Psychologteżmatka

08/10/2025

Czasem słyszysz: „Odpuść kontrolę”.
Brzmi prosto.
Jak odpuścić coś, co kiedyś było Twoim jedynym sposobem, żeby przetrwać?

Kontrola nie pojawia się znikąd.
Kiedyś była Twoim systemem bezpieczeństwa.
Pomagała przewidzieć to, co nieprzewidywalne.
Dawała złudne poczucie wpływu tam, gdzie wpływu nie miałaś.
Może w dzieciństwie to właśnie kontrola ratowała Cię przed rozczarowaniem, odrzuceniem, chaosem dorosłych.

Wtedy była potrzebna.
Dziś często przeszkadza.
Ciało dalej reaguje tak, jakby świat był zagrożeniem.
Kiedy coś nie idzie "wg planu", w środku wszystko się napina, myślisz, że zawiodłaś, że znów nie dałaś rady.
To nie słabość. To stary program, który wciąż próbuje Cię chronić.
To głos z przeszłości, który mówi: „Jeśli przestaniesz kontrolować to wszystko się rozpadnie.”

A przecież dziś już jesteś dorosły/a.
Nie musisz wszystkiego przewidzieć, żeby być bezpieczny/a.
Nie musisz trzymać świata w garści, żeby czuć, że istniejesz.
Możesz pozwolić sobie nie wiedzieć, nie zdążyć, nie ogarnąć.

Kontrola to stara miłość - kiedyś potrzebna, dziś często zbyt ciasna.
Można jej podziękować.
Nie walczyć z nią, tylko uznać: „Rozumiem, dlaczego tu jesteś. Ale już nie muszę cię używać.”

I w tym uznaniu zaczyna się odpuszczanie.

Czy czujesz, że Twoja kontrola czasem Cię chroni, a czasem już ogranicza?

A.

28/09/2025

🕔 Niedziela, 5:30 rano.
Jeszcze nie kawa, jeszcze brak świadomości, a już - rozmowy o duchach.

Mój syn Tymek przychodzi do mnie i pyta:
– Opowiedzieć Ci o duchach?
– Dlaczego akurat o duchach?
– No bo, no bo, no bo… nie wiem. Opowiedzieć Ci?

I zaczynamy:

T: Duchy są białe. Mają oczy. Mają głowę. Nie mają nóg. Latają i, i, i, i, mieszkają w zamkach.
Ja: dużych zamkach?
T: nie, pełnych mroku
Ja: a co one tam robią?
T: yyyyyuu szukają innych osobników swojego gatunku, no i, i ,i ,i robią buuuuuuu, gaszą światło i
( teraz moje ulubione ) ZABIERAJĄ TYGRYSOM PASKI. 🐯👻

Patrzę na zegarek i mówię:
Ja: Tymku, ale przecież jest jeszcze ciemno.
T: Nie, mamo, jest już piękny dzień. Jest całkiem jasno. Przyniosę Ci okulary.
Ja: po co mi okulary? (tego już nie usłyszał, bo wyruszył po okulary do drugiego pokoju - jak się okazało przeciwsłoneczne)
T: masz załóż, to zobaczysz wszystkie duchy
Ja: chyba nie chce ich widzieć
T: to, to, to nie wiem może zrób sobie kawę
Ja: noo tak
T: chodź zaprowadzę Cię, jest jeszcze ciemno
😑🙈🤣

I tak sobie myślę:
5:30 w niedzielę. Człowiek zmęczony, dzień zapowiada się intensywny, a energia już dawno skończona. Najłatwiej w takiej chwili się wkurzyć: na dziecko, na siebie, na cały świat. Łatwo zacząć warczeć, szukać winnych, użalać się.

Czasem nawet w takich pozornie beznadziejnych sytuacjach da się znaleźć coś dobrego.
Ja naprawdę pomyślałam: „Wow. 5:30 to i tak świetny wynik, patrząc na ostatni tydzień. Może jutro będzie jeszcze lepiej.”

To może być dobry dzień, bo taką decyzję podjęłam. Zwłaszcza, kiedy zaczął się od pytania: „Opowiedzieć Ci o duchach?”

