Inspiracje Gabinet Psychologiczny i Psychoterapeutyczny

05/07/2023

"Badaniem przyczyn, przebiegu i sposobu leczenia depresji zajmują się naukowcy z wielu dziedzin, m.in.: psychiatrii, psychologii, neurologii, również psychoanalizy….opisują depresję z odmiennych perspektyw.
Psychoanaliza (w dużym uproszczeniu) definiuje ją jako utratę wewnętrznego „dobrego obiektu” oraz wewnętrzną walkę ambiwalentnych uczuć i agresję zwróconą do wewnątrz.
Biologiczne podejście zaznacza, że depresja jest zaburzeniem równowagi pomiędzy neuroprzekaźnikami, odbiegającymi od normy komunikacji pomiędzy różnymi obszarami mózgu i niewłaściwym stosunkiem hormonów.
R. Sapolsky łączy te teorie, odwołując się do jednego z czynników depresji – stresu. Stres, szczególnie nasilony i długotrwały, w związku z brakiem kontroli i możliwości wyładowania napięcia, wywołuje szkodliwe trwałe zmiany w układzie nerwowym. Wywołuje zniekształcone przekonanie, że jesteśmy bezradni i nie mamy możliwości kontrolowania swojego życia oraz rozładowania napięcia. Powstaje stan anhedonii, czyli brak możliwości poczucia przyjemności i szczęścia. Powstają zakłócenia w przekazywaniu sygnałów nerwowych za pośrednictwem serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Wszystkie te zmiany określają depresję.
Szczególnie narażone na te zmiany są osoby, które we wczesnym okresie życia doświadczały przewlekłego stresu i ciągłego napięcia, poczucia bezradnej zależności od zbyt zawodnych obiektów.
Wysoki czy niski poziom kortyzolu może być związany z najwcześniejszymi doświadczeniami emocjonalnymi, kiedy to układ nerwowy nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie ze stresem lub przerażeniem w związku z nagłymi nieprzewidywalnymi sytuacjami. Jeśli w pobliżu jest stabilny dorosły, który pozwoli szybko odzyskać równowagę, kortyzol zostanie wchłonięty i wydalony z organizmu. Jeśli dorosłego nie ma lub sam jest źródłem stresu dziecka – poziom kortyzolu wzrasta.
Wysoki poziom kortyzolu jest związany z dużą aktywnością przedniej prawej półkuli mózgu, która jest odpowiedzialna za uczucie strachu, irytacji i stanu zamknięcia w sobie. Dzieci z nadmierną aktywnością prawej półkuli będą w stałej czujności. Mogą to być dzieci związane z opiekunami, którzy są niedostępni fizycznie lub emocjonalnie dla dziecka, oraz z opiekunami nieprzewidywalnymi. Dziecko musi być wtedy czujne, ponieważ usiłuje stale odczytywać niewerbalne sygnały rodzica.
Proces ten daje neurochemiczny opis stanów psychicznych ujętych przez psychoanalityka D.W. Winnicotta. Pisał on o „wystarczająco dobrej matce” i konsekwencjach psychologicznych i somatycznych występujących przy braku dobrej opieki. Jego teorie nawiązują do myśli Z. Freuda poprzez rozumienie, że niewystarczająco dobra matka jest pierwowzorem do agresywnego wewnętrznego obiektu.
Zawodny opiekun będzie budził ambiwalentne uczucia. Z jednej strony miłość, a z drugiej agresywne uczucia do „złego” obiektu. Niemowlę jest zależne od swoich opiekunów i będzie miało tendencję do ich ochrony poprzez mechanizmy obronne; idealizację, rozszczepienie i kierowanie na siebie agresji.
Wiele badań wskazuje powiązanie pomiędzy wysokim poziomem kortyzolu i występowaniem dysfunkcji emocjonalnych – tj.: depresji, zaburzeń żywieniowych, alkoholizmu czy otyłości.
Jay Schulkin i Jefrey B. Rosen wykazują również, że nadmierny przewlekły poziom kortyzolu powoduje zmiany fizjologiczne, m.in. niszczy hipokamp, co wpływa na zdolność do odzyskiwania informacji, co z kolei utrudnia wychodzenie z depresji poprzez utrudnioną rejestrację dobrych doświadczeń mogących być przeciwwagą do doświadczeń trudnych. Wpływa również na zdolność kory przedczołowej do myślenia i regulowania zachowania. Daje to nam odpowiedź na pytanie, dlaczego niektóre osoby łatwiej wpadają w depresję, ale również dlaczego występują jej nawroty.”

Anna Stęplewska-Południak
fot Andika Christian

23/08/2021

Trauma wczesnodziecięca i lękowe style więzi

Interesujesz się psychologią? Zajrzyj też na naszego bloga:- www.psyche.swps.plTreści, które udostępniamy na tym kanale możesz słuchać również w formie podca...

23/08/2021

Polecam!

