Gabinet Psychoterapii i Pomocy Psychologicznej Agnieszka Ożga-Palinker

10/10/2025

04/09/2025

Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa zakłada, że abyśmy mogli wyobrazić sobie sprawiedliwy świat, musimy przyjąć perspektywę osoby, której przyszła pozycja w tym świecie jest nam nieznana. Rawls proponuje, by o sprawiedliwości myśleć zza zasłony niewiedzy – bez świadomości swojej przyszłej pozycji w świecie. Taki sposób myślenia ułatwia dostrzeżenie niesprawiedliwości, ponieważ istnieje realne ryzyko, że sami moglibyśmy jej doświadczyć.

Przenieśmy to na grunt psychoterapii. Psychoterapeuci, gdybyście nie wiedzieli, kim w niej się staniecie – jakiego świata byście sobie życzyli?

To pytanie nie jest czysto teoretyczne. Choć część rzeczywistości już się wydarzyła i należy do przeszłości, przyszłość pozostaje otwarta.

A zatem: jeśli nie mielibyście pewności, czy zostaniecie certyfikowanymi superwizorami, czy może osobami narażonymi na nadużycia ze strony superwizora posiadającego silną pozycję w Twoim stowarzyszeniu – jak powinien wyglądać system, który chroni przed nierównością? Jeśli nie wiadomo, czy prowadzilibyście popularny gabinet, czy raczej bylibyście pacjentami u terapeuty stosującego przemoc w wiadomościach lub podczas sesji – czy to nie skłania do refleksji, jak należy ułożyć reguły zawodu?

A jeśli kiedyś otwierałybyście szkołę psychoterapii – czy wolałybyście jasne i przejrzyste zasady działania, czy raczej system oparty na nieformalnych układach, w którym o możliwości prowadzenia działalności decydują znajomości i wpływy? Jeśli w przyszłości zmienicie swój punkt widzenia i przez to paradygmat, w którym pracujecie – czy lepiej, aby różne podejścia miały równą ochronę i przestrzeń do rozwoju, czy aby dominowało tylko jedno? Czy akceptowalne jest, że ktoś stosuje regularnie przemoc w internecie tylko dlatego, że podlega wyłącznie kodeksowi etycznemu swojego stowarzyszenia, w którym dodatkowo pełni funkcje? Czy może fundamentalny kodeks etyczny powinien być jeden i bezstronnie obowiązywać wszystkich?

Istnieją dwa rodzaje ustaw. Jedne – jak np. zmiana podatku – można wprowadzić niemal z dnia na dzień. Inne tworzą cały system znaczeń, reguł i obowiązków, będący wspólnym dobrem wymagającym lat budowania, utrzymywania i rozwijania. Psychoterapeuci zasługują na system właśnie tego rodzaju – wspólny, sprawiedliwy i mądry. Tylko wtedy, gdy ustalone zostaną jasne ramy kształcenia, weryfikacji oraz odpowiedzialności, dobro pacjentów i klientów stanie się realnym przedmiotem troski całego środowiska.

Projekt ustawy o zawodzie psychoterapeuty i samorządzie, wypracowany przez członków licznych stowarzyszeń na przestrzeni wielu lat, na wszystkich etapach powstawania i w różnych składach Grupy Roboczej, zawsze reprezentował większość środowiska i obejmuje wszystkie te elementy.

Psychoterapia to zbyt poważna dziedzina, by sprowadzać ją do jednej linijki w propozycji ustawy PTP albo pozostawiać wyłącznie prywatnym stowarzyszeniom – jak w projekcie ustawy PTTPB. Od września temat wraca do podkomisji zdrowia. Zachęcamy do śledzenia obrad i aktywnego zaangażowania w prace nad ustawą – zarówno poprzez 38 stowarzyszeń tworzących Grupę Roboczą, jak i w ramach Polskiej Rady Psychoterapii.

29/05/2025

„Człowiek nie jest tym, co posiada, ale tym, czym może stać się. W psychoterapii najważniejsze jest to, że człowiek może się zmieniać, niezależnie od tego, w jakim punkcie życia się znajduje. Kiedy zaczynamy rozumieć, że nasze ograniczenia nie są ostateczne, że nie musimy być niewolnikami naszych przeszłych doświadczeń, to zaczynamy kroczyć drogą ku wolności i spełnieniu.”
Viktor E. Frankl
fot. Ricardo Oliveira

19/05/2025

„Ból nie jest po to, by sprawić, że poczujesz się zraniony. Ból jest sygnałem, który ma cię zmobilizować do działania, do zajęcia się tym, co go spowodowało. Nuda jest taka sama. Ona jest po to, by cię zmotywować, byś zrobił coś, co umożliwi wyjście z tego stanu”. Ekspert podkreśla też, że nuda to stan motywacyjny – kiedy się nudzisz, to znaczy, że czegoś chcesz. To bardzo wyraźnie odróżnia nudę od apatii. Kiedy czujesz się apatycznie, z definicji nie obchodzi cię nic. Chodzi więc w uproszczeniu o to, by nudę docenić i potraktować jak trampolinę do skoku w coś, co tylko ty sama możesz uznać za atrakcyjne."