Dobrego dnia i bądźcie wypoczęci!

A.

26/09/2025

Wczoraj wracałam z pracy, po całym dniu wizyt domowych. Dzwoniłam do mojej przyjaciółki i jak zwykle rozmawiałyśmy o wszystkim: o tym, co nas ucieszyło, co nas zirytowało, jakie mamy plany na kolejne dni. Takie codzienne rozmowy, które są dla mnie ogromnym wsparciem. (taki przyjaciel to skarb, to rodzina która się wybiera - także jeśli to czytasz to dziękuje ;))

I powiedziałam jej w pewnym momencie: „Wiesz co? To był dobry dzień”.
Tymek miał niezły dzień w przedszkolu.
Ja w tym całym natłoku obowiązków zdążyłam wziąć porządną kąpiel i zjeść ciepły obiad.

Na co ona zaczęła się śmiać:
„Zobacz, w jakim jesteśmy momencie życia, że porządna kąpiel i normalny obiad stają się miarą sukcesu dnia. Przecież to powinno być czymś oczywistym!”.

I miała rację - powinno 🤣
A jednocześnie… właśnie w tym jest coś bardzo ważnego.

Sukces nie zawsze musi wyglądać jak wielki projekt zakończony w pracy, czy lista zadań odhaczona w całości.
Czasem sukces to fakt, że zadbałam o swoje podstawowe potrzeby, że znalazłam chwilę na ciepły posiłek, a nie kanapkę w biegu.
Że zdążyłam naprawdę odpocząć pod prysznicem, a nie tylko „odhaczyć” szybkie mycie przed snem.

I wiecie co? To też jest ważne. To też jest wartość.
Jeśli czasem jedynym „osiągnięciem” w ciągu dnia jest kąpiel i obiad - to wciąż jest coś, z czego można być dumnym.

Jestem wdzięczna mojej przyjaciółce, że zwróciła mi na to uwagę. ❤️
Za to właśnie kocham nasze rozmowy, bo jedno jej zdanie potrafi sprawić, że zobaczę coś dobrego tam, gdzie wcześniej w ogóle tego nie dostrzegałam.

Gorąca kąpiel, ciepły posiłek, gorąca kawa, osiem załamań nerwowych Twojego dziecka, a nie dziesięć.
To nie jest byle co. To jest osiągnięcie.
I czasem właśnie takie małe osiągnięcia budują nasze poczucie równowagi i sprawczości. 🌿

A.

19/09/2025

Stres to nie błahostka.
Na krótką metę mobilizuje - dodaje siły, ostrzega, chroni. Ale gdy staje się codziennością, zaczyna cicho niszczyć: odbiera energię, zaburza sen, osłabia odporność.

A my? Zbyt często go bagatelizujemy, mówiąc sobie „takie życie”.

Stres to sygnał. Jeśli go nie usłyszysz i nie zadbasz o siebie - w końcu sam Cię zatrzyma.

Właśnie natknęłam się na klarowne i proste przedstawienie tematu, jak działa na nas przewlekły stres. Organizm ludzki jest systemem naczyń połączonych, nawet najdrobniejszy źle funkcjonujący element może wywołać lawinę niedomagań.

Jedną z korzyści refleksologii jest eliminacja stresu i napięć w ciele. Warto spróbować i doświadczyć, jak nasze ciało może się w szybki i prosty sposób zregenerować.

grafika: Biologia z Blondynką

12/09/2025

🤦Daj wujkowi buziaka🙅

Dlaczego nie „prosić”, tylko pytać i jak to robić inaczej?

Dla wielu dorosłych to „niewinne”: „Daj wujkowi buziaka”, zwyczajowy rytuał powitania/pożegnania. Dla dziecka to często sytuacja przymusu. Zmuszanie do pocałunku/ przytulenia uczy, że ciało dziecka nie do końca do niego należy. To komunikat: „Twoje NIE nie ma znaczenia”, a to podkłada grunt pod późniejsze problemy z granicami i ujawnianiem przemocy.

