Gabinet Ginekologiczny Jarosław J. Maj

21/10/2025

Kolejna część szkolenia kolposkopowego.
Dzisiaj mam gościa z Irlandii - pani prof. Noirin Russel.
Mówi o ambulatoryjnym leczeniu zmian na szyjce macicy.

20/10/2025

Idziemy w kierunku AI.
Na mojej stronie medic.hg.pl mam już zainstalowany ChatGPT.
Zapraszam do korzystania.
Można oczywiście zadawać pytania w języku polskim.

17/10/2025

W Poznaniu powstała Poradnia Niepowodzeń Rozrodu.

Nowa placówka medyczna wspierająca pary zmagające się z problemem niepłodności została otwarta przy ulicy Polnej w Poznaniu. Poradnia, bazująca na skandynawskim modelu opieki, koncentruje się na diagnostyce i leczeniu przyczyn niepowodzeń rozrodu, w tym nawracających poronień.

11/10/2025

Rak Szyjki Macicy (RSM) - warto odświeżyć wiedzę.

Rak szyjki macicy jest w skali świata czwartym pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet. Rocznie zapada na niego około 570 tysięcy kobiet, z których około 60% umiera. Wczesny rak zazwyczaj nie daje żadnych objawów, dlatego tak

10/10/2025

DLACZEGO OBECNIE ZAMIAST CYTOLOGII WYKONUJEMY DNA HPV?

Pytanie na czasie. Wymaga jasnej i w miarę zrozumiałej odpowiedzi. Szczególnie, że wśród większości kobiet wizyta u ginekologa utożsamiana jest ZAWSZE z pobraniem tzw. wymazu czyli cytologii. Znaczna grupa kobiet już wie, że cytologia konwencjonalna (czyli szkiełkowa) jest gorszej jakości niż cytologia płynna (LBC).

Często spotykam się z pytaniem, czy w moim gabinecie wykonuję cytologię płynną. Niezwykle rzadko (mam nadzieję na razie) pacjentki pytają, czy pobieram wymaz na DNA HPV.
Cytologia płynna jest w ofercie mojego gabinetu od 2008 r. Nie chwaląc się, był to jeden z pierwszych gabinetów mających możliwość wykonania takiego badania. Już wtedy laboratorium, z którym miałem umowę, też wykonywało DNA HPV. Jednak nie były one w standardach zalecanych przez towarzystwa lekarskie.

Wszystko zmieniło się na przełomie 2023/2024, gdy PTGiP (Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników) wprowadziło nowe algorytmy, opierając się na zaleceniach renomowanych towarzystw na świecie.
Od teraz podstawowym badaniem w ramach profilaktyki raka szyjki macicy jest wymaz na obecność 14 wysokoonkogennych wirusów HPV (HR DNA HPV).

Obecnie wiemy, że nabłonkowego raka szyjki macicy wywołuje przewlekłe nosicielstwo wysokoonkogennego wirusa HPV.
Filozofią tego badania jest wyodrębnienie grupy kobiet, które są nosicielkami HPV. Dopiero w przypadku wyniku dodatniego, z tej samej próbki dorabia się cytologię na podłożu płynnym. Nie trzeba zapraszać kobiety kolejny raz na pobranie wymazu. Wówczas zależnie od wyniku cytologii płynnej i typu HPV, jest dalsze postępowanie.

Często spotykam się z wątpliwością – to po co robić HPV, jak można od razu wykonać cytologię i gdy wynik będzie nieprawidłowy dalej postępować.
Tak było wcześniej i okazało się, że niekiedy przy prawidłowych wynikach cytologicznych zdarzał się rak. Taki wynik nazywamy fałszywie ujemnym.

I tu zahaczamy o tzw. czułość metody badawczej, popularnie nazywanej procentem wykrywalności.
Czułość cytologii konwencjonalnej – 55%.
Czułość cytologii na podłożu płynnym – 75%
Czułość HR DNA HPV – 98%.

Wszystko zatem jest jasne. Analizując te procenty możemy dojść do wniosku, że cytologia może być prawidłowa (fałszywie), a jest się nosicielem wysokoonkogennego wirusa HPV, np. typ 16. Obecnie przy nosicielstwie HPV typ 16, bez znaczenia czy cytologia jest prawidłowa, obowiązkowo trzeba wykonać KOLPOSKOPIĘ z biopsją.
Dlatego, że ten właśnie typ wirusa jest w 70% odpowiedzialny za wszystkie raki szyjki macicy.