Z tekstu Agnieszki Radomskiej pt. "Nie zabijaj nudy – lepiej mądrze ją wykorzystaj", który ukazał się >>> https://zwierciadlo.pl/psychologia/549280,1,nie-zabijaj-nudy---lepiej-madrze-ja-wykorzystaj.read

fot. Bruna Vidal

08/05/2025

„Zresztą często sobie myślę, że szarfa, która stale powinna powiewać nad naszymi rozważaniami, miałaby jaskrawoczerwony napis: „Nie mamy uniwersalnych recept”. To, co jednemu się przyda, innego pozostawi obojętnym, a jeszcze innemu może zaszkodzić. Dlatego odpowiedzialnie możemy powiedzieć jedno: głęboki kryzys z dużym prawdopodobieństwem cię dotknie. Być może będzie to kryzys, który będzie wymagał od ciebie całkowitego przeformułowania fundamentów twojego istnienia. Ale nie powiemy ci, w jaki sposób tego dokonać. Możemy tylko zachęcić do otwarcia się na taką przemianę.”

Bartłomiej Dobroczyński w rozmowie z Agnieszką Jucewicz w książce „Tańcząc. Rozmowy o kryzysie i przemianie.”

fot. Deyan art

08/05/2025

Uznanie, że pewnych rzeczy w życiu już nie będziemy mieć i nie ma co biegać po świecie, szukać i oczekiwać, daje ukojenie, ale nie możemy tego zrobić na komendę: „Dobrze, to ja od dzisiaj nie oczekuję, nie tęsknię, nie cierpię”. Ale warto wiedzieć, że jakieś nasze zachowania, na przykład ataki złości, stany depresyjne, objawy psychosomatyczne, mogą się brać z tego właśnie, że nie pogodziliśmy się z tym, że czegoś nie dostaliśmy. Czasami nie tylko oczekujemy, by świat nam okazał, że nie jesteśmy tacy beznadziejni, jak nam mama to przekazała, ale przede wszystkim wobec tej realnej matki żywimy oczekiwania, że ona jednak się zmieni i da nam to, czego nigdy dać nie chciała lub nie potrafiła. I przez to nie możemy pójść dalej, w dorosłe życie.

Zofia Milska-Wrzosińska w rozmowie z Agnieszką Jucewicz w książce "Żyj wystarczająco dobrze"

fot. Bi'Kare Antalya

12/03/2025

Zaniedbywanie - podobnie jak wykorzystywanie - przybiera wiele postaci, które warto rozróżniać.

Barnett i inni wyodrębnili dwie formy zaniedbywania fizycznego: brak zaspokajania potrzeb fizycznych (pożywienia, odzienia, dachu nad głową, opieki medycznej, higieny) oraz brak nadzoru, który naraża dziecko na niebezpieczeństwo.

W porównaniu z zaniedbywaniem w sferze fizycznej zaniedbywanie emocjonalne czy psychiczne trudniej jest zdefiniować i zmierzyć. Zaniedbanie psychospołeczne uznajemy za termin nadrzędny, obejmujący trzy ogólne postacie takich zachowań: zaniedbywanie emocjonalne )brak dostrojenia i responsywności względem stanów emocjonalnych dziecka), zaniedbywanie poznawcze (brak wspierania i pielęgnowania rozwoju poznawczego i edukacji) oraz zaniedbywanie społeczne (brak wspierania rozwoju w kontekście społecznym i międzyludzkim).

Za substrat zaniedbywania emocjonalnego Egland i Erikson uznali psychologiczną niedostępność. Termin ten opisuje zachowania rodziców, którzy nie reagują na komunikowaną przez dziecko potrzebę ciepła i pociechy. Na przykład psychologicznie niedostępne matki są w istotnym stopniu oderwane i nieresponsywne, a w interakcjach zachowują się mechanocznie. W badaniach podłużnych prowadzonych przez tych autorów wykazano, że niedostępność psychologiczna ma bardziej negatywny wpływ na rozwój niż zaniedbywanie fizyczne i inne formy maltretowania.

Paradoksalnie ta forma znęcania się nad dzieckiem okazała się równocześnie najbardziej subtelna w środkach i najbardziej destrukcyjna w kontekście następstw.

