Koło Naukowe Psychologii Społecznej SoPsyche

11/12/2023

Uzależnienie to nie tylko przyjmowanie substancji, ale też zależność organizmu od pewnych zachowań, tracenie od nimi kontroli. Goldberg – amerykański psychiatra – zapoczątkowani myśl nad uzależnieniem od Internetu. Jego definicja ujmuje uzależnienie od Internetu jako sytuację, która wiąże się z negatywnymi skutkami fizycznymi i psychicznymi.

Główne objawy to:

- coraz mniejszy poziom satysfakcji z tego samego czasu korzystania z sieci (coraz większa potrzeba korzystania)
- po kilku dniach bez Internetu pojawiają się lęk, obsesyjne myśli, obniżony nastrój, pobudzenie, mimowolne poruszanie palcami na wzór klikania na klawiaturze
- nieudane próby przestania korzystania z Internetu
- zaburzenia w sferze społecznej, zawodowej
- niemożność przerwania korzystania z sieci mimo świadomości konsekwencji

Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne wyodrębniło m.in. takie kryteria diagnostyczne uzależnienia od Internetu:

- poczucie nadmiernego zaabsorbowania Internetem, myślenie o aktywności internetowej również poza siecią
- doznawanie potrzeby zwiększania ilości czasu spędzonego w Internecie, aby uzyskać taką samą satysfakcję; można to przypisać wzrostowi tolerancji
- niezdolność kontrolowania czasu spędzanego w Internecie
- traktowanie Internetu jako sposobu ucieczki od własnych problemów lub poprawy samopoczucia psychicznego, zniwelowania poczucia beznadziejności, winy, lęku i depresji
- okłamywanie członków rodziny
- narażanie na straty relacji w pracy, kariery, zaniedbywanie nauki
- pojawienie się zespołu abstynencyjnego po zaprzestaniu korzystania

K. Young (2000) wymienił kilka podtypów uzależnienia od Internetu:

- cybernetyczną erotomanię (przymus oglądania stron dla pełnoletnich z treściami pornograficznymi)
- cybernetyczne uzależnienie od internetowych kontaktów społecznych
- kompulsja sieciowa (hazard, zakupy, transakcje)
- uzależnienie od komputera (głównie gry komputerowe)
- przymus pobierania informacji (strony internetowe i wyszukiwarki danych)

Leczenie wiąże się z analizą całej postaci osoby uzależnionej. Badania sugerują, że najlepszą formą terapii jest terapia behawioralno-kognitywna. Pomaga zidentyfikować problem i wypracować nowe umiejętności radzenia sobie nie tylko z samym uzależnieniem, ale również z emocjami, uczuciami, które mogą być rekompensowane nadużywanie Internetu.

Wymienia się techniki:
- organizowanie odmiennych aktywności
- wymienienie celów życiowych
- ograniczenie uzależniających aplikacji
- włączanie w terapię grupową i rodzinną
- przypominające karteczki (wymienienie problemów i źródeł uzależnienia i korzyści ograniczenia)

Badania wskazują, że na uzależnienie bardziej podatne są osoby introwertyczne, lubiące spędzać czas w domu samotnie lub w niewielkim gronie sprawdzonych przyjaciół, neurotyczne, osoby odczuwające wiele lęku, żalu, smutku, poczucia krzywdy, nieśmiałe, o niskiej samoocenie i niskim poczuciu sprawstwa, nieumiejące radzić sobie ze stresem, cierpiące z powodu wykluczenia przez rówieśników

Bibliografia
Jakubik., A. (2002). Zespół uzależnienia od Internetu. Studia Psychologica, nr 3, 133-142.
Panasiuk, B., Panasiuk K. (2017). Uzależnienie od komputera i Internetu – wybrane problemy. Colloquium WNHIS, 1, 59-84.
Wołpiuk-Ochocińska, A. (2006). Uzależnienie od Internetu-przybliżenie zjawiska. Studia z psychologii w KUL, 99-119.

04/11/2023

„Padaczka (epilepsja) jest zaburzeniem w pracy ośrodkowego układu nerwowego, w którym aktywność mózgu przejawia nieprawidłowe i niepożądane cechy powodując pojawienie się drgawek, okresów niestandardowych zachowań oraz odczuć, a niekiedy także utratę świadomości”.
Epilepsja dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety wszystkich ras, grup etnicznych bez względu na wiek. Jest chorobą przewlekłą.

Napady padaczkowe mogą się objawiać:
- splątaniem
- niekontrolowanym wykonywaniem określonych czynności
- niekontrolowanymi ruchami rąk i nóg
- utratą świadomości lub przytomności.