Jak pokonać objadanie się – recenzja!

Mam taką myśl, że teraz – gdy duża część z nas siedzi zamknięta w domach – ta książka może być ratunkiem dla wielu osób. Już teraz wiemy, że ta stresowa sytuacja może być związana z zaostrzeniem istniejących już problemów albo nawet pojawieniem się problemów związanych ze zdrowiem psychicznym. Po konsultacjach z pacjentami w ostatnich tygodniach wiem, że sama sytuacja izolacji jest znaczącym, dodatkowym źródłem stresu. Jednocześnie, odnosząc się konkretnie do problemu napadowego objadania się – dla niektórych zamknięcie w domu może być czynnikiem ułatwiającym uleganie większej ilości napadów niż dotychczas, może je zaostrzać, albo dodatkowym źródłem napięcia może być utrudnione ukrywanie napadów lub zachowań „oczyszczających” przed bliskimi. Ale poza kontekstem epidemii książka Fairburna to bardzo dobra pozycja sama w sobie.

Książka ma charakter poradnika – przeznaczona jest przede wszystkim dla osób doświadczających problemów z napadowym objadaniem się. Zarówno tych, które stosują mechanizmy „oczyszczania się” jak wymiotowanie, zażywanie środków przeczyszczających czy okresowe głodzenie się (bulimia), jak i tych, które poza napadami objadania się nie wykazują tych zachowań (zaburzenie z napadowym objadaniem się). Ale może być również wartościowa dla bliskich kogoś z problemem napadowego objadania się oraz dla terapeutów lub pracowników medycznych, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej o tym problemie. Pozycja jest podzielona jest na dwie części. Pierwsza to obszerny materiał psychoedukacyjny, a druga to właściwy, kilku- kilkunastotygodniowy program radzenia sobie z napadami objadania się. Istotne jest to co Christopher Fairburn kilka razy podkreśla w książce – istnieją badania, które wskazują, że dla części osób samo wykorzystanie poradnika może być skutecznym sposobem poradzenia sobie z problemem napadowego objadania się. Biorąc pod uwagę dostępność usług psychoterapeutycznych albo ich koszt – ta pozycja może być naprawdę dużą pomocą.

Pierwsza część to potężna dawka psychoedukacji. Czytelnik znajdzie tam między innymi informacje o tym jakie wyróżnia się zaburzenia odżywiania się, kto najczęściej ma problemy z napadowym objadaniem się, jakie są zdrowotne (psychologiczne i fizjologiczne) skutki objadania się i „oczyszczania”. Ciekawym rozdziałem jest ten, który autor przeprowadza krytyczną analizę podejścia do napadowego objadania się jako uzależnienia. Odnosi się tam do programów 12-kroków zaadoptowanych do problemów z napadowym objadaniem się (Anonimowi Jedzenioholicy), wskazuje na rozbieżności między mechanizmami uzależnienia i napadowego objadania się i jak taki rodzaj terapii może być nieprzystający do mechanizmów napadów objadania.

Druga część to dokładny opis programu radzenia sobie z napadami objadania. Wydaje mi się, że jego głównym elementem jest stricte behawioralna praca nad zmianą nawyków żywieniowych. Program wykorzystuje monitorowanie tych nawyków i napadów objadania się, wprowadzenie regularnych posiłków i regularne ważenie się (sic!). Oczywiście, wszystkie te elementy są również obliczone na zmianę przekonań i emocji związanych z jedzeniem. Na przykład ważenie się, które osoby z napadowym objadaniem się (i terapeuci) mogą identyfikować jako część problemu, gdy nawykowo nawet kilka razy dziennie sprawdzają najdrobniejsze wahania masy swojego ciała. Co z kolei może przekładać się na zwiększony dystres i kolejne napady objadania. W programie stworzonym przez Fairburna jest miejsce na ważenie się, ale raz w tygodniu, z określonym celem – zauważenia, że stosunkowo drobne wahania wagi są czymś jak najbardziej normalnym oraz że regularne jedzenie kilku posiłków dziennie nie doprowadza do nagłego wzrostu wagi. W programie znajdują się moduły dotyczące poznawczych/emocjonalnych mechanizmów mogących być podłożem napadowego objadania się – czyli restrykcyjnej diety i koncentracji na obrazie ciała i wyglądzie.

Podsumowując, książka Fairburna stanowi kompletny przewodnik dla osoby, która chciałaby poradzić sobie z problemem napadowego objadania. Znajdzie tam przede wszystkim rzetelne informacje na temat przyczyn, mechanizmów i skutków swojego problemu, ale też przede wszystkim klarownie rozpisany program radzenia sobie z nim. I jak pisze sam autor – jeśli prawidłowo stosowany program nie zadziała to jest wina programu, a nie czytelnika. Książka może być też źródłem informacji i inspiracji oraz zarysem protokołu dla terapeutów poznawczo-behawioralnych. Nie ma w niej, co prawda, informacji o prowadzeniu tego rodzaju terapii, ale nie jest to założeniem tej pozycji. Wyobrażam sobie też, że terapeuci pracujący z osobami z napadami objadania się w innych podejściach mogą skorzystać z zawartej w niej wiedzy, żeby skutecznie pomagać swoim pacjentom.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego :)

23/08/2021

I co Wy na to?