Podsumowując – DNA HPV to podstawowe badanie w profilaktyce raka szyjki macicy. Cytologia nie zniknęła, jest w tzw. drugim etapie postępowania.

09/10/2025

Ginekolog a ryzyko przeniesienia wirusa HPV z pacjentki.

Taki oto przypadek.

Opis przypadku dotyczy 62-letniego ginekologa, u którego po latach zabiegów laserowych rozwinął się rak płaskonabłonkowy (rak gardła) z dodatnim wynikiem testu na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), choć nie stwierdzono, że laser był przyczyną nowotworu. Przypadek sugeruje potencjalne zawodowe przeniesienie wirusa HPV z dymu wytwarzanego podczas zabiegu laserowego. Rak został wycięty laserowo i poddany resekcji szyi, a przypadek przedstawiono w celu podniesienia świadomości na temat ryzyka dla ginekologów zabiegowych.

Kluczowe informacje

Pacjent:

62-letni ginekolog.

Stan:

Zdiagnozowano u niego raka płaskonabłonkowego podstawy języka z dodatnim wynikiem testu na obecność wirusa HPV.

Leczenie:

Zmianę usunięto chirurgicznie za pomocą lasera, a pacjent przeszedł również obustronną, zmodyfikowaną resekcję szyi.

Narażenie zawodowe:

Praktykował przez 15 lat, wykonując cotygodniowe ablacje laserowe laserem CO2, Zauważono słabą wentylację w jego klinice.

Potencjalny związek:

Przypadek sugerował możliwość, że ginekolog zaraził się wirusem HPV poprzez zawodową ekspozycję na smugi laserowe, co budzi obawy w środowisku medycznym.

Ważny kontekst

Leczenie raka laserem:

Lasery są stosowane w leczeniu raka w celu niszczenia komórek nowotworowych.

Smuga laserowa:

Podczas zabiegu laserowego laser nagrzewa i niszczy tkankę, wytwarzając drobny dym zwany smugą laserową, który może zawierać potencjalnie niebezpieczne substancje.

HPV i rak:

HPV to powszechny wirus, a niektóre jego typy mogą powodować niektóre rodzaje raka gardła.

Przypadek a związek przyczynowy:

Chociaż niniejszy opis przypadku podkreśla związek między zawodem pacjenta a jego nowotworem, nie dowodzi on definitywnie, że przyczyną nowotworu była terapia laserowa. Podnosi jednak świadomość potencjalnych zagrożeń zawodowych, na jakie narażeni są ginekolodzy zabiegowi w tej dziedzinie.

06/10/2025

Paracetamol w ciąży.

W związku z zamieszaniem dotyczącym stosowania tego leku w ciąży:
Europejska Agencja Leków wydała komunikat, w którym potwierdza bezpieczeństwo stosowania paracetamolu w ciąży, pod warunkiem przestrzegania oficjalnych zaleceń dotyczących dawkowania. Preparat pozostaje podstawowym i rekomendowanym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym u kobiet ciężarnych w Unii Europejskiej.

04/10/2025

Cytomegalia w ciąży.
Temat powracający w związku z odkryciem skutecznego leczenia kobiet w ciąży zarażonych tym wirusem.
Obecnie badanie CMV nie jest rekomendowane w Polsce.
Lek - walacyklowir - jest bardzo drogi i na razie trudno dostępny.
W Instytucie Matki i Dziecka prof. Tadeusz Issat rozpoczął w 2024 r. program Pol PRENATAL CMV. Termin zakończenia 2028 r. Zadaniem tego badania jest udowodnienie skuteczności leczenia CMV we wczesnym okresie ciąży, a tym samych zmniejszenie transmisji wirusa z matki na płód.

Jesteśmy w trakcie tworzenia modelu matematycznego, który pokaże decydentom, że opłaca się wprowadzić do koszyka świadczenia związane ze skryningiem i leczeniem zakażenia CMV u kobiet w I trymestrze ciąży – mówi dr hab. Tadeusz Issat, p

23/09/2025

Akademia Kolposkopii II Edycja.
ZACZYNAMY.

21/09/2025

Czy wirusy brodawczaka ludzkiego HPV wysokiego ryzyka mogą uczestniczyć w rozwoju raka jajnika?

Wyniki poniższego badania przedstawiła prof. Edyta Paradowska na Konferencji Polskiego Towarzystwa Wirusologicznego, 18 września b.r. w Lublinie.