Nauka granic zaczyna się wcześnie. Badania wskazują, że nawet najmłodsze dzieci rozwijają poczucie integralności cielesnej i stopniowo rozumieją własną autonomię, dlatego to dorośli powinni je uczyć szacunku do granic, a nie je omijać. Edukacja o granicach i zgodzie we wczesnym dzieciństwie jest możliwa i ma sens rozwojowy.

Dlaczego to ma znaczenie dla bezpieczeństwa dziecka? Dzieci, które znają i mają przestrzeń do wyrażania granic cielesnych:

❗częściej opisują i zgłaszają niewłaściwe zachowania;

❗mają większe poczucie kontroli nad własnym ciałem;

❗są statystycznie mniej narażone na trwanie przemocy lub ❗ przynajmniej ❗łatwiej o ujawnienie.

👉❗ Czego absolutnie nie robić:

„Nie dasz buziaka – nie dostaniesz zabawki.”

„Nie przytulisz się – obrażę się.”

„Babci będzie przykro, jeśli nie dasz jej buziaka.”

To są formy emocjonalnego nacisku, które uczą dziecko, że jego granice nie mają znaczenia. W efekcie dziecko traci zaufanie do własnego „nie” i uczy się, że miłość trzeba „zasłużyć” ciałem.
Takie zdania obciążają dziecko poczuciem winy i uczą je, że odpowiada za emocje dorosłych. A to nie jest prawda, dzieci nie są odpowiedzialne za to, jak czują się dorośli. To my, dorośli, mamy regulować swoje emocje i modelować, jak można reagować na odmowę z szacunkiem.

✅ Każde „nie” dziecka powinno być uznane jako ważne i chronione.
✅ To buduje poczucie bezpieczeństwa i uczy, że relacja nie zależy od uległości, tylko od wzajemnego szacunku.

Co robić zamiast „Daj wujkowi buziaka”?
Proste sformułowania, które uczą autonomii:

„Chcesz przytulić wujka?”

„Możesz pomachać/ przybić piątkę/ przytulić jeśli chcesz.”

„Możesz dać buziaka, jeśli masz ochotę albo pomachać.”
To drobna zmiana języka, która od razu przesuwa władzę nad wyborem z dorosłego na dziecko. Badania i praktyki edukacyjne polecają takie strategie jako element programu nauki granic.

Rodzicu, dziadku, babciu:

Twoje emocje wobec braku przytulenia (zranienie, poczucie odrzucenia) są realne, ale nie ważniejsze niż prawo dziecka do zgody. To nie jest „brak miłości”, to nauka autonomii i bezpieczeństwa.

A.

01/09/2025

1 września. Nowy rok szkolny.

Ci, którzy ze mną pracują i są blisko mnie, dobrze wiedzą, jak patrzę na nasz system szkolnictwa. Delikatnie mówiąc - mój stosunek jest bardziej zdegustowany niż zachwycony.

Dzisiaj tysiące dzieci zasiada w ławkach, często z plecakami cięższymi niż ich marzenia. W systemie, który od lat niewiele się zmienia. W systemie, w którym chcemy, żeby dzieci stały się dorosłymi uczniami, zanim w ogóle zdążą być dziećmi.

A ja chcę dzisiaj przypomnieć coś bardzo ważnego.
Dzieci są stworzone do ruchu. Do zabawy. Do bycia widzianymi. Do odkrywania świata w swoim tempie.

Zamiast kolejnej lekcji angielskiego czy gry na pianinie, może ważniejsze jest, żeby mogły po prostu być… z innymi dziećmi. Z rodzicami. W lesie. W domu, na dywanie, w rozmowie.

Oczekiwania zabijają w nich lekkość, radość, ciekawość i swobodę. Zamiast dzieci tworzymy dorosłych, którzy już w podstawówce albo przedszkolu uczą się perfekcjonizmu, lęku przed porażką i presji bycia najlepszym. Dzieci, które szybko zapominają, jak to jest nic nie musieć.