Rezultaty badań wskazują, że wysoki odsetek (50–80%) osób chorych na padaczkę doświadcza stygmatyzacji.

Epilepsja może wiązać się nie tylko z dodatkowymi konsekwencjami fizycznymi, psychicznymi (depresja, zaburzenia lękowe, zmniejszone poczucie własnej skuteczności, obniżona samoocena) ale i społecznymi w postaci izolacji, wycofaniem się, zmniejszonym udziałem w życiu społecznym.

Lęk związany z nieprzewidywalnością wystąpienia napadów w połączeniu z poczuciem stygmatyzacją i odrzuceniem przyczyniają się do unikania spotkań, poznawania nowych ludzi, zamknięcia i izolacji, a także ukrywania swojej choroby.

Często samo słowo „choroba” daje poczucie stygmatyzacji. Epilepsja to choroba przewlekła i ten właśnie jej charakter ma negatywne konsekwencje dla funkcjonowania jednostki. Konieczne się dostosowywanie się do własnych dolegliwości, częstego braku niezależności, stałej potrzeby opieki lekarskiej. Choroba przewlekła obniża jakość i wymusza zmiany w codzienności. Samo doświadczenie piętnowania ze strony otoczenia powoduje podwyższoną możliwość zaostrzenia dolegliwości. Osoby chorujące mogą odczuwać brak motywacji, brak sensu życia, a nawet odmawiać współpracy w leczeniu.

Choroba wpływa na wiele sfer życia: karierę, życie towarzyskie i rodzinne, spędzanie czasu wolnego. Dotkliwe problemy takie jak m.in. niemożność zdobycia prawa jazdy, ograniczenia w wyborze zatrudnienia wywołują problemy w otrzymywaniu zarobków, a to zmniejsza poczucie bezpieczeństwa. Chorujący nie mogą podejmować prac na wysokościach (zwiększa to ryzyko zagrożenia życia np. w momencie upadku), prac precyzyjnych (przez możliwość pojawienia się ataku) czy zawodów z odpowiedzialnością za innych ludzi (policjanci, strażacy). Odmowa spotyka też ich przy pracach pod ziemią lub wodą.
Epilepsja wywołuje u pracodawców niechęć przed zatrudnieniem chorych, choć badania wskazują, że tylko niewielki odsetek pacjentów jest poważnie wyłączony z otoczenia przez częste drgawki.

Bibliografia

Białaszek, W., Dudek, J., Malicki, S., Ostaszewski, P., Skarżyńska, A. (2014). Związek elastyczności psychologicznej i spostrzeganej stygmatyzacji z satysfakcją z życia osób chorych na padaczkę: perspektywa terapii akceptacji i zaangażowania (ACT). Postępy psychiatrii i neurologii, 23, 17-24.
Czyżewska, P., Drozd-Gajdus, E., Makarowicz, S., Stanisławska, J., Talarska, D. (2014). Poczucie wsparcia społecznego u osób chorych na padaczkę. Pielęgniarstwo Polskie, 2(52), 106-110.
Gryglicka, H., Hozyasz, K., Markiewicz, A. (2017). Napiętnowanie społeczne w chorobach przewlekłych. Pediatria Polska, 92(3), 316-320.
Kurowska, K., Krupowicz E., Łukaszuk C., Krajewska-Kułak E., Śmigielska-Kuzia J., Boćkowski, L. (2018). Epilepsja - podstawowe informacje, neuroobrazowanie oraz jakość życia osób z padaczką. W: E. Krajewska-Kułak (red.), Holistyczny wymiar współczesnej medycyny (405 – 417). Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.

13/10/2023

Dręczenie (ang. bullying) to „negatywne fizyczne lub werbalne działania, które charakteryzują się wrogą intencją, powodują negatywne emocje u ofiar, są powtarzalne w czasie oraz charakteryzują się różnicą sił pomiędzy sprawcą i ofiarą” [Craig, Pepler 2003]. Zjawisko bullyingu zostało zdefiniowana i spropagowane w latach siedemdziesiątych XX wieku przez Dana Olweusa [Olweus 2003, s. 12–17].

Można wyróżnić kilka odmian bullyingu
1. Bullying bezpośredni
a) fizyczny - popychanie, plucie, kopanie, uderzanie, zabieranie i chowanie rzeczy, zmuszanie do wykonywania poniżających, ośmieszających lub czynności, w tym seksualnych;
b) słowny (emocjonalny) - grożenie, poniżanie przez przezywanie, wyśmiewanie i prowokowanie;
2. Bullying pośredni (ukryty)
a) relacyjny - obmawianie, rozpuszczanie plotek, namawianie innych do odrzucania i ignorowania ofiary
b) cyber bullying - umieszczanie w sieci (e-maile, blogi, itp.) informacji oczerniających ofiarę

W szkole używa się często pojęcia „agresja”, które, tak samo jak i przemoc, nie są równoważne pojęciu „bullying”.

