ᴘʀᴀᴄᴏᴡɴɪᴀ ᴘsʏᴄʜᴏᴇᴅᴜᴋᴀᴄᴊɪ ᴡ ɴᴇᴜʀᴏʀᴏ́ᴢ̇ɴᴏʀᴏᴅɴᴏśᴄɪ

  • Strona główna
  • Polska
  • Katowice
  • ᴘʀᴀᴄᴏᴡɴɪᴀ ᴘsʏᴄʜᴏᴇᴅᴜᴋᴀᴄᴊɪ ᴡ ɴᴇᴜʀᴏʀᴏ́ᴢ̇ɴᴏʀᴏᴅɴᴏśᴄɪ

ᴘʀᴀᴄᴏᴡɴɪᴀ ᴘsʏᴄʜᴏᴇᴅᴜᴋᴀᴄᴊɪ ᴡ ɴᴇᴜʀᴏʀᴏ́ᴢ̇ɴᴏʀᴏᴅɴᴏśᴄɪ Słowa z mocą, poruszające, skłaniające do refleksji. Zachęcam do postawy ciekawości i badania
(1)

25/09/2025

☝ Dojrzewanie chłopców jest często bagatelizowane zarówno przez rodziców, jak i nauczycielki/nauczycieli i sprowadzane do „pierwszego wąsa” i zmiany głosu.

Dojrzewanie to złożony i wymagający proces, podczas którego chłopiec potrzebuje uważności, wsparcia i wiedzy. Badanie „Dojrzewanie polskich chłopców” pokazuje wielkie osamotnienie chłopców w tej kwestii. 🧐

💭 Większość badanych chłopców wiedzę o dojrzewaniu czerpało z internetu – aż dwie trzecie wskazało sieć jako główne źródło informacji. Oznacza to, że ich obraz dorastania często kształtują treści przypadkowe, niezweryfikowane albo pochodzące z mediów społecznościowych. Rodzice i rodzina, którzy powinni być najważniejszym wsparciem, pojawiają się w tych wskazaniach dużo rzadziej. Zaledwie co trzeci chłopiec wymienia mamę (34%) lub tatę (30%), a tylko co piąty (19%) innych członków rodziny.

To fragment, który pochodzi z bezpłatnego, cyfrowego poradnika 😍 “5 rzeczy które musisz wiedzieć o dojrzewających chłopcach”. 😍

Pobierz go już dziś 👉 www.moonka.pl/poradnik-chlopcy/

____
Materiał powstał dzięki wsparciu marki Hot Wheels

Czy to możliwe by zarządzać hiperfokusem – zarówno po to, by korzystać z jego potencjału, jak i by chronić się przed jeg...
25/09/2025

Czy to możliwe by zarządzać hiperfokusem – zarówno po to, by korzystać z jego potencjału, jak i by chronić się przed jego skutkami ubocznymi? Nielicznym się to udaje, jednak trudno określić na ile zależy to od nasilenia objawów, kompilacji zasobów, ilości trenowania czy wsparcia. Z uwagi na naturę hiperfocusu początki, nawet dość długo, mogą być trudne - często podobnie bywa z praktyką mindfullness. Trening przyniesie spostrzeżenia i pomoże w przecieraniu ścieżek dla nowych nawyków i możliwości.

Rozpoznawanie hiperfokusu ⬇️
• Monitorowanie sygnałów – zauważaj, kiedy „wpadasz w tunel” (utrata poczucia czasu, ignorowanie otoczenia) - metafora tunelu / snopu światła jest także używana do opisu monotropizmu, który ma kilka cech wspólnych z hiperfokusem.
• Samokontrola / koregulacja – ucz się zadawać sobie pytanie: „Od ilu minut/godzin to robię? Czy coś innego też wymaga uwagi?”; poproś by takim pytaniem początkowo wsparła Cię bliska osoba.
• Zewnętrzne przypomnienia – ustawianie budzików, timerów, alarmów co 30–60 minut (ciekawą propozycją są timery wizualne w formie budzików lub odliczania czasu na ekranie).

Bezpieczniki dla zdrowia ⬇️
• „Check-lista podstawowa” – co jakiś czas sprawdzaj: czy piłem/am wodę, jadłem/am, czy się ruszałem/am, czy odpoczywam oczami od ekranu.
• Przerywanie aktywności ruchem – krótki spacer, rozciąganie, kilka kroków po pokoju – by uniknąć przeciążenia.
• Przypomnienia wizualne – np. karteczka na biurku: „pij wodę”, „zrób przerwę” - część osób ignoruje te karteczki, a części one pomagają.

