04/04/2020
Do moich kochanych pacjentów i nie tylko
Piszę do Was, ponieważ sytuacja, w której znaleźliśmy się wszyscy z powodu pandemii jest wyjątkowo stresująca. I to nie tylko dla osób wysoko wrażliwych, ale nawet dla tych o niskim progu wrażliwości. Poczucie zagrożenia zdrowia, życia, czy także lęki natury bardziej ekonomicznej wielu mogą spędzać sen z powiek i prowadzić do tzw. generalizacji, która skutkować może odczuwaniem lęku o charakterze katastroficznym.
W psychologii od dawna bada się i dostrzega związki pomiędzy ciałem a duszą. A mówiąc konkretniej z potrzeby połączenia ludzkiej psyche i ciała powstała m.in. dziedzina zwana psychosomatyką. Piszę o tym, ponieważ w tych trudnych czasach rzeczą najważniejszą jest zadbanie o zdrowie i dobrostan, zarówno ten fizyczny jak i psychiczny. Jest to o tyle ważne, że ów dobrostan psychofizyczny przekłada się bezpośrednio na odporność organizmu. Profesor Zdzisław Dziubek, wieloletni dyrektor Instytutu Chorób Zakaźnych, wyraźnie wskazuje iż „... stan emocjonalny...” ma istotne znaczenie dla przebiegu choroby [1]. Ale nie o tym, wniosek jest taki, że nie tyle „w zdrowym ciele zdrowy duch” ile w zdrowej psyche zdrowe ciało. A zatem zdrowie psychiczne to podstawa, której w dzisiejszych czasach nie należy bagatelizować, ba, o którą należy solidnie zadbać. Jest to tym trudniejsze, że aktualnie doświadczamy wysokiego poziomu stresu psychologicznego*. Możemy go doświadczać jako straty (np. utrata możliwości wykonywania pracy), zagrożenia (poczucie zagrożenia zdrowia i/lub życia bezpośrednio przez covid19) lub wyzwania (należy pozostać w domu). Dziś chciałabym krótko podać choć kilka najprostszych spośród wielu sposobów, aby sobie na co dzień jakoś z tym stresem radzić, oto kilka z nich:
- Techniki tzw. kontemplacyjne, czyli joga, medytacja, ale i modlitwa, która pomaga oderwać umysł od zmartwień, wystarczy nawet pięć minut dziennie - moja córeczka wymyśliła świetną metodę medytacji uspokajającej dla dzieci, którą zainteresowanym mogę udostępnić 😉
- Techniki oddechowe, i tu jako przykład najprostsza metoda relaksacyjna, czyli oddychanie brzuchem jak dziecko, w tym celu należy położyć na brzuchu książkę lub dłonie i oddychać przeponą
- Techniki uważności - mindfullness, czyli skupienie na „tu i teraz”, niesnucie smętnych rozmyślań o niepewnej przyszłości, „one step at a time” - jeden krok na raz i czerpanie satysfakcji z działania, które się aktualnie wykonuje bez względu na to, czy jest to picie herbaty, czy robienie porządków w biblioteczce
- Dystansowanie się od teorii spiskowych i selekcja informacji w zatrważającym szumie informacyjnym; polecić mogę dwa źródła informacji mających znaczenie i są to: strona Światowej Organizacji Zdrowia WHO https://www.who.int/ oraz strona polskiego Ministerstwa Zdrowia https://www.gov.pl/web/koronawirus nie polecam nawet wiadomości w mainstreamowych mediach, ponieważ przekaz jest wysoce emocjonalny i podsycający nierzadko niezdrowe emocje
- Trenowanie wdzięczności - wystarczy wyjść na słońce w ogrodzie, na tarasie, czy nawet na balkonie w bloku i podziękować za to co się ma (a czasem też za to, czego się nie ma;) poza tym jest coś głęboko pięknego w tym, że świat się zatrzymał ..
- Uważność nie tylko na siebie, ale i na innych: bliższych i dalszych; zarówno w chorobach somatycznych jak i psychicznych (np. w zaburzeniach depresyjnych czy nerwicowych) stres pogłębia dolegliwości, więc każde wsparcie jest cenne; nie bój się o nie prosić w trudnych chwilach lub hojnie się nim dzielić jeśli możesz i masz do tego zasoby
- Odpoczynek, może wydawać się to banałem ale gros osób nie potrafi dziś prawdziwie wypoczywać, jesteśmy przestymulowani (co obserwuję często w gabinecie zarówno wsród dzieci jak i dorosłych) i wręcz atakowani bodźcami do działania, tymczasem warto poświęć chwilę na „nicnierobienie”, odcięcie się od wszelkich bodźców poza tymi płynącymi z ciała.., no i sen - naturalny odpoczynek, teraz można dłużej pospać, więc cieszmy się tym.
I do pacjentów gabinetu Victorium, jeśli to czytacie: teraz jest czas zerknąć do Waszych osobistych, indywidualnych, opartych na analizie i diagnozie psychologicznej programów do radzenia sobie ze stresem; teraz jest czas by w pełni z tego korzystać.
Poza tym regularnie prowadzę wizyty online i muszę przyznać, że to się całkiem dobrze sprawdza a zatem, jeśli ktoś potrzebuje to zapraszam serdecznie!
Ps. Konsultacje psychologiczne online dla pracowników służby zdrowia bezpośrednio zmagających się z covid19 są bezpłatne.
Z życzeniami zdrowia
Milena Szuszkiewicz
Literatura:
[1] - Choroby zakaźne i pasożytnicze, Zdzisław Dziubek red.; 2012, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
* STRES (wg. Lazarusa i Folkman) – określona relacja miedzy osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi.