Jak pisze Jesper Juul, kluczem jest relacja. Rozmowa. Zauważenie tego, jak naprawdę mają się nasze dzieci. Ich emocji, ich potrzeb, ich świata.

Nie pozwólmy, by oczekiwania zabiły w nich radość bycia dzieckiem.
Szkoła to tylko fragment życia. Najważniejsze jest to, żeby nasze dzieci czuły się kochane, ważne i widziane.

Dajmy im prawo do bycia sobą.

A.

28/08/2025

Zrozumieć, zapytać, powiedzieć.

Najgorzej jest wtedy, gdy wchodzimy w domysły.
Gdy oczekujemy, że ktoś się domyśli, co czujemy.
Gdy ukrywamy, zamiast wyjaśniać.
Gdy w głowie budujemy historie, a druga osoba nawet nie wie, że je napisała.

Rozmawiać. BRAĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ za to, co mówimy. Za nasze słowa, ale za nasze milczenie też.

Jest jeszcze coś.
Czasem trafiamy na ludzi, którzy nie potrafią rozmawiać.
Frustracja rośnie.
My chcemy słów, oni milczą.
My pytamy, oni się odwracają.

I wtedy?
Powiedz tyle, ile masz do powiedzenia.
Zrób to jasno. Zrób to dla siebie.
Żeby w Twojej głowie było czysto.
A potem… idź dalej.

Bo Twoim zadaniem nie jest uczyć kogoś mówić.
Twoim zadaniem jest ROZMAWIAĆ.

Jak często zostawiasz drugą osobę w ciszy, licząc, że sama się domyśli?
Ile niewypowiedzianych słów nosisz w sobie, które mogłyby coś zmienić?
Co by się stało, gdybyś pozwolił słowom wybrzmieć, nawet jeśli miałoby to być trudne?
Czy cisza naprawdę chroni, czy tylko oddala?
A gdybyś dziś powiedział wszystko, co niewypowiedziane, co by się zmieniło?

A.

23/08/2025

Odeszła osoba, której słowa i muzyka od lat towarzyszyły wielu z nas. Śmierć Stanisława Soyki zaskoczyła mnie i zatrzymała na chwilę w miejscu.

„Budować ściany wokół siebie - marna sztuka.”
„Na miły Bóg, życie nie tylko po to jest, by brać, życie nie po to, by bezczynnie trwać, i aby żyć, siebie samego trzeba dać.”

Te słowa ze mną rezonują na tyle mocno mocno, że trudno je przemilczeć. To mój odbiór, moja subiektywna refleksja - nie interpretacja.

Bo ile razy odwracamy głowę, chowamy się za murami, zamiast powiedzieć: „jest mi źle”, „potrzebuję cię”, „chcę, żebyś był tu ze mną”? Ile razy zamiast mostu budujemy ścianę?

Wiem, jak to jest - strach, wstyd, poczucie, że musimy być silni, że własne emocje to ciężar. A potem te mury rosną kawałek po kawałku, i w końcu nie tylko odgradzamy innych ale odgradzamy siebie od siebie samych.

Życie przecieka nam przez palce, jeśli nie odważymy się dawać. Bo życie to nie tylko brać. To dawać, swój uśmiech, swoje słowo, swoją obecność, kawałek serca. To zauważać drugiego człowieka, być blisko, być autentycznym, być prawdziwym.

Naprawdę szkoda życia, by nie mówić o tym, co boli. Szkoda życia, by palić mosty i budować ściany. Bo w ten sposób nie jesteśmy bliżej siebie ani bliżej innych - tylko coraz dalej od tego, co naprawdę ważne.

Życie jest za krótkie, by żyć inaczej. Nie czekajmy, żyjmy.

A.

19/08/2025

Wiele osób myśli, że ADHD to tylko machanie nogą, rozproszenie czy wieczne „zapominalstwo”. Owszem, można mówić też o „supermocach” ADHD - kreatywności, energii, nieoczywistych rozwiązaniach. Jednak obok tego są też bardzo realne, bardzo codzienne trudności.

Jakie? Opowiem Wam na przykładzie zwykłego dnia.

