Transfuzjologia bez tajemnic

14/11/2025

Dzisiejszy dzień przyniósł wspaniałą wiadomość - moje zdjęcie z Holandii 🌷🌷🌷 znalazło się wśród laureatów konkursu firmy Diahem.
W czerwcu 2026 będę cieszyć oko tulipanową wiosną ❤️🩷❤️

01/11/2025

Wczoraj miałam okazję rozmawiać z Położną-zadzwoniła żeby się skonsultować w sprawie dawki immunoglobuliny anty-RhD po zabiegu amniopunkcji 🤰🏼💉

Okazuje się, że nie ma na rynku małych dawek -50 µg. Padło pytanie co można zrobić w tej sytuacji jeśli pojawi się pacjentka do 20tc i będzie miała taki zabieg ?

Immunoglobulinę anty-RhD podaje się kobietom RhD - (ujemnym) w ramach profilaktyki konfliktu serologicznego.

Żeby zakwalifikować kobietę do podania preparatu trzeba mieć jej potwierdzony wynik grupy krwi. Jeśli kobieta nie ma antygenu RhD i nie ma przeciwciał odpornościowych to podlega profilaktyce.
Standardowo w prawidłowej ciąży podaje się 300µg pomiędzy 28 a 30 tc jako profilaktyka przed porodem.

Mamy też dawki 50 i 150 µg💉💉💉

W czasie ciąży podajemy je m.in. w przypadku:
🩸 wystąpienia krwawienia,
🩸 wykonania inwazyjnej diagnostyki prenatalnej (amniopunkcja, biopsja kosmówki, kordocenteza)
🩸po samoistnym poronieniu,
🩸 po usunięciu ciąży pozamacicznej.

Jak działa preparat - są to przeciwciała, których zadaniem jest opłaszczyć krwinki dziecka, które dostaną się do krążenia matki. Ma to za zadanie szybko wyeliminować krwinki dziecka z krązenia matki, tak żeby układ odpornościowy mamy się nie zorientował i nie wytworzył przeciwciał.

Jaka jest wydajność tego leku?
Przyjmuje się, że 20µg immunoglobuliny neutralizuje ok 1 ml krwinek czerwonych RhD+. Dlatego do 20 tc podajemy 50 µg, a po 20 tygodniu 150 µg 🩸🩸🩸 150 µg podajemy też po naturalnym porodzie.

Co może się stać kiedy podamy zbyt dużą dawkę przy amniopunkcji ?

Jeśli dziecko jest RhD+ to podanie 6x większej dawki (300 zamiast 50) spowoduje neutralizację ok. 15 ml krwinek czerwonych - to zbyt dużo w przypadku takiego malucha. Dlatego dawka powinna być starannie dobrana, tak żeby nie wywołać anemii u dziecka.
Skoro 300µg jest w 2ml leku to trzeba podać 0,33 ml . Oczywiście wszystko trzeba opisać w dokumentacji medycznej 🩺✒️📖📚 Dlaczego dokumentacja podania immunoglobuliny jest taka istotna - nie da się w laboratorium odróżnić przeciwciał z leku i tych wytworzonych przez ukł.odpornościowy kobiety.

Zdjęcie ChatGPT

24/10/2025

Dziś na Zjeździe PTHiT koncentrowaliśmy się na aspektach immunohematologii i bezpieczeństwa transfuzji 🩸🩸🩸

Ponieważ immunohematologia to piękna dyscyplina diagnostyczna a ja jestem wielką fanką bogatego życia antygenowego krwinki czerwonej to dzisiejsze wieczorne wydarzenia (pracowe, poza Zjazdem) zainspirowały mnie do napisania tego posta ✒️📖

Sytuacja ze szpitala - na oddział ratunkowy przyjeżdża 🚑🚨pacjent we wstrząsie hipowolemicznym z poziomem Hb 6 g/dl.
Lekarz zleca pilną transfuzję KKCz, nie wie nic o pacjencie i zamawia „uniwersalne” KKCz O RhD-

🩸🏦🩸 Bank Krwi wydaje jednostkę KKCz na SOR a diagnosta 👩🏼‍🔬 🩸🧪zaczyna badania:
- próbę krzyżową
- grupę krwi

Jakie uzyskujemy wyniki:
✅ Grupa krwi pacjenta O RhD+
❌ Obecne przeciwciała ❗️
❌ Próba krzyżowa niezgodna ❗️❗️❗️

No i co teraz ❓
Przecież przetoczyliśmy KKCz uniwersalne, najlepsze, dostał O RhD-. Skąd ta niezgodność ?