Zgadzacie się?

13/08/2021

Kochać siebie, by móc pokochać innych

Kochać siebie to znaczy realizować jeden z fundamentalnych procesów naszego życia, który pozwala nam na szczere kochanie innych.

“Uczenie się jak kochać siebie jest początkiem przygody, która trwa całe nasze życie.”

Oskar Wilde

Ten proces ma wpływ na całe nasze życie i w wielu sytuacjach nieustannie poddaje nas testom. Rozczarowanie, frustracja, popełnione błędy, niezrealizowane cele, rozstania, depresje; nieskończona lista codziennych wyzwań, którym jesteśmy poddawani, i którym pozwalamy wpłynąć na percepcję naszych własnych, osobistych wartości.

Kochać siebie – co determinuje twoje wartości?

Nasze wartości osobiste nie zależą od tego, co osiągniemy czy tego, co posiadamy, ale raczej od naszego stosunku, z jakim podejmujemy każdy nowy krok życia w kierunku bezwarunkowego pokochania siebie.

Trudno jest podarować coś, czego się nie posiada i jeśli nie potrafimy kochać siebie, jest wręcz niemożliwe byśmy podzielili się miłością z innymi. Może wydawać ci się, że kochasz inne osoby, jednakże za każdym razem wpadać będziesz w pułapki manipulacji, wymagań i emocjonalnego szantażu.

Jeśli nie nauczyliśmy się bezwarunkowo kochać siebie, poszukujemy tej miłości wokół siebie, w innych, w taki sposób, że stajemy się całkowicie narażeni na czyjąś ocenę.

Ten rodzaj zależności niszczy nas do tego stopnia, że możemy zacząć błagać o miłość i uczucie; zwracając na siebie uwagę i odsłaniając pobłażliwe zachowanie po to by otrzymać spojrzenie, uwagę i troskę od innych.

By sprawdzić czy bezwarunkowo kochasz siebie, zadaj sobie pytanie: Czy moje osobiste wartości zależne są od oceny innych?

Sposób, w jaki troszczymy się o samych siebie, ma w dużym stopniu związek z tym, jak postrzegają nas inni oraz ze stanem umysłu jaki sobie wypielęgnowaliśmy. Gdy osoba nie zdoła zatroszczyć się o samą siebie, może to zostać przez nią samą odebrane jako atak i brak zainteresowania własnymi podstawowymi potrzebami.

Dbać o siebie, znaczy zawsze brać siebie pod uwagę. Słuchać swoich własnych potrzeb. Uznać, iż istniejemy i zajmujemy jakieś miejsce na świecie i mamy prawo by czuć się dobrze i upewnić się, iż jest nam dobrze we wszystkich aspektach naszej egzystencji.”

-Fina Sanz-

Wprowadzenie wzajemnej troski w nasze życie, pozwala nam zaspokoić nasze potrzeby, bez przedkładania ponad nie potrzeb innych ludzi. Niezbędnym jest poznanie naszych potrzeb i przyjrzenie się im. Oto, co znaczy zatroszczenie się o siebie.

Poprzez akceptację, jako akt współczucia i zrozumienia dla tego, kim jesteśmy, możemy zbliżyć się do bezwarunkowej miłości wobec samych siebie, co z kolei pozwala nam na pokochanie innych.

Robiąc to w sposób otwarty i szczery, będziemy w stanie stworzyć związki, które będą oparte na poszukiwaniu uznania. Umiejąc kochać siebie, będziemy mogli prawdziwie oddać się aktowi miłości do innych, ze współczuciem i poprzez akceptację.

“Wszelki wzrost potrzebuje miłości, ale musi ona być bezwarunkowa. Gdy miłość stawia warunki, wzrost nie może całkowicie mieć miejsca, ponieważ warunki te będą przeszkadzać.

Bezwarunkowa miłość nie prosi o nic w zamian. Otrzymasz wiele, bez konieczności proszenia o nic – zmieniasz to w coś zupełnie innego – nie bądź jednak żebrakiem. Gdy jesteś zakochany, bądź jak zdobywca. Ofiaruj i obserwuj co się stanie: otrzymasz w zamian tysiąc razy więcej. Ale musisz nauczyć się tej sztuczki. Postępuj odwrotnie a będziesz chciwcem; ofiarując niewiele i oczekując dużo w zamian i te oczekiwania zniszczą całe piękno twoich działań.”
-Osho-

Tekst: https://www.facebook.com/Inspiracje-Gabinet-Psychologiczny-i-Psychoterapeutyczny-101611668904148/?ref=pages_you_manage