Jakie są godziny otwarcia?

Wtorek 01:30 - 14:30 Środa 18:00 - 19:00

Co to jest strona internetowa?

https://www.facebook.com/1872949092935513/

4 Pory Roku na Talerzu, Bielsko-Biała (2025)

17/04/2025

Czosnaczek pospolity (Alliaria officinalis, dawniej Alliaria petiolata) to roślina z rodziny kapustowatych (Brassicaceae), bogata w związki fitochemiczne o działaniu prozdrowotnym. Poniżej przedstawiono przegląd jej składu fitochemicznego:

Główne grupy związków fitochemicznych w czosnaczku pospolitym:

1. Witaminy:

Witamina A (prowitamina A): 8600–19000 IU/100 g – wspiera wzrok, odporność, regenerację nabłonków.

Witamina C: 190–400 mg/100 g – silny antyoksydant, wspomaga odporność, syntezę kolagenu.

2. Związki siarkowe (glukozynolaty i ich produkty rozpadu):

Izotiocyjanian allilu (N-allyl-isothiocyanate) – związek lotny, o działaniu antybakteryjnym i przeciwnowotworowym.

Synigryna – glukozynolan o gorzkim smaku; jego rozpad prowadzi do powstania izotiocyjanianów.

Glukotropeolina (glucotropaeolin) – benzylowy glukozynolan o właściwościach przeciwbakteryjnych i cytotoksycznych.

Alliarynozyd – pochodna glukozynolanu z ugrupowaniem nitrilowym.

3. Flawonoidy i ich glikozydy:

Izoskoparyna (isoscoparin-2″-O-glucoside)
Isoorientyna (isoorientin-6″-O-glucoside)
Metyloizoorientyna (7-O-methylisoorientin)

Swertyzyna (swertisin) – flawonoid o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwutleniających i uspokajających.

4. Cholinowe estry kwasów fenolowych:

Feruloilocholina i izoferuloilocholina – estry choliny z kwasem ferulowym, wykazujące potencjalne działanie neuroprotekcyjne i przeciwutleniające.

4-hydroxybenzoyl choline – ester kwasu hydroksybenzoesowego z choliną.

(E)-4-β-D-glucopyranosyloxy-3,5-dimethoxy-cinnamoylcholine – kolejny ester choliny o złożonej budowie.

5. Glikozydy flawonowe:

Alliarozyd (8-Hexityl-apigenin) – rzadki glikozyd flawonoidowy z apigeniną jako aglikonem.

6. Inne związki:

Synapina – ester choliny z kwasem ferulowym; naturalny antyoksydant.

Hesperalina – rzadko opisywany związek, prawdopodobnie flawonoid.

7. Aminokwasy siarkowe:

Związki te pełnią rolę w syntezie glukozynolanów oraz odpowiadają za charakterystyczny zapach rośliny (czosnkowy aromat).

Znaczenie biologiczne:

Czosnaczek pospolity wykazuje właściwości:
przeciwutleniające,
przeciwzapalne,
przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
wspierające odpornoność i trawienie

💚

04/04/2025

Piękne niebieskie Przylaszczki 💙🙂
Wiosna w lesie potrafi oczarować – przylaszczki właśnie rozkwitają, a ich intensywnie niebieskie kwiaty pięknie kontrastują z zeszłorocznymi liśćmi.

Później pojawią się ich charakterystyczne, trójklapowe liście – łatwo je wtedy rozpoznać wśród innych roślin runa leśnego.

Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis) należy do rodziny jaskrowatych. W tradycji zielarskiej była opisywana jako roślina wspierająca wątrobę i śledzionę. W starszych źródłach pojawiają się również wzmianki o jej wykorzystaniu jako składnika mieszanek ziołowych.

W literaturze naukowej można znaleźć badania dotyczące niektórych przedstawicieli rodziny jaskrowatych, w których analizowano ich potencjał biologiczny, m.in. pod kątem badań nad wybranymi wirusami. Przylaszczka zawiera m.in. śladowe ilości glikozydu ranunkuliny – jego ilość znacząco maleje po wysuszeniu rośliny.