Agresja:
- zachowanie
- intencjonalne
- osoby o podobnej sile psychicznej i fizycznej
- może być jednorazowy
- pewne akty są usprawiedliwione (obrona własna)

Bullying:
- proces
- intencjonalne
- przewaga siły sprawcy
- regularnie się powtarza
- bezprawność

Trzy płaszczyzny działania przemocy w szkole wg D. Olweusa

Środki zaradcze na poziomie szkoły – ankiety wśród uczniów, dyżury na przerwach, anonimowy telefon pomocowy, regularne zebrania rodziców, rozwojowe szkolenia nauczycieli, współpraca rodzina-szkoła.

Środki zaradcze na poziomie klasy – regulamin klasowy, poruszanie problemu na zajęciach wychowawczych, wspólne zajęcia integracyjne klasy, indywidualne.

Środki zaradcze na poziomie jednostki – rozmowy i ze sprawcami i ofiarami, indywidualne rozmowy z rodzicami, wsparcie ze strony szkoły, pomoc psychologa, ewentualna zmiana klasy lub szkoły.

Z badania przeprowadzonego w 150 szkołach w ramach kampanii „Szkoła bez przemocy” wynika, że najczęstszymi formami przemocy w polskich szkołach są:
– rozpowszechnianie szkodzących komuś kłamstw
– werbalne obrażanie, wymyślaniek;
– przymuszanie do zrobienia czegoś, czego nie chce się zrobić
– pobicie
– umyślne potrącenie, przewrócenie
– zniszczenie jakiejś rzeczy osobistej (plecaka, zeszytu itp.)
– zmuszenie do kupienia komuś czegoś (np. papierosów) za własne pieniądze
– kradzież pieniędzy lub przedmiotów

Bibliografia
Kolasa-Skiba, A. (2019/2020). Mobbing i bullying w szkole. Teoretyczne aspekty i praktyczne konteksty przemocy, 125-142.
Leżuch, M. (2019/2020). Bullying – przemoc rówieśnicza. Teoretyczne aspekty i praktyczne konteksty przemoc, 104-124.
Pyżalski, J. (2018). Przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej w szkole – krytyczny przegląd stosowanych rozwiązań. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka Vol. 17, nr 1, 30-45.

24/05/2023

Serdecznie zapraszamy na Webinar, jako część Cyklu Warsztatów dla studentów psychologii, organizowany przez Centrum Terapii Synteza.
Cykl ten opiera się na przekazywaniu wiedzy i rozszerzaniu treści przekazywanych na studiach dla osób na każdym roku, nie tylko absolwentów.

Warsztaty są prowadzone przez specjalistów-praktyków, a ten Webinar poprowadzi Lek. Stanisław Żołądek - specjalista psychiatrii, psychoterapeuta w nurcie
poznawczo-behawioralnym przygotowujący się do egzaminu raz doradcą poradnictwa okołotestowego HIV certyfikowanym przez Krajowe Centrum ds. AIDS.

Podczas tego spotkania będą poruszone tematy, takie jak:
- medyczne aspekty zakażenia
- ścieżka kariery certyfikowanego doradcy okołotestowego
- aspekty społeczne związane z zakażeniem HIV
- testowanie w kierunku HIV
- zaburzenia psychiczne a ryzykowne zachowania i zakażenie HIV;
- zdrowie psychiczne osób zakażonych HIV;
- zjawisko tzw. “AIDSfobii”.

Udział w warsztatach wymaga wniesienia opłaty w wysokości 97 zł oraz wypełnienia ankiety rejestracyjnej. Dokonanie opłaty jest możliwe po wpisaniu adresu e-mail w okienku pod linkiem: https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fsyntezalab.pl%2Fzdrowie-psychiczne-i-hiv-co-warto-by-profesjonalista-wiedzial%2F%3Ffbclid%3DIwAR3raPVS7o_otCS7CnaXaLOza7FJiyZocENggo4aYr9Y52nxGX7QmHfjGXs&h=AT3MySo-fLlOxvJoWAFshbWmD9I54f1NMy_mK8TW8mvvqLY-9paTtGi8N0mQLkMWvWh3ed9lLT5bB6HhO7ezP28jVRgyLXiDLPTVBvBkZL38oi663SMW1dMAgX3lG4-vb_aVjsyMsggcYfPELJtZMg

Koszt uczestnictwa w webinarze: 97 zł

Data rezerwacji decyduje o kolejności zapisów, przy limicie 50 osób. Po osiągnięciu tego limitu możliwość rejestracji zostanie zatrzymana.

