26/11/2025
https://www.facebook.com/share/p/18sJo5D6sh/
ŚRODA Z ANATOMIĄ- Ciało tłuszczowe Hoffy
Wnętrze kolana to nie tylko kości, więzadła, łąkotki, ale także miękka „poduszka” pomiędzy nimi, która ma więcej do zrobienia, niż mogłoby się wydawać. To właśnie ciało tłuszczowe Hoffy – inaczej Infrapatellar fat pad (IFP) – leży za ścięgnem rzepki, przed torebką stawową, wypełnia przestrzeń pod dolnym biegunem rzepki i nad górną częścią piszczeli.
Normalnie IFP składa się z białej tkanki tłuszczowej, zlokalizowanej w zrazikach rozdzielonych cienkimi przegrodami łącznotkankowymi z kolagenem typu I.
Nowe badanie wskazują, że IFP ma bardzo zróżnicowany kształt, objętość i rozłożenie – m.in. rozszerzenia przyśrodkowe i boczne w okolicy rzepki są powszechne. W dodatku autorzy podkreślili obecność bogatego unaczynienia i dużej liczby zakończeń nerwowych, sugerując, że IFP może pełnić rolę nie tylko „poduszki”, ale także mechanoreceptora czy elementu czucia proprioceptywnego.
W kontekście zmian patologicznych – przy stanach zapalnych lub przeciążeniach IFP może ulec obrzękowi, włóknieniu, nawet metaplazji (zmianie tkanki).
Co to oznacza w praktyce dla fizjoterapeutyki?
Ponieważ IFP jest silnie unerwiony i unaczyniony, każde zaburzenie jego biomechaniki (np. ucisk, przeciążenie) może być źródłem przedniego bólu kolana – ważna struktura do uwzględnienia w diagnostyce.
Z histologicznego punktu widzenia – przegrody łącznotkankowe i kolagen typu I mogą się zmieniać w warunkach przewlekłego obciążenia: powstaje więcej włóknienia → zmniejszona elastyczność IFP → ograniczona zdolność „tłumienia” naprężeń. W konsekwencji możesz mieć mniejszy zakres ślizgu tej struktury, co wpływa na ruch rzepki i przedniego segmentu kolana.
W związku z tym w terapii manualnej/treningu warto rozważyć: mobilizację samego IFP (lub struktur przyległych), techniki rozluźniające, ćwiczenia zmniejszające naprężenie ścięgna rzepki i poprawiające ruchomość stawu kolanowego. Podejście holistyczne: patrzymy nie tylko na mięśnie i więzadła, ale także na „wypełnienie” stawu.
Warto zwrócić uwagę na czynniki biomechaniczne: wysokie ustawienie rzepki, duży odcinek guzka piszczeli-bruzdy (TT-TG), kąt trochlearny – w nowszych badaniach wykazano, że są związane z większym ryzykiem zmian w IFP (czyli pośrednio: bólu przedniego kolana).
Reasumując 😉
IFP = niepozorna „poduszka”, ale aktywna struktura – adipocyty + przegrody łącznotkankowe + bogate unaczynienie i unerwienie.
Histologia wskazuje, że zmiany włókniste i strukturalne mogą powstawać w odpowiedzi na mechaniczne przeciążenia lub zapalenie → wpływ na funkcję i mogą być elementem przewlekłego bólu.
Dla fizjoterapeuty oznacza to: wartościowy element w podejściu do przedniego bólu kolana, zwłaszcza przy dysfunkcji rzepkowo-piszczelowej, ograniczeniu ruchomości, nadmiernym naprężeniu ścięgna rzepki.
Z uwagi na coraz więcej danych , choć IFP wymaga jeszcze wiele badań , to już dziś warto traktować ją jako część układu ruchu, a nie tylko „zapchajdziurę” w stawie.
Źródło:
Morphological characteristics of the infrapatellar fat pad
Mutsuaki Edama, Tomofumi Otsuki, Ikuo Kageyama
Pozdrawiam serdecznie
Marcin Absalon