Tankuję samochód. Patrzę niby na licznik, ale głową jestem już zupełnie gdzie indziej: urodziny dziecka we wrześniu, klient który idzie dziś na diagnozę, i pytanie - czy w tej przerwie w ciągu dnia zdążę popracować?
I nagle okazuje się, że zatankowałam dużo więcej, niż chciałam, bo moje myśli były już 10 kilometrów dalej.

Wtedy przychodzi inna myśl: „dowód! Przecież muszę wymienić dowód osobisty!”. Bank przypominał mi o tym 300 razy, a ja 300 razy zapominałam. I nie dlatego, że nie chciałam - przecież dziś można to załatwić online. Ale tyle razy, ile mi przypominano, tyle razy o tym zapominałam. Sprawdzam, ważny do jutra.
A konsekwencje? Bardzo realne: odcięcie od konta bankowego, a wraz z nim od własnych pieniędzy.

A w tle dzieje się normalne życie: praca, dziecko, ludzie, którzy coś ode mnie chcą, a ja muszę pamiętać, żeby coś zjeść i może napić się wody.

Trzy razy próbuję zapłacić w parkometrze, a w głowie odpalają się tysiące dialogów. Wracam do auta, ruszam, ale… ktoś trąbi, bo światło dawno zielone, a ja oczywiście byłam myślami gdzie indziej.

Piszę coś „na kolanie”, siedząc na podłodze, bo tak mi wygodnie. Ludzie pytają: „dlaczego pani nie usiądzie na krześle?”. A ja mam ochotę odpowiedzieć: „bo mam ADHD i tu mi dobrze”.

Wzrok nagle ucieka na ładny kubek termiczny z popularnego taniego sklepu. I przez chwilę świat jest tylko o tym kubku.

Potem jadę z bliską osobą na kontrolę onkologiczną, w poczekalni spotykam ludzi, którzy też potrzebują wsparcia. I w trakcie rozmowy myślę: czy podlałam dzisiaj warzywniak? i jaka będzie pogoda we wrześniu na urodziny?

Do tego lęk. Taki, który znam, który potrafię nazwać, ale on wchodzi jak nieproszony gość i krzyczy: „nie dowozisz, nie ogarniasz”.

Wracam do domu, a światło migające między drzewami zaczyna wbijać się w głowę. I pojawia się pytanie: czy dziś skończy się to migreną, czy po prostu mnie odetnie?

A do tego jeszcze te „zbiory przypadków”:
– wyjeżdżam z parkingu źle, więc muszę nadkładać drogi,
– kupuję trzy przyprawy w piątym sklepie (nie poddaję się! znajdę je przecież), przy okazji wrzucam do koszyka kolorowankę dla dziecka, choć mój syn nie koloruje, bo nie lubi,
– jestem przekonana, że przyprawy włożyłam do auta… ale nie ma ich na siedzeniu. Wracam na parking, a one leżą rozrzucone na asfalcie.
– w trakcie płacenia kartą na stacji przypomina mi się, że pewnie znowu przegapiłam wystawienie kosza na śmieci przed domem. Pani do mnie mówi, ale ja nawet nie wiem o czym - profilaktycznie mówię „nie dziękuję”.

I jeszcze te małe absurdy dnia:
– zimna kawa sprzed kilku - no właśnie dni? odnaleziona jak relikt,
– pranie, przy którym zastanawiam się, czy wsypałam proszek,
– pisanie posta, kiedy jednocześnie robię zakupy.

To wszystko - to nie jest wyjątkowy dzień. To jest zwykły dzień, w zasadzie jego mała część.

I czasem przy ADHD… żadna ilość terapii, leków czy ashwagandy, żadna ilość wiedzy i trików organizacyjnych - nie pomaga.
To wszystko dzieje się w jednej głowie. To nie jest kilka osób, które myślą o różnych rzeczach jednocześnie. To ciągle jedna osoba.
Jedna głowa, która nigdy nie przestaje myśleć.
Jadę samochodem i potrafię nagle zacząć rozmyślać o przyszłości mojego dziecka za 20 lat i rozpłakać się przy tym, bo pewnie za 20lat to on nie zobaczy żadnego wróbla, bo wyginą. Może powinnam mu więcej opowiadać o ptakach? A może kupię atlas... Tak jak szybko zaczęłam myśleć i płakać o te nieszczęsne wróble tak szybko o tym zapomniałam i przypomniałam sobie o dowodzie i zaczęłam płakać bardziej. Potem całe szczęście moją uwagę odwrócił ładny kot przy drodze.