Organizatorzy nie przewidują zwrotów opłaty za udział w warsztatach. Prosimy o rozważne decyzje. Opłatę można przekazać innej osobie – w tym celu prosimy o kontakt: szkolenia@centrumsynteza.pl

Serdecznie zapraszamy!

03.06.2023 sobota, 16:00 – 19:00 Cykl warsztatów dla studentów psychologii Webinar “Zdrowie psychiczne i HIV – co warto by profesjonalista wiedział?” to kolejne warsztaty dla studentów psychologii stworzone przez zespół …

26/04/2023

Matka jest tylko jedna?

🧐Rola społeczna to zachowania, których grupa oczekuje od osób zajmujących określoną pozycję w grupie (Wojciszke, 2021). Definicja ta dotyczy także matki. Jej rolę społeczną definiuje się jako bycie matką i jako proces stawania się nią.
Współcześnie, matki pełnią wiele społecznych ról, usiłując sprostać społecznym oczekiwaniom: opiekują się dziećmi, karmią, sprzątają, organizują życie całej rodziny, zarządzają budżetem…
Nie mogą zapominać również o roli kobiety, muszą dbać o wygląd, realizować się jako żona, córka.

🤱Idealizowanie macierzyństwa

Idealizowanie macierzyństwa ułatwia realizowanie roli matki, bo jest połecznie akceptowanym modelem.
Wyidealizowane macierzyństwo jest dotyka wszystkich kobiet, które są lub pragną być matkami. Determinuje ich wybory, podejmowane aktywności, a nawet tożsamość kobiety-matki.

Idealizowanie macierzyństwa i rodziny to elementy tzw. ideologii macierzyństwa (Arendell 2000: 1194). W ideologii tej macierzyństwo jest doświadczeniem wyjątkowym, magicznym, dającym tylko satysfakcję.
Macierzyństwo to całkowite podporządkowanie dziecku, angażowanie się emocjonalnie i czasowo. Matka ma być absolutnie oddana opiece nad innymi i pełna poświęcenia.
Tylko taka matka jest postrzegana jako DOBRA matka.

Wyraźnie wskazane jest, że cechami „dobrej matki”, są:
- cierpliwość
- bezwarunkowa miłość
- dobroć i życzliwość
- nawiązywanie silnej więzi z dzieckiem („bycie przy dziecku”)
- przedkładanie potrzeb dzieci nad własne
- poświęcanie się dla dzieci
- radzenie sobie (w sposób radosny i cierpliwy) z brakiem snu i czasu dla siebie

🔎Matka społeczna to niebiologiczna matka dziecka, która pełni rolę jego opiekuna.

Żeby móc wejść w temat, kim jest matka społeczna, trzeba wspomnieć w jaki sposób w Polsce mogą powstać rodziny jednopłciowe.
Rodziny prowadzone przez lesbijki powstają generalnie na dwa sposoby:
- kobieta, wchodzi w związek z kobietą, która ma już dziecko – rodziny rekonstruowane
- para planuje dziecko już będąc w związku – rodziny planowane

1️⃣Rodziny rekonstruowane – dziecko wcześniej było zazwyczaj wychowywane w związku heteroseksualnym. Ojciec ma prawa rodzicielskie do dziecka i zazwyczaj rodzina przeszła przez, albo rozstanie albo rozwód. Matka społeczna jest trzecim opiekunem (gdy ojciec bierze nadal udział w wychowywaniu dziecka, co powoduje, że obecność matki społecznej jest negocjowana przez matkę biologiczną i ojca) albo zastępuje ojca, gdy ten staje się nieobecny w wychowaniu.
2️⃣Rodziny planowane – kobiety decydują między sobą, która będzie matką biologiczną, a która społeczną. Matka społeczna jest obecna od poczęcia dziecka, więc czas bycia obecną przy nim jest identyczna jak matki biologicznej.

🤷‍♀️Ojciec, ciocia, Kasia?

Często rola matki społecznej jest zepchnięta do bycia ojcem i stereotypowych zachowań ojcowskich, takich jak – stawianie wymagań, mniejsza uczuciowość, mniejszy udział w codziennej opiece, bycie osobą, do której dziecko zwraca się w celach praktycznych.

👶Obie matki często umawiają się co do nauki dziecka nazywania matki społecznej. Wybiera się nierzadko ciocia czy po prostu dziecko zwraca się do niej po imieniu. Ma to służyć dobru dziecka, nie wprowadzania go w chaos i pozostawieniu dziecku wyboru do momentu aż będzie świadomie mogło o tym decydować. Inaczej relacja matki społecznej z dzieckiem będzie wyglądać w zależności od wieku.