Wysuszone kwiaty przylaszczki zachowują swój niezwykły niebieski kolor – są więc także estetycznym dodatkiem do własnoręcznie przygotowywanych kompozycji herbacianych czy zielników.

Pamiętaj, że przylaszczka w Polsce podlega częściowej ochronie gatunkowej – zbieraj ją tylko tam, gdzie jest to dozwolone.

04/04/2025

💛 Cudowny słodki zapach niczym ciasto 🍰 Nic dziwnego, że użyto te cudowne rośliny w w terapii dr. Bacha esencjami kwiatowymi.

Kolcolist zachodni – Ulex europaeus, czyli Gorse – jest jedną z 38 esencji kwiatowych w terapii dr. Bacha. To oficjalna esencja w jego systemie, używana od lat 30. XX wieku.

Gorse – esencja Bacha Numer w systemie: 13 Nazwa botaniczna: Ulex europaeus
Polska nazwa: kolcolist zachodni / uleksja ciernista
Stan emocjonalny: rezygnacja, głęboki pesymizm, utrata nadziei

Dla kogo jest esencja Gorse?

Dla osób, które poddały się wewnętrznie, nawet jeśli z zewnątrz jeszcze coś robią. Czują, że „już nic nie pomoże”. Czasem próbują terapii lub działania „na siłę”, ale bez przekonania, bez wiary. To ludzie, którzy żyją z bólem, chorobą, stratą – i stracili nadzieję na zmianę.

Jak działa? Przywraca iskrę nadziei i chęć do życia. Pomaga spojrzeć na sytuację z nowej perspektywy. Uczy, że zmiana jest możliwa, nawet jeśli droga wydaje się zablokowana. Buduje wewnętrzną siłę i zaufanie, że światło jeszcze się pojawi – tak jak gorse kwitnie nawet w zimie. W praktyce: 2–4 krople esencji, kilka razy dziennie, pod język lub do wody.

Można łączyć z innymi esencjami – np.: Gentian – przy chwilowym zniechęceniu. Sweet Chestnut – przy głębokim psychicznym cierpieniu. Walnut – przy potrzebie ochrony i wsparcia przy zmianie.

Inne właściwości lecznicze (ludowe):

Nie jest szeroko wykorzystywana w ziołolecznictwie, ale tradycyjnie: Kwiaty stosowano w naparach na lekki niepokój i problemy skórne. Zewnętrznie: jako płukanka do przemywania ran lub stanów zapalnych.

04/04/2025

Fiołki 💜 – ulubieńcy cesarzowej Sisi
Te pachnące, jadalne kwiaty od wieków zdobią desery i inspirują cukierników – zwłaszcza w Wiedniu, gdzie do dziś spotkać można fiołki kandyzowane czy zamknięte w galaretkach. Można je również dodawać do koktajli, jogurtu, sałatek czy do dekorowania deserów.

Fiołki były wykorzystywane w tradycyjnych recepturach m.in. jako składnik naparów. W dawnych źródłach przypisywano im wpływ na poprawę nastroju oraz wspieranie naturalnych funkcji oczyszczających organizmu. Wspominano również o ich stosowaniu w pielęgnacji błon śluzowych.

Składniki zawarte w kwiatach fiołka:

💜 Olejek eteryczny: 0,003–0,02%
💜 Saponiny, trójterpeny (friedelina, 3-beta-friedelanol)
💜 Flawonoidy: ok. 1,1% (rutozyd – violakwercetryna, pochodne kaempferolu)
💜 Antocyjany: do 4% (violanina – glikozyd delfinidyny, pochodne cyjanidyny)
💜 Salicylan metylu, alkaloid violina
💜 Cukry: ok. 3,6%
💜 Witamina C: ok. 0,025%
💜 Sole mineralne: ok. 8,5% (w tym fosfor)

Dzięki zawartości tych związków fiołki cieszą się uznaniem nie tylko w kuchni, ale także w tradycyjnych recepturach zielarskich.

