Insight Psychoterapia

16/10/2025

Przemoc symboliczna a stan umysłu 💭

02/10/2025

Od narcyzmu do małżeństwa🩷💞

„Każda para składa się z trzech następujących elementów: ty, ja i my...

Zauważyłam, że miłość ma szansę rozwijać się w pełni tylko w takich związkach, w których jest dosyć przestrzeni dla każdego z tych trzech elementów związku, a żaden z nich nie dominuje nad pozostałymi”.

/Virginia Satir/

*****

Grafika: Yuval Robichek

30/09/2025

Idealny partner nie istnieje.🧩🧩

"Bycie neurotycznym oznacza zablokowanie spowodowane nieprzetworzonymi doświadczeniami z dzieciństwa. Nie przepracowane niedostatki (nieobecność dobra), krzywdy (obecność zła) i utraty (to, co dobre, było obecne ale zostało utracone), doznawane we wczesnych okresach życia, leżą u podłoża późniejszych iluzji (pozytywnych zafałszowań rzeczywistości), zniekształceń (negatywnych zafałszowań rzeczywistości) oraz roszczeń (upartego domagania się czegoś, co się pacjentowi w jego poczuciu należy, pomimo podważających to przekonanie dowodów). Te iluzje, zniekształcenia i roszczenia będą utrudniały pacjentowi doświadczenie rzeczywistości taką, jaką naprawdę jest.
Przykład: jest całkiem możliwe, że dziecko, którego rodzic rzadko bywał kochający i akceptujący, w kolejnych związkach będzie rozgrywać dziecięcą tęsknotę za byciem kochanym w sposób, w jaki kochać może tylko idealny rodzic. Takie kompulsywne i bezwiedne odtworzenia, wynikające z ambiwalentnego przywiązanie do rodzica, w nieunikniony sposób muszą prowadzić do problemów w związkach miłosnych. Ponieważ pacjent nigdy nie stawił czoła prawdzie o deficytach rodzica i nie przeżył związanej z tym żałoby, będzie ciągle dokonywał neurotycznych wyborów obiektów miłości, w tym przypadku – wyborów nacechowanych iluzjami. Będzie żywił złudną nadzieję, że kolejna partnerka okaże się dobrym rodzicem, jakiego jako dziecko nie miał, i że dzięki temu będzie ona mogła zrekompensować mu deficyty. Mówiąc w skrócie, z powodu niedostatku (braku dobra) we wczesnych relacjach pacjent w późniejszych związkach będzie rozgrywał neurotyczną konfliktowość, dotyczącą poszukiwania kochającego i akceptującego partnera życiowego.

Martha Stark, Stres Optymalny
fot Johannes Krupinski

25/09/2025

Co z tą dopaminą? 💭

- Nasz układ nerwowy nie ma kiedy się wyciszyć. Funkcjonujemy w stanie niedomkniętej pętli dopaminowej – podkreśla dr n. med. Monika Czerska, neurolog. W rozmowie z Hello Zdrowie tłumaczy, dlaczego wpadliśmy w pułapkę dopaminowego przebodźcowania, czym jest „TikTok Brain” i jakie sy...

15/09/2025

Prawdziwe cierpienie?❤️‍🩹

Osoba narcystyczna w roli ofiary

Jednym z charakterystycznych mechanizmów osoby narcystycznej jest przyjmowanie roli ofiary. Na pierwszy rzut oka może to wyglądać jak prawdziwe cierpienie: dramatyczne słowa, łzy, rozpacz, wołanie o pomoc. W rzeczywistości jednak często nie chodzi o potrzebę wsparcia, lecz o potrzebę uwagi i kontroli. To strategia – świadoma lub nie – której celem jest wciągnięcie innych w orbitę narcystycznej gry.