Hierarchizacja może spychać matki społeczne do niższej kategorii – „nie matki” lub drugiej matki - wbrew jej woli. Potrzeby matki biologicznej są wytłumaczone poprzez posiadanie instynktu macierzyńskiego, wobec którego matki społeczne powinny ustąpić.
Tak samo inaczej, gdy ojciec jest obecny i bierze udział w wychowaniu dziecka. Matka społeczna staje się wtedy trzecim opiekunem, a jej obecność jest negocjowana wobec partnerki i dziecka oraz ojca.

🚺W kulturze rodzicielstwo rozumiane jest jako układ jednej matki i ojca. Od momentu zajścia w ciążę kobietą spotyka się ze społecznymi oczekiwaniami co do własnych emocji czy zachowania. Znaczącą rzeczą jest łatwość odczytania przyjścia na twarz dziecka poprzez zmieniające się ciało (np. zmiana ubrań na ciążowe). W związku z tym matce ustępuje się miejsc w autobusie, przepuszcza w kolejce do kasy, dotyka się brzucha z ekscytacji.
Symbole statusu, prowokując reakcje społeczne, potwierdzają macierzyński status (Nelson 2000). Matki nie biologiczne nie mają możliwości takich doświadczeń, co kształtuje ich poczucie tożsamości.

🫄Kobiety w związku same decydują o formie zaangażowania jednej i drugiej matki. Sprowadzić to można do trzech kategorii:
- model współmacierzyństwa – równość między zaangażowaniem obu matek w opiekę nad dzieckiem, wychowaniem, uznaniem obie za główne opiekunki dzieci
- model współrodzicielstwa – obie są matkami w rodzinie, ale różnią się rolami. Matka biologiczna przejmuje główne obowiązki nad dzieckiem, a społeczna przyjmuje role komplementarne wobec matki, ale nie czuje się matką.
- samodzielne macierzyństwo – tylko matka biologiczna jest opiekunką i matką dziecka, a matka społeczna to tylko partnerka.

📚Matki w związku lesbijskim muszą mierzyć się z budzącym się lękiem i niepokojem na co dzień, czego przyczyną jest brak poczucia bezpieczeństwa w momencie śmierci lub choroby matki biologicznej. Dziecko nie może wtedy zostać u matki społecznej (matka społeczna nie jest prawnym opiekunem dziecka).

Bibliografia
Król, A., Mizielińska, J., Struzik, J. (2017). Różnym głosem. Rodziny z wyboru w Polsce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Majka-Rostek, D. (2014). Macierzyństwo lesbijek-wybrane konteksty społeczne. Studia Socjologiczne, 4(215), 59-76.
Mizielińska, J. (2017). Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ukleja, M. (2019). Niewidzialne matki – adaptacyjne strategie zabezpieczania przed stygmatyzacją członków rodzin tworzonych przez lesbijki. Fabrica Societatis, 2, 45-63. Wojciechowska, M. (2015). O działaniu w ramach konceptualnej niewidzialności: przykład badań nad macierzyństwem jednopłciowym w doświadczeniu matek niebiologicznych. Przegląd socjologii jakościowej, 11(4), 114-144.
Wojciechowska, M. (2020). Dwie matki jednego dziecka. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

02/04/2023

Polskich badacze zdefiniowali pojęcie psychopatia jako cierpienie psychiczne (psychopathia, pathos - cierpienie). Ofiarami, zadanego przez psychopatę cierpienia, są inni ludzie, ale psychopaci też są ofiarami siebie samych. To twierdzenie obrazuje Kurt Schneider (1928) pisząc że „istota osobowości psychopatycznej wyraża się w istnieniu ,,cierni”, ,,kolca” (dorn), którym osobnik taki rani nie tylko wszystkich dookoła siebie, lecz także i siebie samego. Sprawia ból innym ludziom, ale też sam cierpi”.

🔎Mieczysław Radochoński twierdzi, że jako przyczyny rozwijania się osobowości psychopatycznej można wymienić:
- odrzucenie przez rodziców we wczesnym wieku ( brak związku emocjonalnego, głównie z matką, szczególnie w pierwszych latach życia)
- brak konsekwencji w wychowaniu
- przemoc
- dysfunkcję kory przedczołowej lub układu limbicznego (istotne dla odróżniania dobra od zła, unikanie sytuacji awersyjnych)
- uszkodzenie ciała migdałowatego (skutkuje trudnościami w uczeniu się na podstawie własnych doświadczeń, rozpoznawaniu emocji na postawie wyrazu twarzy).
❗️Jarosław Groth dodaje do wyżej wymienionych przyczyn także spadek aktywności płatów czołowych.