I kiedy ktoś pyta mnie: „Jak to jest mieć ADHD?”
to odpowiedź brzmi: właśnie tak.

To nie tylko rozproszenie czy kreatywność – to nieustanne myślenie jednej osoby, jedna głowa, która przetwarza tysiące dialogów, scenariuszy i rzeczy do zrobienia. To trochę zabawne, trochę dramatyczne, trochę absurdalne… i trochę jakby życie samo w sobie podkręcało głośność.

Czy właśnie opowiedziałam wam swój dzisiejszy dzień? Tak, opowiedziałam.

P.S. kiedy wróciłam do domu, uslyszlam że te przyprawy to w zasadzie już nie potrzebne.🤣

♥️

12/08/2025

W miniony weekend uświadomiłam sobie coś niezwykle ważnego, jak ogromne znaczenie ma to, kim się otaczamy.

Czasami w codziennym biegu zapominamy obserwować ten prosty, ale kluczowy wskaźnik: jak się czuję po spotkaniu z daną osobą.
Czy wychodzę lżejsza, spokojniejsza, z poczuciem, że coś we mnie wzrosło?
Czy może wręcz przeciwnie, czuję się zmęczona, jakby ktoś odłączył mnie od źródła energii?

Zmęczenie, napięcie, a nawet „pisk w uszach” po spotkaniu, to sygnały, które warto traktować poważnie. To nie zawsze „moja wina” czy „gorszy dzień” – to często efekt tego, w jakiej energii przebywamy i jak ona na nas oddziałuje.

Są spotkania, które są po prostu piękne. W których czuć, że ludzie są dla siebie nawzajem, że dzielą się sobą bez przymusu i bez gry.
Nikt nie musi nikogo ratować, dowozić emocjonalnie czy intelektualnie. Nie trzeba czuwać, nie trzeba udawać, nie trzeba dźwigać. Jest swoboda, lekkość i naturalny przepływ.

I to nie powinien być luksus, to powinien być fundament naszego życia.
Fundament, w którym mamy wokół siebie osoby karmiące nas dobrą energią, a jednocześnie szybko rozpoznajemy te, które nam nie służą – i potrafimy je zostawić.

W ten weekend doświadczyłam tej rzadkości spotkań, po których człowiek czuje się nakarmiony od środka. Lżejszy. Jaśniejszy. Bardziej sobą.
I znów poczułam, jak bardzo warto o to dbać.

Bo ludzie, których mamy wokół siebie, kształtują nasze myśli, naszą energię i… nas samych.

A.

P.S. dziękuję moim gościom ♥️

09/08/2025

Ile razy jeszcze schowasz się za wymówką, że “to nie jest dobry moment”?
Kiedy wreszcie przestaniesz udawać, że nie wiesz, czego chcesz?

To, czego się boisz, nie zniknie.
Będzie czekać.
Będzie stać przy drzwiach Twojego życia, aż zdecydujesz się je otworzyć.

Możesz całe życie grać różne role.
Ale wtedy nie licz, że poczujesz pełnię.
Prawda nie przychodzi do ludzi, którzy stale unikają lustra.

Patrz prosto w to, co niewygodne.
Oddaj innym ciężary, które nosisz z lojalności, a które Cię duszą.
Weź w ręce swoje życie. Bez asekuracji.
Nie pół kroku - cały skok.

Tak, może zaboleć.
Tak, może ktoś odejść.
Ale jeśli chcesz żyć naprawdę, nie ma innej drogi niż stanąć w całości.

Odwaga to nie brak strachu.
Odwaga to decyzja, że już nigdy nie zdradzisz samego siebie.

A.