Na powierzchni widzimy człowieka, który zdaje się tonąć – desperacko walczy, krzyczy, by został zauważony. To uruchamia w otoczeniu naturalny odruch empatii: ktoś cierpi, więc trzeba mu pomóc. Jednak pod spodem dzieje się coś zupełnie innego. Tam osoba narcystyczna znajduje swój komfort. W roli ofiary czuje się bezpiecznie, bo otoczenie skupia się na niej, dostarcza energii, potwierdza jej wyjątkowość („wszyscy mnie ranią”, „nikt mnie nie rozumie”).

Ofiara, która naprawdę cierpi, szuka rozwiązania, ulgi i wyjścia z trudnej sytuacji. Osoba narcystyczna w roli ofiary szuka natomiast sceny, widowni i emocjonalnego pożywienia. Ten rozdźwięk – między tym, co pokazuje na powierzchni, a tym, co przeżywa pod wodą – jest źródłem wielu dramatów w relacjach. Partner, przyjaciel czy członek rodziny może latami wierzyć, że ratuje kogoś w potrzebie, podczas gdy w rzeczywistości karmi jego narcystyczne mechanizmy.

Dla otoczenia najważniejszym zadaniem jest nauczyć się odróżniać autentyczne cierpienie od gry w cierpienie. To nie oznacza braku empatii, lecz zdrowe stawianie granic. Warto pamiętać, że osoba narcystyczna, która wchodzi w rolę ofiary, nie jest w tym bezbronna – to często najbardziej komfortowe miejsce, jakie zna. To scena, na której może rozkwitać, nawet jeśli pozornie tonie.

15/09/2025

Czułość w naturze 🦁💗

10/09/2025

"Do niedawna było tak, że (…) to co nieświadome, było efektem wyparcia, a wyparcie było wynikiem istnienia bardzo wyraźnych, ścisłych norm moralnych, społecznych, obyczajowych, religijnych i te normy nakazywały: ukrywaj. Co nieświadome, musiało się gdzieś tam schować, ukryć. A współcześnie niewiele się wypiera. Współcześnie jest tak, że wspomnienia, emocje, traumy, one są wystawione na widok publiczny, na Instagramie, w TikToku, w reality show. Nieświadomość nie działa już w oparciu o zakaz, bardziej jest stanem przeciążenia, nadmiaru. Społeczeństwo nie mówi: nie wolno, raczej mówi: pokazuj, bądź sobą, wyrażaj się. Właściwie taki nakaz staje się nową formą kontroli. (…)
Umysł współczesny za bardzo nie ma się gdzie schować, bo wszystko jest ciągle widoczne, wszystko jest ciągle bodźcowane, pobudzane, komentowane, wyświetlane. Paradoksalnie to co najbardziej osobiste do niedawna -traumy, lęki - to wszystko staje się częścią produkcji kulturowej, aż do 'brandingu cierpienia'. Ten nadmiar to nie jest świadomość, wręcz przeciwnie – to jest nadmiar ekspresji, który staje się pewną zasłoną dla umysłu. Nieświadomość już nie jest tym, co jest ukrywane. Jest to raczej to, co jest nieprzetworzone, a nieprzetworzone jest dlatego, że jest tego za dużo. Kiedy ktoś np. na Instagramie publikuje jakąś historię o depresji, o stracie, o lęku, to nie znaczy, że to przepracowuje (…). Może być wręcz przeciwnie – to może być nawet uciekanie od głębszego przeżywania w ramach zaspokajania kulturowych oczekiwań ekspresji, takich oczekiwań: no pokaż, nie chowaj tego. Zamiast wyparcia mamy w takim razie rozproszenie, zamiast rzeczy zakazywanych, mamy nadmiar obrazów, treści, emocji, różnych stanów afektywnych, którymi jesteśmy zalewani bez możliwości ich przetworzenia. Nie tyle ukrywamy treści psychologiczne, co nie możemy przetworzyć ich nadmiaru, nie możemy ich zintegrować."

Żródło: „Czy my się znamy?” podcast Rafała Pniewskiego, odc. „Scrolling: O nowej formie percepcji i nadmiarze, który nas pochłania”, data publikacji 17.04.2025