzorzec niskiego poczucia w...
24/07/2025

Osobowość unikająca (osobowość lękliwa)

Czym się charakteryzuje?

Osobowość unikająca to trwały wzorzec niskiego poczucia własnej wartości, silnej wrażliwości na ocenę, lęku przed odrzuceniem oraz unikania relacji społecznych, mimo wewnętrznego pragnienia bliskości.

Osoby z tym zaburzeniem:
• są skrajnie nieśmiałe i wycofane, szczególnie w nowych relacjach,
• obawiają się krytyki, ośmieszenia, zawstydzenia,
• unikałyby pracy czy kontaktów społecznych, jeśli wiązałyby się z ryzykiem dezaprobaty,
• postrzegają siebie jako nieatrakcyjne, niekompetentne, gorsze od innych,
• często odczuwają silną samotność, ale boją się ją przełamać.

Korzenie zaburzenia mogą sięgać:
• odrzucenia emocjonalnego lub wyśmiewania w dzieciństwie,
• nadmiernie krytycznych lub wymagających opiekunów,
• sytuacji traumatycznego zawstydzenia społecznego,
• cech temperamentalnych: nieśmiałości, zahamowania, wysokiej wrażliwości.

Jak może wyglądać świat osoby z tym zaburzeniem?

„Chciałabym być bliżej ludzi, ale boję się, że nie będą chcieli mnie znać. Może lepiej się nie narażać.”
„Zawsze myślę, że powiem coś głupiego. Lepiej siedzieć cicho.”

Czym osobowość unikająca różni się od introwertyzmu lub fobii społecznej?
• Introwertyk unika tłumu, ale nie czuje lęku przed odrzuceniem.
• Fobia społeczna to zaburzenie lękowe – może się pojawić epizodycznie.
• Osobowość unikająca to trwały wzorzec funkcjonowania i widzenia siebie jako „gorszego”.

Co pomaga?
• Psychoterapia (często długoterminowa) – bezpieczna relacja terapeutyczna daje szansę na budowanie poczucia własnej wartości,
• Ćwiczenie stopniowej ekspozycji na sytuacje społeczne,
• Rozpoznawanie i kwestionowanie zniekształconych przekonań o sobie,
• Wsparcie w tworzeniu i utrzymywaniu relacji.

Osobowość unikająca to nie słabość, ale sposób radzenia sobie z dawnym bólem i strachem. Zmiana jest możliwa – krok po kroku, w relacji, w akceptacji i w poczuciu, że „może jednak nie jestem gorszy, tylko zbyt długo tak o sobie myślałem”.

Za maską siły — narcystyczna struktura osobowości z bliskaOsobowość narcystyczna to wzorzec funkcjonowania psychicznego,...
20/07/2025

Za maską siły — narcystyczna struktura osobowości z bliska

Osobowość narcystyczna to wzorzec funkcjonowania psychicznego, który koncentruje się wokół wyolbrzymionego obrazu siebie, potrzeby uznania oraz trudności w autentycznym kontakcie z innymi ludźmi. Często osoba z cechami narcystycznymi wydaje się pewna siebie, dominująca i ambitna, jednak pod tą fasadą może skrywać głęboką niepewność, wrażliwość na ocenę i chroniczne poczucie pustki.

Główne cechy kliniczne i psychologiczne:

• Wysokie mniemanie o sobie: Osoba może wierzyć, że jest wyjątkowa, ponadprzeciętna, przeznaczona do rzeczy wielkich — a przez to zasługuje na specjalne traktowanie.
• Potrzeba podziwu i uznania: Narcystyczna struktura osobowości funkcjonuje dzięki zewnętrznym „dawką” potwierdzenia własnej wartości. Osoba może czuć się dobrze tylko wtedy, gdy jest chwalona, uznawana lub idealizowana.
• Niska tolerancja na krytykę: Nawet neutralna uwaga może zostać odebrana jako atak. Reakcją bywa złość, wycofanie lub dewaluacja osoby krytykującej.
• Brak empatii: Trudność w przyjmowaniu perspektywy drugiego człowieka. Emocje innych często są lekceważone lub ignorowane.
• Wahania samooceny: Osoby z osobowością narcystyczną często balansują między skrajną idealizacją siebie a wewnętrznym poczuciem bycia bezwartościowym. Ten kontrast może być ukryty przed otoczeniem, ale wewnętrznie prowadzi do napięcia, niepokoju, a czasem także depresji.
• Eksploatacja relacji: Inni ludzie bywają traktowani instrumentalnie — jako źródło podziwu, przywilejów, zabezpieczenia społecznego.