J. Allen, P. Fonagy i A. Bateman "Mentalizowanie w praktyce klinicznej", tłumaczenie Małgorzata Cierpisz

www.akademiamentalizacji.pl

12/03/2025

Badania pokazują, że najbardziej uszkadzająca dla ludzkiego układu nerwowego, dla dorosłej zdolności do wiązania się z innymi oraz do regulacji emocji, jest trauma zaniedbania.
To również najbardziej niedoszacowana pośród traum.
Dlaczego?
Bo "nic strasznego mi się nie stało". Bo łatwo ją umniejszyć.
Bo można być zaniedbanym dzieckiem mając jedzenie na stole, czyste ubrania i dostatnie życie.
Bo zaniedbania zazwyczaj nie pamiętamy, trochę jakby "TO się nie wydarzyło".

Musimy jednak pamiętać, że trauma to nie tylko - powtarzając za Winnicottem - złe rzeczy, które się wydarzyły, ale też dobre, które się nie wydarzyły.

Anna Król - Kuczkowska "Zastosowanie psychoterapii opartej na mentalizacji w psychoterapii par" w "Specyficzne zjawiska w diagnostyce par" pod redakcją Hanna Pinkowska - Zielińska i Bartosz Zalewski.

www.akademiamentalizacji.pl

14/02/2025

Dziś przypadają Walentynki, dlatego prezentujemy przepis profesora Otto Kernberga na dobry związek. Cytat pochodzi z wywiadu przeprowadzonego przez Donnę Greene pt. "Love From a Psychiatrist's Point of View", opublikowanego w "The New York Times", Oct. 8, 1995.

"Donna Greene: Jaki jest klucz do utrzymania związku? Czy na to pytanie istnieją jakieś proste odpowiedzi?

Otto Kernberg: Doszedłem do wniosku, że istnieją trzy elementy, które determinują związek dwojga ludzi.

Po pierwsze, rozumienie siebie nawzajem w obszarze seksualności. To brzmi jak oczywistość, ale dobra relacja seksualna jest niezwykle ważna, by scementować związek. A dobry związek seksualny oznacza seksualną wolność, intymność, możliwość eksperymentowania i integrację elementów agresywności jako części erotycznego podniecenia.

Drugim bardzo istotnym elementem jest natura interakcji w związku na poziomie emocjonalnym, ze szczególnym uwzględnieniem faktu, że każda z tworzących go osób ma swój własny świadomy ideał tego, jak nawzajem powinni się do siebie odnosić i czego od siebie oczekiwać. Ale istnieją również nieświadome oczekiwania, które mogą pochodzić z poprzednich relacji ze znaczącymi osobami – szczególnie z parą rodzicielską – i odzwierciedlają nierozwiązane problemy. Nieświadomie para ma tendencję do uzupełniania swoich nierozwiązanych relacji z para rodzicielską w aspektach ich własnego związku. Oznacza to, że mogą mieć sposoby interakcji, które są całkowicie sprzeczne z ich zwykłym, nawykowym sposobem budowania relacji, co sprawiłoby, że obserwatorzy patrzący na parę pomyśleliby, że od czasu do czasu tracą rozum, gdy w rzeczywistości realizują w sposób nieciągły pewne emocjonalne potrzeby powtarzania i rozwiązywania nieświadomych problemów z przeszłości. Tolerancja tego braku ciągłości w relacji emocjonalnej staje się bardzo ważna.

[…]

Trzecim czynnikiem jest ustanowienie wspólnego zestawu oczekiwań, który obejmuje systemy wartości: oczekiwania wobec tego, jakie powinno być małżeństwo, jaka jest rola partnerów w nim, wspólne systemy wartości, które funkcjonują na poziomie świadomym, ale również nieświadomym. I to jest bardzo ważne – rozwój normalnego superego w ujęciu psychoanalitycznym, ugruntowana świadoma i nieświadoma moralność, która pozwala osobie rozwinąć poczucie odpowiedzialności za drugą osobę i troskę o nią oraz o ich związek. Ta troska o związek i o siebie nawzajem cementuje parę, a także chroni ją przed niebezpiecznymi aspektami triangulacji oraz niebezpiecznymi aspektami aktywowania nadmiernej agresji. Istnieje tu również poczucie zdolności do autentycznego przebaczenia".

Tłum.: administratorzy
Obraz: "In Bed - The Kiss", Henri de Toulouse-Lautrec

11/02/2025

Z pomocą terapeuty ludzie (…) znajdują siłę, żeby znieść prawdę, która dotąd wydawała im się nie do udźwignięcia, i zmierzyć się z tym, co budziło ich lęk. (…) pacjenci często liczą na to, że dowiedzą się, co robić i jak żyć, albo powtarzają komunały. Ale w głębi serca tęsknią do samych siebie, tych prawdziwych, uwięzionych pod pancerzem cierpienia.

Jon Frederickson
"Kłamstwa, którymi żyjemy. Jak zmierzyć się z prawdą, zaakceptować siebie i zmienić swoje życie" (tłum. Maria Nowak)

fot. Tatyana Doloman

29/11/2023

Psychoterapeuta w: Bielsko-Biała