09/12/2013
Rodzaje wad
Wady narządu słuchu (wrodzone lub nabyte) są to uszkodzenia słuchu towarzyszące różnego rodzaju uszkodzeniom struktur przewodzących dźwięk. Schorzenia te mogą być genetycznie uwarunkowane, mogą być wynikiem uszkodzeń wystepujących w okresie życia płodowego i noszą wówczas nazwę niedosłuchów wrodzonych.
Druga grupą są wady słuchu pojawiające się po urodzeniu zwane niedosłuchami nabytymi. Pojawiają się one po urodzeniu (urazy, uszkodzenia toksyczne, infekcje), w okresie wczesnego dzieciństwa w przebiegu chorób zakaźnych (świnka, odra, płonica, półpasiec). Powstałe na skutek różnych przyczyn w okresie dorosłego życia. Najczęściej są one jednak wynikiem starzenia jako naturalnego procesu, podczas którego elementy naszego ucha ulegają stopniowemu zużywaniu. Na świecie obserwuje się stały wzrost odsetka ludzi w starszym wieku, u których bardzo często stwierdzany jest niedosłuch.
Wady słychu wrodzone
Według różnych statystyk znacznego stopnia uszkodzenie słuchu lub głuchotę stwierdza się średnio u 1 dziecka na 1000 urodzeń. Około połowa tych zaburzeń uwarunkowana jest genetycznie. Wrodzone wady słuchu mogą występować, jako niedosłuch lub głuchota dziedziczna i wady rozwojowe uwarunkowane genetycznie oraz jako niedosłuch lub głuchota wrodzona (czyli nie spowodowana wadą genetyczną odziedziczoną po przodkach).
Niedosłuchy dziedziczne występują, jako cechy dominujące lub recesywne. W przypadku cechy dominującej wszyscy potomkowie rodzica obciążonego tą cechą, będą miały niedosłuch, w przypadku cechy recesywnej wada może się nie ujawnić lub wystąpić w niepełnym zakresie.
Niedosłuch dziedziczny występuje, jako pojedyncza wada i jest wtedy nazywany niedosłuchem izolowanym lub bywa połączony z innymi nieprawidłowościami (występuje w zespole wad wrodzonych). Mogą to być różnego rodzaju zaburzenia metaboliczne, endokrynologiczne, zaburzenia wzroku, zaburzenia rozwojowe w obrębie twarzoczaszki i inne. Opisano wiele takich zespołów, które zazwyczaj nazywa się od nazwisk lekarzy i naukowców, którzy je opisali po raz pierwszy (np. zespół Ushera, zespół Waardenburga, itd.). Przyczynami wystąpienia głuchoty wrodzonej mogą być choroby matki w czasie ciąży, czynniki toksyczne działające w czasie ciąży oraz zaburzenia hormonalne. Najbardziej niebezpieczne są uszkodzenia, które wystąpią w 3 pierwszych miesiącach ciąży, są to najczęściej zakażenia wirusowe.
Jeżeli uszkodzenie wystąpi we wczesnym okresie życia płodowego, może dojść do niedorozwoju narządu słuchu, w przypadku uszkodzeń, które następują później może wystąpić uszkodzenie narządu słuchu już prawidłowo rozwiniętego. Wśród chorób wirusowych mogących negatywnie wpłynąć na narząd słuchu najczęściej wymieniane są opryszczka, półpasiec, ospa wietrzna, świnka, odra oraz najpoważniej uszkadzająca narząd słuchu - różyczka. Wśród chorób matki w okresie ciąży, które mogą potencjalnie doprowadzić do uszkodzenia słuchu płodu, należy wymienić cukrzycę oraz schorzenia nerek matki. Choroby te mogą doprowadzić do zmian zwyrodnieniowych w narządzie słuchu dziecka.
Również czynniki toksyczne, z którymi matka ma kontakt podczas ciąży mogą być przyczyną uszkodzenia słuchu u dziecka. Należy do nich wiele leków, w tym pewne grupy antybiotyków, preparaty hormonalne, niedobór, ale również nadmiar witamin. Ogromne znaczenie ma także nikotyna i alkohol spożywane przez matkę w czasie ciąży.
Wady słuchu nabyte
Niedosłuchy lub głuchota nabyta w zależności od okresu, w którym powstało uszkodzenie opisywana jest, jako uszkodzenie okołoporodowe lub nabyte bezpośrednio po porodzie. Do tego rodzaju zaburzeń prowadzą zwykle urazy porodowe i niedotlenienie, które mogą być przyczyną znacznych uszkodzeń zarówno w obrębie mózgowia jak i ucha wewnętrznego.
Drugą grupą przyczyn nabytych wad słuchu są uszkodzenia powstałe w okresie wczesnego dzieciństwa w przebiegu chorób zakaźnych (świnka, odra, płonica, półpasiec) oraz jako powikłanie po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych (najczęstsza przyczyna głuchoty nabytej).
Kolejną przyczyną nabytych zaburzeń słuchu jest oddziaływanie związków ototoksycznych (uszkadzających słuch). Należą do nich antybiotyki ototoksyczne, chinina, arsen, sole metali ciężkich.
Znaczny odsetek przyczyn zaburzeń słuchu występujących u dzieci w wieku szkolnym stanowią choroby zapalne ucha środkowego, które nieodpowiednio leczone mogą doprowadzić do trwałych, czasem znacznych ubytków słuchu.Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, zapalenie nerek, niedoczynność tarczycy mogą również wywierać niekorzystny wpływ na stan narządu słuchu. Dlatego w wybranych przypadkach, zgodnie z indywidualnymi sugestiami lekarza, należy monitorować jego stan czynnościowy.
Omawiając przyczyny niedosłuchów nabytych należy również wspomnieć o urazach czaszki, które w niektórych przypadkach mogą być przyczyną niedosłuchu, a nawet głuchoty.