Możliwe przyczyny i podłoże:

Rozwój cech narcystycznych może mieć złożone podłoże. Wśród potencjalnych czynników wyróżnia się:
• Relacje z opiekunami we wczesnym dzieciństwie — np. nadmierna idealizacja dziecka bez równoczesnego odzwierciedlania jego emocji lub przeciwnie: surowość, zawstydzanie i nierealistyczne wymagania.
• Brak stabilnego poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego — dziecko uczy się, że musi „zasługiwać” na uwagę i miłość, często kosztem autentycznego wyrażania siebie.
• Mechanizmy obronne — zniekształcony obraz siebie bywa sposobem na ochronę przed zranieniem i emocjonalną zależnością. Poczucie wyjątkowości przykrywa lęk przed byciem przeciętnym, nieważnym, słabym.

Narcystyczne cierpienie – niewidoczne z zewnątrz:

Choć osobowość narcystyczna bywa kojarzona z pewnością siebie i sukcesem, w rzeczywistości wiele osób z tym schematem zmaga się z trudnym do zniesienia wewnętrznym napięciem, uczuciem pustki, nierealności relacji, a także lękiem przed demaskacją.

W relacjach interpersonalnych mogą występować:
• huśtawki między idealizacją a dewaluacją partnera,
• zazdrość i poczucie zagrożenia,
• trudność z przyjęciem bliskości, która niesie ryzyko zależności.

Kierunki wsparcia:

Pomoc osobie z cechami narcystycznymi nie polega na „naprawianiu” osobowości, lecz na stworzeniu bezpiecznej przestrzeni do odkrywania prawdziwego siebie, bez potrzeby nieustannego udowadniania własnej wartości.

Praca nad:
• realistycznym obrazem siebie i świata,
• rozpoznawaniem emocji (własnych i cudzych),
• radzeniem sobie z wrażliwością na ocenę,
• zdrowymi granicami w relacjach —
może prowadzić do głębszego rozwoju osobistego, większej autentyczności i ulgi w codziennym funkcjonowaniu.

Choć osobowość narcystyczna może wydawać się trudna — zarówno dla osoby, która ją przejawia, jak i dla jej otoczenia — warto pamiętać, że za wieloma mechanizmami obronnymi często stoi człowiek głęboko zraniony i samotny.

Droga do zmiany nie polega na porzuceniu ambicji, sukcesów czy siły, lecz na odzyskaniu kontaktu z własnym „ja” — bardziej autentycznym, mniej zależnym od zewnętrznych potwierdzeń. To proces wymagający odwagi i cierpliwości, ale też niosący możliwość głębszych, bardziej satysfakcjonujących relacji z samym sobą i innymi.





Osobowość paranoiczna – życie w świecie zagrożeń.Osobowość paranoiczna (zaburzenie osobowości paranoicznej) to głęboko z...
18/07/2025

Osobowość paranoiczna – życie w świecie zagrożeń.

Osobowość paranoiczna (zaburzenie osobowości paranoicznej) to głęboko zakorzeniony wzorzec nieufności i podejrzliwości wobec innych ludzi. Osoby z tym zaburzeniem mają skłonność do doszukiwania się wrogich intencji tam, gdzie ich nie ma. Zwykłe sytuacje mogą być przez nie interpretowane jako celowe próby ośmieszenia, zranienia lub wykorzystania.

Cechy charakterystyczne:
• silna podejrzliwość wobec innych – nawet bliskich osób,
• trudności w wybaczaniu uraz i poczucie bycia krzywdzonym,
• interpretowanie neutralnych lub życzliwych działań jako wrogich,
• nadmierna wrażliwość na krytykę,
• skłonność do utrzymywania uraz (tzw. pamiętliwość),
• chłód emocjonalny i dystans w relacjach,
• częste wątpliwości co do lojalności partnera, przyjaciół, współpracowników.

Funkcjonowanie społeczne:

Osoby z osobowością paranoiczną często mają trudności w budowaniu i utrzymywaniu relacji – zarówno zawodowych, jak i prywatnych. Ich sztywność, nadmierna czujność i brak zaufania prowadzą do izolacji. Paradoksalnie, ich lęk przed odrzuceniem i zranieniem często przyczynia się do powstawania napięć, które same prowokują.

Skąd się bierze to zaburzenie?

Podatność biologiczna i wczesnodziecięce doświadczenia zaniedbania, oziębłości emocjonalnej czy przemocy mogą odgrywać rolę w rozwoju osobowości paranoicznej. Dziecko, które żyło w poczuciu ciągłego zagrożenia lub nieprzewidywalności, może wykształcić przekonanie, że świat jest miejscem niebezpiecznym, a ludzie są potencjalnymi wrogami.

Psychoterapia:

Najskuteczniejszą metodą leczenia jest psychoterapia, choć rozpoczęcie jej bywa trudne – osoby z tym zaburzeniem mają problem z zaufaniem również terapeucie. Kluczowe jest stworzenie bezpiecznej relacji terapeutycznej, która pozwoli na stopniowe badanie przekonań i wzorców myślenia.