Wykorzystywanie hiperfokusu ⬇️
• Planowanie trudnych zadań na czas, gdy czujesz, że skupienie się włącza.
• Strategia „najpierw to, co ważne” – w pierwszych chwilach hiperfokusu rób zadania priorytetowe, zanim odpłyniesz w mniej istotne szczegóły.
• Praca blokowa – podziel projekt na mniejsze etapy, aby hiperfokus pomógł dokończyć całość, a nie zatrzymał na jednym elemencie.
Wykorzystanie hiperfokusu jest obszarem kontrowersyjnym. Wiele osób doznało tutaj porażek, gdyż hiperfokus najczęściej doświadczany jest jak poza kontrolą i u części osób ma pewne cechy wspólne z dysocjacją.

Wychodzenie z hiperfokusu ⬇️
• Technika stopniowa – zamiast brutalnie przerywać, daj sobie 5–10 minut na „łagodne wyjście” z zadania.
• Kotwice w otoczeniu – muzyka, zapach, rytuał (np. zapalenie lampki, zgaszenie komputera), które sygnalizują: czas zakończyć.
• Wsparcie innych – poproś bliskich, by w określonym czasie przypomnieli ci o przerwie lub posiłku.

Zapobieganie negatywnym skutkom ⬇️
• Blokada perfekcjonizmu – ustal górny limit czasu, jaki możesz poświęcić na detal.
• Metoda 80/20 (Pareto) – skup się na zadaniach, które dają największy efekt, zamiast tonąć w drobiazgach.
• Harmonogram odpoczynku – wpisz przerwy do planu dnia tak samo, jak zadania.

Wzmacnianie pozytywnych efektów ⬇️
• Budowanie ścieżki zawodowej wokół pasji – jeśli hiperfokus często pojawia się w jakiejś dziedzinie, warto rozwijać ją zawodowo
• Łączenie zainteresowań z obowiązkami – np. używanie ulubionych narzędzi, tworzenie własnych systemów organizacyjnych.
• Celebracja efektów – po okresie hiperfokusu świadomie doceniaj wykonaną pracę, zamiast przechodzić od razu do kolejnego zadania.

Hiperfokus to naturalny zasób, który może być źródłem niezwykłych osiągnięć, jeśli otoczy się go odpowiednimi ramami (czas, przerwy, priorytety). Największym wyzwaniem nie jest sam hiperfokus, lecz utrzymanie równowagi – żeby intensywne skupienie nie prowadziło do wypalenia czy zaniedbania innych obszarów życia.

P.S. Nie każda osoba z ADHD czy w spektrum autyzmu będzie miała istotne doświadczenie hiperskupienia. Częstszym doświadczeniem może być rozpraszalność uwagi.

25/09/2025

Dlaczego każdy z nas potrzebuje nadać swojemu życiu znaczenie?

Viktor E. Frankl, autor światowego bestsellera „Człowiek w poszukiwaniu sensu”, wraca z nową publikacją – „Wołanie o sens”, zbiorem inspirujących esejów.
Frankl stawia w centrum rozważań wymiar ludzki w psychoterapii, poruszając tematy bliskie każdemu z nas: moralność, relacje, se*s, sport, filozofię czy literaturę. Zdecydowanie sprzeciwia się fałszywemu humanizmowi i przypomina, że każdy człowiek ma w sobie wyjątkowy potencjał oraz zdolność, by nadać swojemu życiu znaczenie.

📖 „Wołanie o sens” to nie tylko lektura dla psychologów czy filozofów. To książka dla wszystkich, którzy szukają głębszego zrozumienia siebie i współczesnego świata.

Już dostępna!

SŁODYCZE / WĘGLOWODANY W ADHD(za słodyczami kryją się oczywiście węglowodany, które są w wielu innych produktach, w tym ...
25/09/2025

SŁODYCZE / WĘGLOWODANY W ADHD
(za słodyczami kryją się oczywiście węglowodany, które są w wielu innych produktach, w tym fast foodach, przekąskach słonych, białym pieczywie, białych makaronach itd)

Nadmierne spożywanie słodyczy u osoby z ADHD można rozpatrywać w kilku wymiarach: biologicznym, emocjonalnym i behawioralnym ⬇️

Biologiczne podłoże
• Układ dopaminowy: ADHD wiąże się z obniżoną wrażliwością na dopaminę, a cukier działa jak szybki „dopaminowy zastrzyk”. Spożycie słodyczy natychmiast poprawia nastrój i koncentrację, co może prowadzić do nawykowego sięgania po nie.
• Problemy z regulacją impulsów: osoby z ADHD często mają trudność z opieraniem się pokusom. Słodycze, jako bodziec łatwo dostępny i natychmiast nagradzający, są szczególnie atrakcyjne.
• Wahania energii: po gwałtownym wzroście poziomu cukru we krwi następuje jego szybki spadek, co może nasilać rozdrażnienie, zmęczenie i problemy z koncentracją. Powstaje błędne koło – sięganie po kolejną dawkę cukru, by znów „pobudzić” organizm.