04/04/2025

Młode liście brzozy
Zbierane wiosną, są cennym i łatwo dostępnym źródłem wielu związków roślinnych.

Liście brzozy od dawna wykorzystywane są tradycyjnie w ziołolecznictwie. Słyną z zastosowania w zakresie układu moczowego i nerek – w tym kontekście wspomina się o ich potencjale wspomagającym oczyszczanie organizmu. W praktyce zielarskiej pojawiają się też w mieszankach pielęgnacyjnych do włosów, często w duecie z pokrzywą.

Skład chemiczny liści brzozy (Betula sp.):

Flawonoidy: 3–7%, w tym hiperozyd (do 1,4%), rutozyd, kwercytryna, mirycetyna, kemferol, luteolina

Fenolokwasy: m.in. kwas kawowy, p-kumarowy, chlorogenowy

Garbniki katechinowe: do 9%

Sole mineralne: ok. 4%

Olejek eteryczny: 0,05–0,15%

Saponiny: 3–3,2%

Betulina (C₃₀H₅₀O₂) – triterpenoid charakterystyczny dla brzozy

Liście brzozy są też cenione w zielarstwie za swój świeży aromat i charakterystyczną, lekko cierpką nutę smakową. Można je wykorzystywać w mieszankach naparowych lub suszyć jako składnik kompozycji ziołowych.

04/04/2025

Kwiaty forsycji 🙂
Te wiosenne, słoneczne kwiaty nie tylko cieszą oko, ale są również jadalne i delikatnie aromatyczne. Ich lekko gorzkawy smak może być ciekawym urozmaiceniem w kuchni – świetnie sprawdzają się jako dekoracja sałatek, dodatek do herbat czy składnik wiosennych kompozycji smakowych.

W tradycji zielarskiej forsycja znana jest jako źródło naturalnych związków roślinnych, takich jak rutyna i witamina C, które nadają jej wyjątkowy charakter. Choć jej zastosowania nie są tak powszechnie znane jak innych ziół, coraz częściej pojawia się w domowych naparach i sezonowych przetworach.

Jeśli masz dostęp do kwitnącej forsycji w czystym miejscu – warto spróbować kilku kwiatków jako ciekawego dodatku do potraw.

04/04/2025

Kwitną jeszcze ostatnie Podbiały ☀️
W tym roku wyjątkowo długo – zwykle pojawiają się wcześniej niż mniszek. Charakterystyczne dla nich jest to, że kwitną jeszcze przed wypuszczeniem liści. Podbiał to jedna z pierwszych wiosennych roślin – pojawia się tuż po zimie, kiedy przyroda budzi się do życia.

W tradycyjnym zielarstwie podbiał był stosowany jako roślina wspierająca komfort dróg oddechowych. Dawniej używano go w naparach i mieszankach ziołowych – np. razem z babką lancetowatą – jako składnik napojów w okresie przedwiośnia.

Kilka świeżych kwiatów można wykorzystać jako sezonowy dodatek do wiosennej herbatki – to naturalny sposób na wprowadzenie do diety pierwszych zielonych elementów po zimie.

04/04/2025

Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea) – urocza roślinka o zabawnej nazwie, znana była już w kuchni staropolskiej jako aromatyczna przyprawa. Łatwo ją rozpoznać po charakterystycznym, intensywnym zapachu i drobnych, fioletowych kwiatach.

Zainteresowanie bluszczykiem obejmuje m.in. jego tradycyjne zastosowanie w ziołolecznictwie ludowym, gdzie był wykorzystywany jako surowiec wspomagający funkcje trawienne. Roślina ta była dawniej stosowana do przyprawiania potraw, zwłaszcza ciężkostrawnych, a także jako dodatek do herbat ziołowych.