👤Psychopatia, makiawelizm i narcyzm, według Ireny Pilch, są uważane za „cechy społecznie niepożądane”. Co prawda każde z nich ma odrębne dla siebie właściwości to ich wspólnym elementem jest tendencja do manipulacji innymi ludźmi oraz ich wykorzystywania. Szczególnie silną więzią połączony jest makiawelizm z psychopatią. Czasem twierdzi się nawet, że zjawiska te są tożsame. John W. McHoskey i jego współpracownicy uważają, że „makiaweliści to psychopaci, którzy odnieśli życiowy sukces”. Jednak większość badaczy nie łączy makiawelizmu i psychopatii jako podobne zjawiska.

Zaproponowana przez Hare (1991, 1996) teoria dwuczynnikowa cech psychopatii składa się z dwóch kryteriów, gdzie każdy z nich jest złożony z 10 pozycji. I czynnik opisuje konstelację cech psychopatii, dotyczące interpersonalnego, uczuciowego (emocjonalnego) oraz werbalnego stylu funkcjonowania:

1) Łatwość wypowiadania się, powierzchowny urok osobisty,
2) Wyolbrzymione poczucie własnej wartości,
3) Zwiększone zapotrzebowanie na stymulację w połączeniu ze zwiększoną podatność na nudę,
4) Patologiczna kłamliwość,
5) Dążenie do przewodzenia poprzez manipulowanie,
6) Brak wyrzutów sumienia lub poczucia winy,
7) Powierzchowna uczuciowość,
8) Brak wrażliwości i brak empatii,
9) Pasożytniczy tryb życia,
10) Słaba kontrola zachowania.

Z kolei czynnik 2 opisuje zachowania wskazujące na impulsywność, brak stabilizacji i antyspołeczny styl życia:
11) Liczne kontakty seksualne,
12) Wczesne trudności wychowawcze,
13) Brak realistycznych, długoterminowych celów,
14) Impulsywność,
15) Nieodpowiedzialność, lekkomyślność,
16) Brak poczucia odpowiedzialności za podjęte czyny,
17) Liczne, krótkotrwałe związki partnerskie,
18) Popełnienie przestępstwa jako osoba niepełnoletnia,
19) Uchylenie warunkowego zwolnienia,
20) Kryminalna wszechstronność.

🔎Badacze, jak Hervey M. Cleckley czy Kurt Schneider uwaażali, że jednostki o osobowości psychopatycznej stają się przestępcami, jeśli pewnym ich cechom osobowościowym towarzyszy wpływ konkretnych czynników środowiskowych, a więc nie wszyscy oni muszą wkroczyć na drogę przestępstwa zwłaszcza gdy ich wysoka inteligencja pozwalała im osiągać sukces w sposób nie przestępczy.

🔪Większość naukowych analiz potwierdza, iż wysoki poziom psychopatii wiąże się z większą częstością pojawiania się zachowań agresywnych. Jeżeli psychopaci popełniają morderstwa, są one skierowane najczęściej na osoby obce, i najczęściej posługują się bronią. Z badań Roberta Hare wynika, że aż 15 – 25% osadzonych w amerykańskich więzieniach przestępców są psychopatami. Psychopaci zaczynają łamać prawo dużo wcześniej niż inni przestępcy, średnio przed ukończeniem 12 roku życia. Najbardziej agresywni psychopaci z tendencjami sadystycznymi mogą dokonywać najokrutniejszych seryjnych zabójstw na tle seksualnym. Badania Portera i in. (1996) porównujące gwałcicieli z pedofilami wykazały, że sprawcy zgwałceń są bardziej psychopatyczni niż pedofile, a 64% wszystkich sprawców przemocy seksualnej ujętych w tym badaniu było psychopatami.

💼Współczesne analizy wskazują, że niekryminalni psychopaci z powodzeniem przechodzą niemal każdą rozmowę kwalifikacyjną. Jego łatwość wglądu czyjąś psychikę rozpoznawania ich potrzeb i słabych punktów pozwala mu skutecznie manipulować podwładnymi, współpracownikami i zwierzchnikami. Często bywa uznawany za atrakcyjny i korzystny z punktu widzenia interesów. Pozwala mu to w łatwy sposób zawierać stanowiska wyższego szczebla, a także utrzymać pracę i piąć się coraz dalej po szczeblach kariery.