W RCKiK już zidentyfikowaliśmy przeciwciała jako anty-M aktywne w 37 stopniach C. Na nieszczęście na krwinkach czerwonych 🔴 był antygen M w podwójnej dawce (fenotyp M+N-)

Co można zrobić w tej sytuacji ❓
- wzmożona obserwacja pacjenta 👁️🧐
- monitorowanie w kierunku hemolizy klinicznie i laboratoryjnie (nie spodziewamy się nardzo nasilonej hemolizy, ale jeśli przeciwciała są aktywne w 37 stopniach to trzeba być czujnym), 🩺🔬
- ustalić co spowodowało anemizację pacjenta ze wstrząsem hipowolemicznym i leczyć przyczynowo 🔍🩹🩸🪡
- nie bać się transfuzji KKCz jeśli stan pacjenta będzie tego wymagał 🩸🩸🩸.

❗️❗️Do transfuzji zabezpieczamy KKCz zgodne grupowo czyli O RhD+, tu dodatkowo musimy dobrać je jeszcze zgodne fenotypowo w pozostałych antygenach z układu Rh i Kell oraz bezwzględnie M- ❗️

Na pacjenta czekają już w Banku Krwi zabezpieczone 4 jednostki 🅾️➕, oby udało się szybko znaleźć przyczynę krwawienia i ją usunąć🍀.

Jaki morał z tej historii - KKCz O RhD- to najlepsza opcja jaką dysponujemy w sytuacji pilnej transuzji jeśli nie znamy grupy krwi pacjenta, ale na pewno nie idealna.

Czy personel popełnił tu błąd ? Raczej nie, wygląda na to, że pacjent po prostu miał ogromnego pecha.

Wiemy jedynie, że w ostatnim czasie miał duży zabieg ortopedyczny 🦴🦿 i otrzymywał po nim transfuzję KKCz🩸💉🩺 i najprawdopodobniej po transfuzji wytworzył te przeciwciała.

Pewnie jutro będę wiedzieć więcej 🤔




PTHiT - Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów
hematoonkologia.pl

Na zdjęciu nasz Hewelion Handlarz 🦁

24/10/2025

Wczoraj razem ze Olą (Skazologia) odebrałyśmy nasze nominacje ambasadorskie na Gali Otwarcia ###II Zjazdu PTHiT
To był zaszczyt być na scenie wśród tylu sław w dziedzinie transfuzjologii i hematologii.

Dziękuję za zaufanie hematoonkologia.pl 🩸🩸🩸

24/10/2025

Słaba ekspresja antygenu D u osób RhD ujemnych - podsumowanie wykładu dr Moniki Pelc-Kłopotowskiej z IHiT.

Zacznijmy trochę od przypomnienia podstaw - o tym czy jesteśmy „plusami” czy „minusami” ( tak fachowo to powinnam napisać RhD+ i RhD -) decyduje obecność antygenu D z układu Rh. Albo się go ma ✅ albo nie ❌.

Oczywiście sprawy się czasem komplikują kiedy mamy słabe odmiany lub kategorie antygenu RhD (szczegóły to temat na inny post).

Dlaczego określenie obecności antygenu jest tak ważne w transfuzjologii ?
Chodzi o bezpieczeństwo transfuzji i pacjentów leczonych KKCz.

Do badania Krwiodawców 🩸🩸🩸 używamy jak najczulszych metod i odczynników, aby powykrywać słabe odmiany antygenu D.
Dlaczego tak się postępuje ? Przede wszystkim dlatego, żeby uniknąć omyłkowego zakwalifikowania Dawcy jako RhD-
Jak traktujemy krwinki czerwone takiego dawcy ze słabym D ? Traktujemy je jak RhD + dlatego, że potencjalnie mogą spowodować u pacjenta RhD- powstanie przeciwciał odpornościowych, a tego bardzo nie chcemy.