W zielarstwie ludowym przypisywano jej także działanie wspierające oczyszczanie organizmu oraz łagodzące dla układu oddechowego. Obecnie bluszczyk kurdybanek można spotkać w mieszankach ziołowych lub jako składnik kuchni naturalnej – świetnie komponuje się w sałatkach, pastach i zupach.

Na drugiej fotografii widać go najlepiej – na pierwszym zdjęciu towarzyszy krwawnikowi.

27/03/2025

Sprzeciw wobec wprowadzenia nowego przedmiotu „edukacja zdrowotna” w szkołach

Zdecydowanie sprzeciwiam się wprowadzeniu do szkół nowego przedmiotu „edukacja zdrowotna”, szczególnie w formie, która zakłada prowadzenie zajęć przez osoby bez odpowiedniego przygotowania merytorycznego. Tematyka zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego – powinna być przekazywana wyłącznie przez wykwalifikowanych specjalistów, takich jak psycholodzy, dietetycy czy lekarze, a nie przez nauczycieli innych przedmiotów po krótkim przeszkoleniu.

Uzasadnienie:

Próba uproszczenia tak złożonych kwestii jak zdrowie psychiczne, odżywianie czy rozwój biologiczny niesie za sobą realne ryzyko dezinformacji i nieporozumień. Zamiast rzetelnej wiedzy, uczniowie mogą otrzymać ogólniki lub szkodliwe uproszczenia – analogiczne do tych, które krążą w internecie i już dziś powodują ogromne zamieszanie. Szkoła powinna przeciwdziałać takim zjawiskom, a nie je powielać.

Nie istnieje uniwersalny model żywienia czy podejścia do zdrowia psychicznego, który byłby odpowiedni dla wszystkich. Każdy człowiek ma indywidualne predyspozycje i potrzeby, a ich rozpoznanie i uwzględnienie wymaga specjalistycznej wiedzy oraz doświadczenia. Prowadzenie tego typu edukacji przez osoby do tego nieprzygotowane jest nie tylko nieodpowiedzialne, ale wręcz może wyrządzić uczniom krzywdę.

Dodatkowo, coraz więcej rodziców wyraża obawy wobec sposobu, w jaki poruszane są w szkołach kwestie tożsamości płciowej. W przestrzeni publicznej i edukacyjnej obserwujemy coraz więcej przekazów oderwanych od rzeczywistości biologicznej i kulturowej, co budzi słuszny sprzeciw. Osobiście znam osoby, którym taka narracja zaszkodziła psychicznie – i nie godzę się na jej promowanie w szkole.

21/03/2025

😍 Jak wyglądał słowiański koszyczek na Jare Gody?

Zamiast baranka z cukru czy masła Słowianie wypiekali chlebki rytualne i kołacze o różnych kształtach. Najczęściej były to kształty zwierzątek: zajączek, pisklęta i ptaszki czy koniki, jako symbol urodzaju, życia i duchowego pokarmu. Tak, tak, zajączek wielkanocny to nie jest wymysł marketingowy marketów, to starosłowiańska tradycja.

Z czasów mojego dzieciństwa pamiętam zajączki i ten stres, zeby mu uszy nie odpadły podczas wyjmowania z formy 😁 Formy były dwie, jedna z zajączkiem a druga z barankiem, wykonane przez jakiegoś artystę rzemieślnika z mocnego żeliwnego materiału. Krążyły po całej wsi tak aby każdy mógł sobie upiec ciasto.

W koszyczku było też j***o – święty symbol życia O wiele ważniejsze dla Słowian niż baranek czy zajączek! Symbolizowało początek, kosmos, nowe życie, słońce. Kraszanki pełniły rolę amuletów i darów (zwyczaj dzielenia się jajkiem).

W koszyku Słowiańskim znalazły również miejsce: miód lub ziarno – dziękczynienie za plony, prośba o urodzaj. Zioła – ochronne, lecznicze, np. bylica, pokrzywa, ruta. Kawałek szynki lub kiełbasy. Woda i ogień – w postaci popiołu z ogniska lub naczynia z wodą – jako elementy oczyszczenia oraz sól.

