26/07/2025
🤗🧠📕
Czego nie wiemy o zgrzytaniu zębami?
Tkanki mózgowia wraz z rdzeniem kręgowym pływają w wodnistym płynie. Przejrzysty, bezbarwny i odnawiający się cztery razy na dobę płyn mózgowo-rdzeniowy zawiera m.in. białka, glukozę oraz limfocyty. Wytwarzany jest w splocie naczyniówkowym znajdującym się w komorach bocznych oraz w komorze trzeciej i czwartej. Jego cyrkulacja przebiega nieustannie — z komór mózgowych w górę mózgowia i w dół rdzenia kręgowego. Po zakończeniu obiegu płyn mózgowo-rdzeniowy jest wchłaniany do krwi przez ziarnistości pajęczynówki, uwypuklające się z opony pajęczej. Następnie rozprzestrzenia się po całym organizmie. Płyn ten pełni szereg niezwykle istotnych funkcji: amortyzacyjną, odżywczą, transportową, buforową, a także uczestniczy w wyrównywaniu zmian ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Wodogłowie to schorzenie spowodowane nadmiernym gromadzeniem się płynu w mózgu. U pacjentów cierpiących na tę dolegliwość występują m.in. bóle i zawroty głowy, a także upośledzenie funkcji intelektualnych.
Podczas porodu czaszka dziecka potrafi zmieniać swój kształt, dostosowując się do kanału rodnego matki. Jest to możliwe dzięki obecności ciemiączek oraz specyficznemu składowi chemicznemu kości. Wraz z wiekiem ruchomość poszczególnych elementów szkieletu staje się ograniczona — to naturalny etap dojrzewania. Kości ulegają mineralizacji, jednocześnie tracąc elastyczny kolagen.
Jednak…
Czaszka przez całe życie pozostaje ruchoma. Choć u dorosłego człowieka ten ruch jest niemal niewidoczny, odgrywa bardzo istotną rolę. Tzw. ruchy fleksji i ekstensji, powiązane z rytmem oddechowym, inicjują krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. Podczas oddychania zmieniają się zarówno kształt czaszki, jak i objętość przestrzeni wypełnionej przez mózg. Zaburzenia w tym zakresie mogą prowadzić do parafunkcji, takich jak zgrzytanie czy zaciskanie zębów, a także do napięciowych bólów głowy.
Istnieje hipoteza mówiąca o paradoksalnym mechanizmie, w którym organizm sam wywołuje zgrzytanie lub zaciskanie zębów, by pobudzić ruchomość kości czaszki i utrzymać prawidłową cyrkulację płynów mózgowia. Do ograniczenia elastyczności i ruchomości struktur czaszkowych może dojść na skutek ciężkiego porodu, urazów mechanicznych, a także — w późniejszym wieku — przez przewlekłe, wzmożone napięcie mięśniowe.
Bożena Przyjemska – Terapia czaszkowo-krzyżowa
Peter Abrahams – Ciało człowieka: budowa i funkcjonowanie. Atlas anatomiczny
Tony Smith – Ciało człowieka: budowa i czynność w zdrowiu i chorobie od narodzin do starości