Bokuniewicz, S. (2015). Funkcjonowanie w środowisku społecznym osób wykazujących cechy psychopatyczne. Analiza teoretyczna. Ogrody Nauk i Sztuk, 5, 173-182.
Cierpiałkowska,L., Groth, J., Kleka, P. (2018). Poziom integracji osobowości w psychopatii. Psychiatr. Pol, 52(1), 55–67.
Gierowski, J., K. (2009). Czynniki ryzyka przemocy i psychopatyczne zaburzenia osobowości u sprawców przestępstw seksualnych. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 64-65, 21-47.
Pastwa-Wojciechowska, B.. (2008). Samoregulacja i samokontrola a psychopatyczne zaburzenia osobowości. Czasopismo Psychologiczne, 14(2), 247–254.
Pilch, I. (2008). Makiawelista wśród ludzi. Nowe badania. Psychologia społeczna, 3(8), 231-242.

10/03/2023

~Nazwa „ciemna triada” (Dark Triad) została wymyślona przez amerykańskich psychologów Delroya Paulusa i Kevina Williamsa. Odnosi się do określenia trzech właściwości, które są społecznie awersyjne i niepożądane, lecz stanowią przejaw „normalnych” składowych osobowości. Mowa tu o narcyzmie, psychopatii i makiawelizmie.

Wracamy z częścią drugą , a więc dzisiaj MAKIAWELIZM ❕❕

~Richard Christie wprowadził do naszej dziedziny (psychologii oczywiście) pojęcie „makiawelizmu”. Christie stworzył definicję tego pojęcia, która określa, że zjawisko to, to „syndrom osobowości charakterystyczny dla osób osiągających cele drogą manipulacji”.

🫅„Książe”
Christie i Geis tworząc definicję zahaczyli o książkę Książe autorstwa Niccolo Machiavellego, będącego także włoskim politykiem. Można było z niej odczytać przekaz o postawach i przekonaniach osób skłonnych do stosowania manipulacji. Wszystko dotyczyło tendencji do używania m.in. strategii manipulacyjnych (oszustwo kłamstwo), nieprzestrzegania odgórnie przyjętych norm moralnego postępowania oraz reprezentowanie cynicznego poglądu na ludzką naturę, zgodnie z którym, nie wszyscy ludzie zasługują na zaufanie, bo są słabi i egoistyczni.

🗂Części składowe makiawelizmu
1️⃣ Obraz społeczeństwa widoczny jest jako świat walki o dobra i wpływy. Wszyscy ludzie to jednostki słabe, nieuczciwe, ale zarówno przebiegłe i stwarzające zagrożenie.
2️⃣ Specyficzna moralność. Mimo rozumianych norm moralnych makiawelista nie przestrzega ich, gdy zauważa, że nie pozwalają mu realizować jego cele. Działanie niezgodne z prawem nie niesie za sobą żadnego poczucia winy.
3️⃣ Koncentracja jedynie na własnych celach realizowanych w danym momencie mimo ranienia uczuć innych osób i nieszanowania i potrzeb.
4️⃣ Działanie z zasadą „cel uświęca środki”.
5️⃣ Manipulacja to idealny, skuteczny i bezpieczny sposób dążenia do celu. Przejawia się egocentryzm.
6️⃣ Makiawelista jest pozbawiony skrupułów. Usprawiedliwia każde działanie, bo przecież dbał o swoje.
7️⃣ Cechy takie jak: brak reakcji na wpływy społeczne, kontrolowanie sytuacji, chłód emocjonalny, niska empatia, traktowanie innych przedmiotowo.

~Makiawelizm istotnie wpływa na seksualne aspekty życia u młodych osób, zarówno mężczyzn jak i kobiet. Makiawelizm wiązał się z wymuszaniem aktów seksualnych oraz udawaniem miłości by zdobyć partnera. U mężczyzn uwidoczniła się także większa ilość partnerek, zdrad, upijaniem partnerek w celu nakłonienia jej do stosunku (McHoskey, 2001).

🎖Sława i pieniądze
W literaturze można znaleźć informacje wskazujące powiązanie makiawelizmu z obsesją na punkcie pieniędzy. Objawia się to w nadmiernym przywiązywaniu się do ilości posiadanych pieniędzy oraz byciu podejrzliwym w różnych sytuacjach, które dotyczą finansów. Makiawelista czuje władzę i wyższą pozycję wśród ludzi przez posiadanie pieniędzy i dóbr materialnych. Uspokaja swój brak zaufania do ludzi, a zwiększa poczucie bycia samowystarczalnym, co daje mu poczucie prestiżu i reputacji (Engelberg, Sjoberg, 2007; Tang, Chen, 2008). Miłość do pieniędzy wzmacnia jeszcze bardziej brak empatii oraz potrzebę manipulowania innymi.