Darami się przede wszystkim dzielono i obdarowywano z rodziną i bliskimi – jako pierwszy wiosenny posiłek z intencją zgody i urodzaju ♥️

21/03/2025

😉 Znana Słowiańska tradycja, która przetrwała do dziś!

Bazie z wierzby – tzw. „kotki” – to bardzo ważny symbol Jarych Godów i wiosny w słowiańskiej tradycji. Ich rola wykraczała daleko poza „ładną dekorację” – miały moc ochronną, odradzającą i oczyszczającą.

Słowiańska tradycja robienia palm z bazi… przetrwała do dziś. Choć dziś mówimy „palma wielkanocna”, pierwotnie były to gałązki wierzby z baziami, nazwanych różnie zależnie od regionu (Wierzbnica, Gałązka Życia itp.) – symbol życia, przebudzenia i odrodzenia natury. Dodatkowo używano lokalnych, dostępnych roślin, głównie gałązek wierzby z baziami oraz ziół i gałązek leszczyny, malin, porzeczki, jałowca czy bukszpanu. Używano do dekoracji suszonych roślin i kwiatów, oraz wstążeczek. W niektórych regionach bukiety były bardziej wąskie i smukłe, innych natomiast bardziej przypominały bukiety.

W czasie Jarych Godów – czyli wiosennego święta odrodzenia – bazie miały rytualne znaczenie: chroniły domy, przynosiły zdrowie, pomagały „obudzić się” do życia razem z naturą. Zawieszano je nad drzwiami, wkładano za obrazy, sadzono, wróżono z nich, a nawet… delikatnie się nimi „klepano” dla płodności i siły.

Proste. Naturalne. Magiczne.

Wystarczy gałązka. I chęć, by poczuć się częścią natury, a nie tylko obserwatorem.

Spróbuj.
Zawieś. Zasiej. Powiedz:
„Niech wzrasta to, co dobre.”
💛

21/03/2025

Dzień wagarowicza mojego dzieciństwa wyglądał… zupełnie inaczej niż dziś. Nie było galerii, nie było TikToka, nie było ucieczki do McDonalda.

Była… Marzanna.

Nie, nie koleżanka z klasy.
Tylko wielka kukła ze słomy, ubrana w stare ubrania, często w szalik i czapkę babci lub przyzdobiona papierem.
Robiliśmy ją razem – cała klasa, z nauczycielami (!)
Tak, dobrze czytasz – z nauczycielami.
Taka Słowiańska tradycja.

Zamiast lekcji – zbieraliśmy siano, wiązaliśmy patyki, dekorowaliśmy kukłę kwiatami z bibuły (i watą z apteczki). Potem szliśmy całą szkolną pielgrzymką nad rzekę, staw, bajoro… i topiliśmy Marzannę, żegnając zimę.

Dla nas to było normalne, a dziś, gdy opowiadam o tym dzieciom, patrzą na mnie jakbym miała co najmniej 147 lat i pamiętała czasy prasłowiańskie.

Ale to wcale nie było tak dawno!
W wielu szkołach w Polsce ta tradycja nadal żyje – trochę w formie zabawy, trochę jako rytuał przejścia do wiosny.
I szczerze?
To były najlepsze „wagary”, jakie można sobie wymarzyć.

Bo nie chodziło o to, żeby uciekać…
Tylko żeby wspólnie pożegnać to, co stare – i zaprosić wiosnę.

A Ty?
Topiłeś/aś kiedyś Marzannę?
A może twoja szkoła nadal to robi?

4 Pory Roku na Talerzu

17/04/2025

04/04/2025

04/04/2025

04/04/2025

04/04/2025

04/04/2025

04/04/2025

04/04/2025

27/03/2025

21/03/2025

21/03/2025

21/03/2025

Adres

Godziny Otwarcia

Strona Internetowa

Ostrzeżenia

Skróty

Udostępnij