03/10/2025
Czy zdarza Ci się potykać bez powodu, trudno Ci ocenić gdzie są Twoje ręce, albo nie czujesz swojego ciała, dopóki się nie ruszysz?
Czy zdarza Ci się potykać bez powodu, trudno Ci ocenić gdzie są Twoje ręce, albo nie czujesz swojego ciała, dopóki się nie ruszysz?
Takie doświadczenia mogą wynikać z nietypowego funkcjonowania propriocepcji, odpowiedzialnego za odczuwanie pozycji własnego ciała w przestrzeni.
Propriocepcja to nasza wewnętrzna mapa, która mówi nam, gdzie w danym momencie znajduje się nasze ciało, nawet jeśli nie patrzymy na nie. Dzięki niej nie potykamy się o własne nogi, możemy łapać piłkę, a nasze ruchy są płynne i kontrolowane.
U osób neurotypowych działa sprawnie i automatycznie. U neuroAtypowych propriocepcja często działa w trochę inaczej.
Osoby z ADHD często doświadczają problemów z równowagą, niestabilnością postawy i nadmierną ruchliwością. Częściej występują opóźnione reakcje na zmiany w otoczeniu.
W przypadku osób w spektrum autyzmu, propriocepcja może działać jak stary GPS... nie zawsze celnie wskazuje drogę. Często pojawiają się trudności w odczuwaniu, gdzie jest nasze ciało, co wpływa na postawę i koordynację. Nawet gdy widzimy, jak ktoś idzie, nasze ciało może nie nadążać za tym, co robi nasz wzrok. To trochę jak ta gra wideo, gdzie kontroler ma opóźnienie, a Ty próbujesz zrobić perfekcyjny ruch, ale on się po prostu nie udaje. Propriocepcja u osób z ASD może być też bardziej intensywna, czasem każda drobna zmiana w postawie sprawia wrażenie ogromnej zmiany w ciele.
Co się dzieje, gdy propriocepcja nie działa, jak powinna? Wtedy do gry wchodzą trudności w koordynacji i równowadze, proste zadania stają się wyzwaniem.
Mogą występować trudności z drobnymi czynnościami, jak pisanie, ubieranie się, delikatne zamykanie drzwi, chodzenie bez potykania się czy balansowanie na jednej nodze. Dodatkowo, brak poczucia ciała może prowadzić do frustracji i stresu. Bez właściwej propriocepcji, trudniej jest zarządzać emocjami.
Co pomaga?
▫️Ruch to podstawa! Mogą to być przysiady, ćwiczenia z gumami oporowymi, a nawet skakanie na trampolinie.
▫️Koce obciążeniowe pozwalają się dobodźcować i poczuć własne ciało.
▫️Trening świadomego oddechu, rozluźnianie mięśni, używanie luster podczas ćwiczeń pozwala obserwować gdzie znajduje się ciało w przestrzeni.
Jaka była Twoja najdziwniejsza wpadka wynikająca z zaburzeń propriocepcji?