10/10/2025
Kryzys sensu w świecie nastolatków — notatki z wykładu Cana Sabanera (VALUE Istanbul) - naukowca i badacza.
Dzisiejszy świat dorastających młodych ludzi to rzeczywistość, w której coraz trudniej znaleźć sens.
Żyjemy w epoce postmodernizmu – pełnej chaosu, niepewności i niekończących się zmian. Młode pokolenie, wychowane w cyfrowym świecie, doświadcza jednocześnie nadmiaru informacji i niedoboru znaczeń.
Can Sabaner zwrócił uwagę, że okres adolescencji jest momentem, w którym – jak pisał Viktor Frankl – „najsilniej pojawia się pytanie o sens życia”. To właśnie wtedy młodzi próbują przejść od dzieciństwa do dorosłości, budując swoją tożsamość i system wartości.
Pokolenie Z – urodzone po 1996 roku – dorastało po 9/11, w świecie wojen, pandemii, kryzysów ekonomicznych i medialnego szumu. Żyją online, w ciągłym porównywaniu się z innymi, często w poczuciu lęku i presji. W badaniach przytaczanych przez prelegenta połowa nastolatków przyznaje, że często czuje się zaniepokojona lub przygnębiona, a porównywanie się do innych podwaja to ryzyko.
📊 Dane OECD pokazują, że coraz więcej młodych nie uczy się, nie pracuje i nie szkoli (tzw. NEET).
Równocześnie rośnie liczba samobójstw wśród nastolatków – zwłaszcza dziewcząt.
W tym świecie postprawdy, konsumpcjonizmu i nadmiaru bodźców młodzi ludzie próbują stworzyć własne znaczenie. W rozmowach z uczniami ze Stambułu Can Sabaner zauważył kilka źródeł, które nadają ich życiu sens:
1. Przyszłość – marzenia o pracy, edukacji, poczucie celu i chęć „zrobienia różnicy” w świecie.
2. Rodzina – relacje, wartości, wychowanie. Choć niektóre rodziny są zbyt pobłażliwe lub nieobecne, to wciąż dom pozostaje punktem odniesienia dla większości.
3. Media społecznościowe – temat, który pojawił się u każdego uczestnika. Dają złudzenie kontaktu, ale jednocześnie zabierają autentyczność i wprowadzają chaos w hierarchii wartości.
4. Poczucie bezsensu – wielu młodych mówiło o pustce, o tym, że życie jest „z natury bez znaczenia”. Ale nawet oni próbowali stworzyć sens – przez relacje, przez działanie, przez zaangażowanie.
5. Świat w kryzysie – wojny, niesprawiedliwość, ubóstwo… Młodzi czują bezsilność, ale jednocześnie ogromną potrzebę zmiany.
Z tych historii wyłania się obraz pokolenia, które cierpi z powodu nadmiaru możliwości i braku kierunku. A jednak w tym wszystkim nadal tli się pragnienie sensu – coś głęboko ludzkiego i uniwersalnego.
Na koniec Sabaner powiedział, że sens nie jest zarezerwowany dla żadnej generacji.
Nie zależy od wieku, doświadczenia ani miejsca. Jest czymś bezwarunkowym – czymś, co każdy z nas może odnaleźć, jeśli tylko zacznie szukać naprawdę.
💬 To, co mnie najbardziej poruszyło, to zdanie jednego z uczniów:
„Życie zaczyna się wtedy, gdy ktoś odnajdzie swój sens.”
Właśnie o to chodzi — w każdym wieku.
Nie tylko w logoterapii, ale w życiu.