W 2020 roku, rak jajnika dotknął prawie 314 tysięcy kobiet i był przyczyną co najmniej 207 tysięcy zgonów na całym świecie. W 2023 roku w Stanach Zjednoczonych prawdopodobnie zgłoszono około 19,7 tysiąca nowych przypadków raka jajnika i 13,2 tysiąca zgonów.

W Polsce co roku odnotowuje się ponad 3500-3700 nowych przypadków raka jajnika, co czyni go piątym najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet i drugim nowotworem kobiecych narządów rodnych.

Rak ten jest obecnie ósmym najczęściej występującym nowotworem u kobiet i ósmą przyczyną zgonów z powodu raka u kobiet. Wysoka śmiertelność spowodowana jest bezobjawowym wzrostem guza i brakiem odpowiednich badań przesiewowych, które pozwalają na wczesną diagnozę choroby. Najczęstszym typem raka (90% przypadków) jest rak nabłonkowy.

Może on dotyczyć jajników, jajowodów i pierwotnej jamy otrzewnej. Jednak najbardziej śmiertelnym nowotworem nabłonkowym jest rak o histologii surowiczej. Ponad 90% raków surowiczych to bardzo agresywne raki surowicze jajnika o wysokim stopniu złośliwości, podczas gdy 10% to raki surowicze jajnika o niskim stopniu złośliwości, co zazwyczaj prowadzi do lepszego rokowania.

Rak surowiczy jajnika o wysokim stopniu złośliwości jest najbardziej śmiertelnym nowotworem ginekologicznym, ze wskaźnikiem 5-letniego przeżycia u zaledwie ok. 30% u pacjentek zdiagnozowanych w zaawansowanym stadium.

W przypadku raka surowiczego jajnika o wysokim stopniu złośliwości występują w prawie wszystkich nowotworach mutacje białka TP53 (96%). Do innych czynników ryzyka zalicza się historię rodzinną choroby, starszy wiek powiązany z menopauzą, terapię hormonalną, przewlekły stan zapalny, czynniki środowiskowe i związane ze stylem życia oraz przewlekłe infekcje.

Wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV), zwłaszcza typy onkogenne zwiększają ryzyko rozwoju różnych nowotworów, w tym raka sromu, pochwy, odbytu, prącia i gardła. Związek między zakażeniem HPV a rozwojem nowotworów górnych dróg rodnych, w tym raka jajnika i endometrium, pozostaje kontrowersyjny. Stwierdzono, że zarówno HPV-16, jak i HPV-18 są dominującymi typami wykrywanymi w tkankach nowotworowych jajnika.

Zespół prof. Edyty Paradowskiej określał częstość występowania DNA wirusów HPV-16, HPV-18 w próbkach krwi obwodowej, guzów i tkanki jajowodów pobranych od 121 kobiet z podejrzeniem raka jajnika. Grupę kontrolną stanowiło 36 kobiet z łagodnymi guzami jajnika lub chorobami nienowotworowymi.

Wyniki?

- DNA wirusa HPV-16 i/lub HPV-18 wykrywano w jednej trzeciej próbek jajowodów pobranych od pacjentek z rakiem jajnika.
- DNA wirusa HPV-16 było obecne w większych ilościach w próbkach guzów jajnika niż u pacjentek z guzami łagodnymi.
- Stężenie DNA wirusa HPV-16 było wyższe w próbkach jajowodu i guza u pacjentek z rakiem surowiczym jajnika o wysokim stopniu złośliwości niż u pacjentek z chorobą niezłośliwą.

Podsumowując

- Przedstawione badania dowodzą, że wirusy HPV wysokiego ryzyka (onkogenne, HR-HPV) są obecne w jajowodach i guzach jajnika.
- Przewlekłe zakażenie jajowodu i nabłonka jajnika przez HR-HPV może być czynnikiem związanym z wystąpieniem i progresją raka jajnika.
- Sugeruje się, że uporczywe zakażenie HPV i przewlekły stan zapalny jajowodu i/lub jajnika mogą przyczyniać się do rozwoju raka jajnika.

16/09/2025

Refundacja leku na endometriozę i nowe terapie onkologiczne.

Od 1 października zacznie obowiązywać najbardziej obszerna w historii lista leków refundowanych. To szczególnie ważna wiadomość dla pacjentek, ponieważ po raz pierwszy refundacją objęto trójskładnikowy lek Ryeqo stosowany w leczeniu endometriozy. Ministerstwo Zdrowia rozszerzyło również dostęp do nowoczesnych terapii onkologicznych, obejmując refundacją kolejne leki w leczeniu raka piersi, jajnika, szyjki macicy i endometrium.

29/08/2025