W procesie terapii pracuje się nad:
• budowaniem zaufania i bezpieczeństwa w relacji,
• rozpoznawaniem przekonań i wzorców myślenia, które wpływają na interpretowanie działań innych ludzi jako wrogich,
• uczeniem się odróżniania realnego zagrożenia od domniemanych intencji,
• budowaniem większej elastyczności psychicznej i odporności emocjonalnej,
• oraz rozwijaniem zdrowszych strategii regulacji napięcia i budowania relacji.

To często długoterminowy proces, wymagający cierpliwości i konsekwencji. Terapeuta niezależnie od nurtu, w jakim pracuje, musi być szczególnie uważny, by nie naruszyć kruchego poczucia bezpieczeństwa pacjenta, a jednocześnie nie wspierać nieadaptacyjnych przekonań.

Za paranoiczną czujnością często kryje się głęboki lęk przed zranieniem i samotnością. Osoba z osobowością paranoiczną nie tyle nienawidzi świata – ile bardzo się go boi. To nie atak, lecz obrona.

Borderline – czy to można leczyć? Psychoterapia w zaburzeniu osobowości z pogranicza.Osobowość borderline (z pogranicza)...
17/07/2025

Borderline – czy to można leczyć? Psychoterapia w zaburzeniu osobowości z pogranicza.

Osobowość borderline (z pogranicza) to zaburzenie, które bywa źle rozumiane i często stygmatyzowane – zarówno przez otoczenie, jak i samych pacjentów. Niesłusznie. Bo choć życie z BPD bywa bardzo trudne, to terapia przynosi realną poprawę, a osoby z tym zaburzeniem często należą do najbardziej zdeterminowanych i pracowitych pacjentów.

Co charakteryzuje osobowość borderline?

To nie jest „wymówka” czy „cecha charakteru”. Osobowość z pogranicza to głębokie zaburzenie regulacji emocji, relacji i tożsamości. Osoby z BPD często:
• doświadczają bardzo intensywnych emocji, które trudno im kontrolować,
• boją się porzucenia i jednocześnie odpychają bliskich,
• mają niestabilne relacje – od idealizacji do dewaloryzacji,
• miewają poczucie pustki, braku sensu, niestabilności tożsamości,
• mogą sięgać po zachowania impulsywne (np. nadużywanie substancji, samookaleczanie),
• czasem doświadczają objawów dysocjacyjnych lub paranoidalnych pod wpływem stresu.

To nie jest „manipulacja” – to dramatyczna walka o utrzymanie więzi i emocjonalnej stabilności.

Skąd się bierze BPD?

Zaburzenie to najczęściej rozwija się na skutek trudnych doświadczeń w dzieciństwie – takich jak przemoc, zaniedbanie, niestabilność emocjonalna opiekunów, czy brak bezpiecznej więzi. Często występuje u osób, które nie mogły w dzieciństwie nauczyć się regulacji emocji i musiały radzić sobie same w sytuacjach, które je przerastały.

Czy borderline da się wyleczyć?

To pytanie często słyszymy w gabinecie. Odpowiedź brzmi: TAK, można znacząco poprawić funkcjonowanie i jakość życia – dzięki odpowiednio dobranej terapii.

Najlepiej przebadane formy terapii to:
• Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT) – uczy regulacji emocji, tolerowania stresu, budowania relacji, uważności.
• Terapia schematów (ST) – pracuje z głębokimi wzorcami myślenia i reagowania, opartymi na dziecięcych doświadczeniach.
• Terapia psychodynamiczna skoncentrowana na przeniesieniu (TFP) – bada wzorce relacji i pomaga integrować „rozbite” części tożsamości.

Ważne jest też wsparcie farmakologiczne w niektórych przypadkach – np. w leczeniu współwystępujących depresji czy lęku.

Co pomaga osobom z borderline?
• Bezpieczna, stabilna relacja terapeutyczna – to fundament leczenia.
• Praca nad rozpoznawaniem i nazywaniem emocji.
• Nauka nowych strategii radzenia sobie ze stresem.
• Odwaga w eksplorowaniu bolesnych wspomnień – w tempie, na które pacjent jest gotowy.
• Małe kroki, duża cierpliwość – zmiana trwa, ale jest możliwa.

❤️ Na koniec…

Osoby z borderline często czują się „zepsute”, „trudne”, „nie do uratowania”. To nieprawda.
Za objawami kryje się ogromna wrażliwość, potrzeba miłości i zrozumienia, która z jakiegoś powodu została kiedyś zraniona.

Dobra terapia daje przestrzeń na to, by tę ranę stopniowo leczyć. ❤️

Adres

Lęborska 9, Lok. 7
Łódź
92-713

Ostrzeżenia

Bądź na bieżąco i daj nam wysłać e-mail, gdy Pracownia Psychoterapii Zacisze umieści wiadomości i promocje. Twój adres e-mail nie zostanie wykorzystany do żadnego innego celu i możesz zrezygnować z subskrypcji w dowolnym momencie.

Skontaktuj Się Z Praktyka

Wyślij wiadomość do Pracownia Psychoterapii Zacisze:

Udostępnij

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

Kategoria