No dobrze, a co z pacjentami - biorcami KKCz ?
Tutaj ważna jest identyfikacja jaki to typ słabego D i tak, mamy takie możliwości diagnostyczne i wykonujemy takie badanie.
Wiemy już, że pacjent z typem 1, 2 lub 3 może otrzymywać „normalny” pełny antygen D i nie wytworzy przeciwciał - wcześniej baliśmy się trochę, że może przeciwciała wytworzyć.
Dlatego pacjenci mogą dostawać KKCz RhD+, a kobiety w ciąży z typem 1, 2 i 3 słabego D nie są objęte profilaktyką konfliktu serologicznego.

Wracamy teraz do przypadku Pani Doktor:

Próbkę zbadano 6- cioma różnymi odczynnikami anty-RhD i otrzymano szeroki 🪭 reakcji od 0 (totalny brak reakcji) poprzez śladowe rekcje do silnych reakcii ocenionych na 4+ (to maksymalny wynik)
Rozrzut ogromny, więc wykonano badanie genetyczne i nie wykryto genu, który odpowiada za powstanie antygenu D na krwince.

Skąd więc te reakcje z odczynnikiem ?

Wykonano sekwencjonowanie genów RHCE (to geny odpowiadające za inne antygeny układu Rh) i wykryto mutację punktową (zamieniona jedna zasada w łańcuchu DNA 🧬 w 461 parze zasad).
Co powoduje ta mutacja ?
Powstaje białko (antygeny CE) o innej strukturze przestrzennej, która jest podobna do antygenu RhD na tyle, że reaguje w testach z przeciwciałami anty-RhD
Mutacja ta ma swoją nazwę - ceRT

No i finalne pytanie - pacjent/ dawca z taką mutacją jest + czy - ?

Jako pacjent 🏥 będzie oznaczony jako RhD - i będzie otrzymywał tylko krwinko RhD-

Jako Krwiodawca - jego krwinki będą przetaczane wyłącznie pacjentom RhD+ dlatego, że istnieje nieduże ryzyko immunizacji - jest to niebezpieczne zwłaszcza dla kobiet, które mogłby się zimmunizować i w czasie ciąży przeciwciała spowodowałyby konflikt serologiczny matka- dziecko




PTHiT - Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów
hematoonkologia.pl

Hematoonkologia.pl - portal edukacyjny zajmujący się tematyką rozrostowych chorób hematologicznych skierowany do lekarzy i pacjentów.

23/10/2025

Pierwszy dzień ###II Zjazdu PTHIT w Gdańsku powoli dobiega końca.
To pierwszy taki zjazd gdzie Komitet Organizacyjny przewidział aż 6 sesji poświęconych transfuzjologii, więc aż się robi ciepło na serduszku 🫀❤️‍🔥
Tyle ciekawych prezentacji ustnych i jeszcze więcej interesujących plakatów, że aż chce się o tym pisać ✒️📖📚
Wczoraj pochwaliłam się Wam że zostałam jednym z Ambasadorów Zjazdu żeby rozpowszechnić wiedzę o zjeździe i ważne doniesienia ze zjazdu 📣❗️

Zaczęliśmy od sesji DAWCA I BIORCA – DWIE STRONY TRANSFUZJOLOGII 🅰️🅾️🅱️🆎
W tej sesji nowe wytyczne i nowe podejście zaprezentowali prof. Magdalena Łętowska, prof. Piotr Radziwon oraz prof. Zbigniew Szczepiórkowski.

Co mamy nowego ?
Pojawiły się nowe wytyczne AABB transfuzji KKP u pacjentów, którzy nie krwawią - przedstawił je profesor Szczepiórkowski

Mamy aż 3 silne rekomendacje 💪🏻💪🏻💪🏻

1. Pacjenci z małopłytowością hipoproliferacyjną otrzymujący chemioterapię lub leczeni przeszczepem KKM powinni otrzymać przetoczenie dopiero kiedy poziom PLT spada < 10 tyś.

