04/01/2023
🧠Skręcenia stawu skokowego, obicia czy naderwania mięśni są urazami, które zazwyczaj dotyczą uszkodzeń tkanek miękkich. W celu ich leczenia opracowano nastepujace protokoły postępowania:
1️⃣Protokół PIRCE (ochrona, okłady z lodu, odpoczynek, kompresja, elewacja) był przez wiele lat wykorzystywany jako model pierwszego wyboru. W 2012 roku został on zastąpiony przez protokół POLICE (ochrona, optymalne obciążenie, okłady z lodu, kompresja, elewacja). Zmiana była wymagana, ponieważ mądrzy ludzie stwierdzili, że przy optymalnym dociążaniu kończyny dochodzi do szybszego leczenia tkanek miękkich.
2️⃣Rok 2018, a następnie 2020 były przełomowe pod kątem badania leczenia ostrych urazów tkanek miękkich. Badania podważyły pozytywny wpływ wykorzystywania zimnych okładów czy też krioterapii.
Należy zwrócić uwagę, że stosowanie lodu lub krioterapii (azotem, CO2 czy freonem) może wywołać krótkoterminowe działanie przeciwbólowe. Z drugiej strony chłodzenie uszkodzonego rejonu prowadzi do zakłócenia naturalnych procesów zapalnych, co w konsekwencji prowadzi do upośledzenia gojenia tkanek.
3️⃣Fizjologicznie po urazie, komórki zapalne inicjują procesy gojenia. W momencie zastosowania lodu, czy jakiegokolwiek zimna dochodzi do obkurczenia się naczyń krwionośnych, przez co zostaje zaburzony transport komórek prozapalnych w miejsce uszkodzenia. Efekt? – wyhamowany naturalny proces leczniczy tkanek miękkich.
4️⃣W 2019-2020 protokół POLICE, którego jednym z punktów było stosowanie zimna, został zamieniony na nowy protokół ✌️PEACE (ochrona, elewacja, unikanie leków przeciwzapalnych, kompresja, edukacja) & 🫶LOVE (obciążenie, optymistyczne nastawienie do leczenia, waskularyzacja i wysiłek fizyczny).
Podsumowując, po ostrym urazie nie używaj lodu ani leków przeciwzapalnych. Podnieś uszkodzoną kończynę, skompresuj ją i udaj się do fizjoterapeuty 😊.
📖Wang i wsp. (2021) DOI: 10.12998/wjcc.v9.i17.4116
📖Miranda et al., (2021) DOI: 10.1016/j.ptsp.2021.03.011
📖Dubois & Esculier (2019), DOI: 10.1136/bjsports-2019-101253
📖Patra I wsp. (2018), DOI: 10.5045/br.2018.53.4.333
📖Vuurberg et al. (2018) DOI: 10.1136/bjsports-2017-098106