02/10/2025
27 września 2025 roku świętowaliśmy wspomnienie św. Wincentego a Paulo, apostoła miłosierdzia, który założył zgromadzenia zakonne lazarystów i sióstr miłosierdzia (szarytek) oraz jest patronem wszelkich dzieł charytatywnych. Był francuskim kapłanem i misjonarzem, zaangażowanym w pomoc ubogim, chorym i sierotom.
Wincenty a Paulo urodził się w Pouy, koło Dax w południowej Francji 24 kwietnia 1581 r. Był trzecim spośród sześciorga dzieci niezamożnych rolników. To oni chcieli, aby został księdzem i w przyszłości wspierał finansowo rodzinę. Wincenty podejmuje tę drogę i już w wieku 19 lat zostaje kapłanem (23.09.1600 r). Kontynuuje studia, a - prawdopodobnie dostawszy się w ręce piratów - w latach 1605 – 1607 przebywa w tureckiej niewoli.
Po powrocie do Paryża, w latach 1608-1611, przechodzi czas duchowej próby i oczyszczenia. Najpierw współlokator oskarża go o kradzież, a Wincenty, choć jest niewinny, nie broni się. Następnie Wincenty dobrowolnie bierze na siebie niewiarę sędziego, który zwierzył mu się z kryzysu i przez długi czas nie jest wstanie nawet wymówić „wierzę”, lecz kładzie wtedy rękę na sercu, gdzie ma wypisane Credo.
W latach 1612-1617 jest kapelanem rodziny de Gondich, a także proboszczem w Clichy i w Chatillon-les-Dombes. Przełomowym momentem w jego życiu staje się kazanie o spowiedzi generalnej wygłoszone 25 stycznia 1617 r. w Folleville. Wtedy to spowiadający się młynarz stwierdza, że zostałby potępiony, gdyby nie sakrament pojednania. Wincenty widzi, jak bardzo zaniedbani duchowo są mieszkańcy wsi i jest to dla niego sygnał, aby założyć Zgromadzenie Księży Misjonarzy (1625), którzy mają zajmować się głównie prowadzeniem misji parafialnych na wsiach. Kolejnym mocnym doświadczeniem dla ks. Wincentego było spotkanie się z ogromnym ubóstwem materialnym mieszkańców wsi. Pewnej niedzieli doniesiono mu, że w ubogiej rodzinnie wszyscy są chorzy i umierają z głodu. Najpierw wygłosił płomienne kazanie, aby im pomóc, potem sam poszedł do nich, a następnie założył pierwsze Bractwo Miłosierdzia w Chatillon-les-Dombes (08.12.1617). Zadaniem grupy było systematyczne pomaganie ludziom ubogim. Niestety zapał jego członków nie był stały, ponieważ Panie Miłosierdzia chętnie udzielały ze swego mienia, ale nie mogły bezpośrednio służyć, a służące wysyłane do ubogich robiły to niechętnie i bez zaangażowania. Wincenty posyłał zatem św. Ludwikę de Marillac celem wizytowania bractw i motywowania ich w służbie. Trudności w bractwach trwały, a do Wincentego zaczęły się zgłaszać młode dziewczęta ze wsi, pragnące całkowicie poświęcić się służbie ubogim. Zostały one powierzone św. Ludwice i tak powstało Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo (29.11.1633).
Natomiast „Ojciec Ubogich”, jak nazwano Wincentego w Paryżu, kontynuował swoje dzieła charytatywne. Z pomocą sióstr i Pań Miłosierdzia zajął się „podrzutkami”, czyli dziećmi pozostawionymi przez matki, a uważanymi powszechnie za „dzieci grzechu”. Kiedy został Generalnym Kapelanem Galer (08.02.1619), zaczął się troszczyć o galerników, którzy siłą swoich ramion napędzali statki. Wyznaczył kapelana dla każdego statku, co pięć lat przewidział dla nich rekolekcje, zorganizował szpitale dla galerników i wysłał do nich siostry miłosierdzia, aby ich pielęgnowały. Otworzył Przytułek Imienia Jezus dla staruszków ze środowiska ubogich. Dla rodzin bez mieszkań organizował „małe domki”, gdzie mogliby znaleźć schronienie. Otwierał sierocińce i szpitale dla psychicznie chorych. Żebrakom co kwartał rozdawał tonę zboża, a ofiarom wojny (1618-1659) - odzież, żywność i narzędzia pracy.
Do zadań apostolskich i kościelnych, które podejmował św. Wincenty, należy zaliczyć misje parafialne, które miały się charakteryzować prostym językiem i stylem oraz prowadzić do spowiedzi generalnej, a także rekolekcje zamknięte prowadzone w domu św. Łazarza, w których rocznie uczestniczyło 600-700 osób. Ponadto otworzył on 1642 r. w Annecy pierwsze seminarium duchowne. Przygotowanie do kapłaństwa miało tam trwać dwa lata. Dodatkowo prowadził Wincenty tzw. „konferencje wtorkowe”, które miały za zadanie formację młodych księży. Św. Wincenty należał również do Rady Sumieniaespiritualidad, a był to zespół królewskich doradców w sprawach kościoła, który angażował się w odnowę posoborową oraz w walkę z jansenizmem.
Działalność apostolska Wincentego wcześnie przekroczyła granice Francji. Domy Zgromadzenia Misji powstawały w Rzymie (1641), w Genui (1645), w Turynie (1654). Do Irlandii pierwsi misjonarze udali się w 1645, a w tym samym roku również do Szkocji i na Wyspy Hebrydy. Pracowali także w Algierii i Tunezji, a na Madagaskar zostało wysłanych pięć wypraw, z których tylko trzy dotarły na miejsce. Wincenty jednak nie zrażał się niepowodzeniami, mawiając: Niech będzie Bóg błogosławiony i przez życie i przez śmierć. Do Polski, na życzenie królowej Ludwiki Gonzagi, grupa misjonarzy udała się w 1651 r., natomiast pierwsze siostry miłosierdzia dotarły do Warszawy jesienią 1652 r.
Wincenty a Paulo zmarł 27 września 1660 r., beatyfikowano go w 1729 r., kanonizowano w 1737 r., a w 1885 r. papież Leon XIII ogłosił go patronem wszystkich dzieł miłosierdzia. Natomiast Jan Paweł II z okazji 400-lecia urodzin św. Wincentego, tak o nim napisał:
Powołanie tego genialnego inicjatora akcji charytatywnej i społecznej dziś jeszcze oświeca drogę jego synów i córek, ludzi świeckich, żyjących jego duchem, młodych, którzy szukają klucza do życia z pożytkiem i bez reszty wypełnionego darem z siebie. Droga duchowa Wincentego a Paulo jest fascynująca.