2. Wcześniaki, które nie krwawią powinny otrzymywać KKP dopiero jeśli poziom PLT spada < 25 tyś.
Dotychczasowa liberalna strategia przetaczania poniżej progu 50 tyś wydaje się nie przynosić korzyści

3. Poziom PLT > 20 tyś wydaje się być wystarczający do przeprowadzenia punkcji lędźwiowej.

Dodatkowo jest 7️⃣ rekomendacji warunkowych. Dlaczego one są warunkowe ? Dlatego, że pochodzą ze źródeł o niedużej pewności, ale warto je wziąć pod uwagę:

1. Pacjenci niekrwawiący z małopłytowością hipoproliferacyjną otrzymujący chemioterapię lub leczeni przeszczepem KKM nie powinni otrzymywać przetoczeń profilaktycznych ❌

2. Pacjenci z trombocytopenią ze zużycia ze względu na „critical illneses” nie powinni otrzymywać przetoczenia jeśli poziom PLT > 10 tyś.

3. Jeśli pacjent musi mieć założony dostęp centralny (CVC) 💉 to przetaczamy płytki profilaktycznie jeśli ich poziom jest < 10 tyś.

4. Pacjenci przygotowywani do zabiegów z zakresu radiologii inwazyjnej powinni otrzymać przetoczenie KKP w zależności od ryzyka samej procedury:
- dla niskiego ryzyka jeśli PLT< 20 tyś.
- dla wysokiego ryzyka jeśli PLT < 50 tyś.

5. Do zabiegu operacyjnego (poza neurochirurgią) poziom PLT > 50 tyś wystarcza

6. Pacjenci kardiochirurgiczni bez wyjściowej małopłytkowości i bez krwotoku - nie ma potrzeny transfuzji KKP

7. Dorośli pacjenci z krwawieniem wewnątrzczaszkowym 🩸🩸🩸 samoistnym lub z powodu urazu, jeśli poziom PLT > 100 tyś nie powinni otrzymywać KKP nawet jeśli są na lekach przeciwpłytkowych.

Wygląda na to, że zmierzamy do coraz bardziej restrykcyjnych wytycznych ⛔️ nie ma bowiem dowodów, że takie podejście szkodzi pacjentom.
Jakie mamy z tego korzyści:
- zmniejszamy ryzyko rekacji poprzetoczeniowych ❗️
- zwiększamy dostępność KKP dla tych, którzy ich potrzebują i odniosą korzyść z przetoczenia

Co o tym sądzicie ?
A może przekonam kogoś do oddawania krwi 💉🩸💉🧛🏻‍♀️



hematoonkologia.pl PTHiT - Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów

23/10/2025

PTHiT2025Ambasador

23/10/2025

Zaczynamy Zjazd PTHiT 🩸🩸🩸🧛🏻‍♀️

03/10/2025

🩸💉 Kto może przetaczać składniki krwi ?

Na dzień dzisiejszy osobami uprawnionymi są: lekarze i na zlecenie lekarza pielęgniarki i położne.

✳️ Jaka jest podstawa prawna ?
Reguluje to zapis ustawy o publicznej służbie krwi (Dz. U. 2024 poz. 178) Art. 21.
1. Przetoczenia krwi lub jej składników mogą dokonywać wyłącznie:
1) lekarz 👩🏼‍⚕️👨🏻‍⚕️wykonujący zawód w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne🏥;
2) na zlecenie lekarza pielęgniarka lub położna wykonująca zawód w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą (…) pod warunkiem że odbyła organizowane przez regionalne centrum(…)odpowiednie przeszkolenie praktyczne i teoretyczne potwierdzone zaświadczeniem.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników, wykaz umiejętności związanych z przetaczaniem krwi i jej składników, (...)
Tu jest ten akt prawny ⬇️
📖👩🏼‍⚖️Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 18 października 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników(Dz.U. 2021 poz. 2027)

Co z Ratownikami Medycznymi ? 🚨🚑🚨

Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi nie mają uprawnień do dokonywania transfuzji ❌

Zostało co prawda opublikowane Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 stycznia 2024 r. w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych udzielanych przez ratownika medycznego wykonującego zadania zawodowe w podmiotach leczniczych będących jednostkami budżetowymi albo jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, (…) (Dz.U. 2024 poz. 148)

cd w komentarzu ⬇️