👀Gdy dzieci patrzą
Patrząc na rolę rodziny w powstawaniu cech makiawelistycznych wysnuwa się dwie teorie. Pierwsza z nich to założenie, że makiawelizmu jest się w stanie nauczyć w procesie socjalizacji, czy przez modelowanie obserwując zachowania rodziców. Dzieci nabywają konkretny zestaw postaw oraz nabywają techniki manipulacji. Druga teoria opiera się na tym, że dzieci uczą się roli, którą grają —adekwatnej do roli rodziców. Dzieci makiawelicznych rodziców uczyłyby się więc bycia ufnymi i uległymi, a dzieci niemakiawelistów — manipulowania ludźmi, rozpoczynając od własnych rodziców (Christie, Geis, 1970).

~Makiaweliści podczas różnych rozmów określali swych rodziców jako surowych i nie czuli nimi porozumienia. Tendencje makiaweliczne jednocześnie mogły się rozwijać w grupie dzieci poprzez : oddziaływania rodzeństwa, grupy rówieśniczej i mediów. Te źródła mogły skutkować tym, że makiaweliczne dziecko niemakiawelicznych rodziców byłoby w stanie przejąć spójną z własnym myśleniem tendencje na temat opinii o ludziach i obrazu społeczeństwa.

🧐Ciekawostka!
Mężczyźni z depresją wykazywali niższy poziom makiawelizmu niż z pacjentami bez depresji. Kobiety z depresją bardziej manifestowały zachowania makiaweliczne w porównaniu z kobietami bez depresji.

Bibliografia

Irena, P. (2013). Makiawelizm a nieetyczne zachowanie W: A. Chudzicka-Czupała (red.), Człowiek wobec wartości etycznych: badania i praktyka (s.139-154). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pilch, I. (2008). Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pilch, I. (2013). Makiawelizm a psychopatia. Chowanna, 40(1), 219-234.
Pilch, I. (2014). Makiawelizm, narcyzm, psychopatia : ciemna triada jako próba opisania osobowości eksploatatora. Chowanna 2, 165-181.
Pilch, I.( 2008). Makiawelista wśród ludzi. Nowe badania. Psychologia Społeczna 3(8), 231–242.

01/12/2022

Przypominamy o jutrzejszym wydarzeniu!

Koło Naukowe Psychologii Społecznej „Homo Inter Homines” Uniwersytetu SWPS w Katowicach zaprasza na wykład dr Bożeny Gulla z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Wykład odbędzie się online, a tematem będzie: "Kryzys klimatyczny a zdrowie psychiczne".
Po wykładzie odbędzie się 15 minutowa sesja Q&A online.

Data: 2 grudnia 2022 (piątek) o godzinie 18:00
Miejsce: Google Meet
Link: https://meet.google.com/pqn-srvf-ete

Wykład dla studentów i studentek oraz pracowników SWPS.
Zachęcamy wszystkich do udziału!

Pani doktor Bożena Gulla jest specjalista I i II stopnia psychologii klinicznej i psychosomatyki. Jest absolwentka szkolenia w zakresie psychoterapii Katedry Psychoterapii Collegium Medicum UJ oraz adiunktem w Instytucie Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego i członkiem Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Doktor Bożena Gulla jest autorka i współautorka kilku książek oraz artykułów w czasopismach naukowych, w tym monografii „Psychologia kryzysu klimatycznego” wyd. UJ (2020).

Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół psychologii klinicznej - problematyki zdrowia i choroby, psychopatologii, psychoterapii i psychologii sądowej oraz psychologicznych aspektów wyzwań współczesności.

Serdecznie zapraszamy!

24/11/2022

Koło Naukowe Psychologii Społecznej „Homo Inter Homines” Uniwersytetu SWPS w Katowicach zaprasza na wykład dr Bożeny Gulla z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Wykład odbędzie się online, a tematem będzie: "Kryzys klimatyczny a zdrowie psychiczne".
Po wykładzie odbędzie się 15 minutowa sesja Q&A online.

Data: 2 grudnia 2022 (piątek) o godzinie 18:00
Miejsce: Google Meet
Link: https://meet.google.com/pqn-srvf-ete

Wykład dla studentów i studentek oraz pracowników SWPS.
Zachęcamy wszystkich do udziału!

Pani doktor Bożena Gulla jest specjalista I i II stopnia psychologii klinicznej i psychosomatyki. Jest absolwentka szkolenia w zakresie psychoterapii Katedry Psychoterapii Collegium Medicum UJ oraz adiunktem w Instytucie Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego i członkiem Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Doktor Bożena Gulla jest autorka i współautorka kilku książek oraz artykułów w czasopismach naukowych, w tym monografii „Psychologia kryzysu klimatycznego” wyd. UJ (2020).

Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół psychologii klinicznej - problematyki zdrowia i choroby, psychopatologii, psychoterapii i psychologii sądowej oraz psychologicznych aspektów wyzwań współczesności.

Serdecznie zapraszamy!