27/11/2025
SUPERBAKTERIE – NARASTAJĄCE ZAGROŻENIE DLA ZDROWIA PUBLICZNEGO
10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Bydgoszczy przypomina, jak ważnym problemem współczesnej medycyny jest antybiotykooporność.
Superbakterie to szczepy bakterii niewrażliwe na działanie wielu powszechnie stosowanych antybiotyków. Zjawisko to narasta na całym świecie, prowadząc do ograniczenia możliwości terapeutycznych i wzrostu śmiertelności z powodu zakażeń wywołanych przez oporne drobnoustroje. Szacuje się, że na skutek oporności na leki umiera rocznie około 2 milionów osób na świecie, a liczba ta może dramatycznie wzrosnąć, jeśli nie podejmiemy działań profilaktycznych.
🔍 Rodzaje antybiotykooporności
➡️ Naturalna – wynika z wrodzonych mechanizmów obronnych bakterii (np. brak receptora dla antybiotyku, nieprzepuszczalna ściana komórkowa).
➡️ Nabyta – znacznie groźniejsza dla zdrowia publicznego. Powstaje na skutek mutacji genetycznych lub nabywania genów oporności od innych bakterii. Każdy kontakt bakterii z antybiotykiem zwiększa szansę na rozwój tej oporności.
⚠️ Główne przyczyny narastania antybiotykooporności
❗ Nadużywanie lub nieuzasadnione stosowanie antybiotyków.
❗ Leczenie antybiotykami infekcji wirusowych (np. grypy, przeziębień).
➡️ Przed włączeniem antybiotyku warto wykonać badania mikrobiologiczne, np. wymaz z antybiogramem czy szybki test w kierunku paciorkowca.
Pamiętaj! Antybiotyki działają tylko na bakterie – nie leczą chorób wirusowych!
❗ Nieprzestrzeganie zaleceń lekarza – zbyt małe dawki lub przerwanie terapii przed czasem.
❗ Nadużywanie antybiotyków w hodowli zwierząt i produkcji żywności.
❗ Stosowanie leków „z domowej apteczki” bez konsultacji lekarskiej.
❗ Zaniedbanie zasad higieny.
🦠 Przykłady szczególnie groźnych superbakterii
• Klebsiella pneumoniae – niebezpieczne szczepy wytwarzające enzym NDM-1, unieczynniający karbapenemy (antybiotyki ostatniej szansy).
• Staphylococcus aureus (MRSA) – oporny na metycylinę, wywołuje ropne zakażenia skóry i tkanek miękkich.
• Acinetobacter baumannii – częsty w środowisku szpitalnym; powoduje ciężkie zakażenia, w tym zapalenia płuc i sepsę.
• Clostridium difficile – szerzy się drogą pokarmową, szczególnie niebezpieczna dla osób starszych i hospitalizowanych.
• Pseudomonas aeruginosa – oporna na karbapenemy, zagraża głównie osobom o obniżonej odporności.
🛡️ Jak możemy zapobiegać antybiotykooporności?
✔️ Edukacja społeczeństwa i personelu medycznego.
✔️ Monitorowanie zakażeń, zużycia antybiotyków oraz wdrażanie procedur kontroli zakażeń.
✔️ Przestrzeganie zasad higieny i standardów sanitarnych.
✔️ Racjonalne stosowanie antybiotyków w medycynie i weterynarii.
✔️ Wspieranie badań nad nowymi lekami, diagnostyką i szczepionkami.
✔️ Promowanie szczepień ochronnych, które zapobiegają wielu infekcjom bakteryjnym i wirusowym.
🌍 Antybiotykooporność to problem globalny, ale realny wpływ na jego skalę ma każdy z nas. Odpowiedzialne korzystanie z antybiotyków to inwestycja w nasze zdrowie dziś i w przyszłości