Aspekt emocjonalny
• Samoregulacja: słodycze mogą być wykorzystywane jako szybki sposób regulacji emocji – np. w sytuacjach stresu, nudy czy frustracji. W ADHD takie strategie są częste, bo trudność z regulacją emocji to jeden z podstawowych objawów.
• Nuda i stymulacja: słodycze pełnią rolę „mikrostymulacji” – krótki zastrzyk przyjemności, który redukuje poczucie pustki lub braku zajęcia.

Aspekt behawioralny
• Impulsywność: trudność w planowaniu i odkładaniu gratyfikacji sprawia, że osoby z ADHD rzadziej potrafią kontrolować ilość zjadanego cukru („wezmę tylko kostkę czekolady” łatwo przeradza się w zjedzenie całej tabliczki).
• Nawyk i automatyzm: jedzenie słodyczy może stać się automatycznym zachowaniem w chwilach spadku energii, bez refleksji nad konsekwencjami.
• Ryzyko uzależnienia: mechanizmy neurobiologiczne ADHD sprzyjają szybkiemu rozwijaniu zachowań nałogowych, a cukier działa podobnie jak inne substancje nagradzające.

Konsekwencje ⬇️
• Krótkotrwała poprawa nastroju i koncentracji, ale długoterminowo:
• większa chwiejność emocjonalna,
• nasilenie problemów z uwagą i snem,
• wzrost ryzyka otyłości, insulinooporności i problemów metabolicznych,
• poczucie winy i obniżenie samooceny („znowu nie mam kontroli nad sobą”).

Strategie wspierające ✅
• Świadome wprowadzanie alternatyw – np. owoce, orzechy, przekąski białkowe.
• Planowanie posiłków – zmniejsza spontaniczne sięganie po cukier.
• Stymulacja alternatywna – aktywność fizyczna, krótkie przerwy sensoryczne, mikroaktywności, które mogą zastąpić „cukrowy dopalacz”.
• Praca nad regulacją emocji – strategie wyciszania (oddech, ruch, krótkie ćwiczenia uważności).
• Stopniowa zmiana, a nie restrykcje – twarde zakazy często nasilają impulsywne sięganie po słodycze.

25/09/2025

| zanieistnieć


tom: „Łąka”
utwór: „Pururawa i Urwasi”
wers: 70

„Bogom w oczy wsmucony jestem od spowicia,
A weseli się we mnie życie spoza życia.

Pójdźcie ze mną do lasu nieopodal gaju,
Pragnę zbadać twarz ojców, odbitą w ruczaju.

Jest tam skwar w macierzance i chłód w leśnym dzwońcu,
Spróbujemy we troje zanieistnieć w słońcu.”
https://pl.wikisource.org/wiki/Pururawa_i_Urwasi


Do spojrzenia —

HIPERFOCUS - INTENSYWNA KONCENTRACJAHiperfokus to zjawisko często spotykane u osób z ADHD i/lub w spektrum autyzmu. Pole...
25/09/2025

HIPERFOCUS - INTENSYWNA KONCENTRACJA

Hiperfokus to zjawisko często spotykane u osób z ADHD i/lub w spektrum autyzmu. Polega na bardzo silnym, wręcz pochłaniającym skupieniu na danym zadaniu, aktywności lub temacie – do tego stopnia, że inne bodźce (np. głód, zmęczenie, hałas, rozmowy) mogą przestać istnieć w świadomości.

Zalety hiperfokusu ⬇️
1. Wyjątkowa produktywność – w krótkim czasie osoba potrafi zrobić ogrom pracy, np. napisać projekt, nauczyć się dużej partii materiału, stworzyć coś twórczego.
2. Głębokie uczenie się – intensywna koncentracja sprzyja zapamiętywaniu i rozumieniu szczegółów.
3. Kreatywność i innowacyjność – w stanie hiperfokusu łatwiej łączyć pomysły, zauważać nietypowe rozwiązania.
4. Rozwój pasji i specjalizacji – osoby potrafią osiągnąć ekspercki poziom w dziedzinach, które naprawdę je interesują.
5. Satysfakcja i poczucie „flow” – skupienie daje poczucie spełnienia, oderwania od problemów, intensywnego zaangażowania.

Wady hiperfokusu ⬇️
1. Ignorowanie potrzeb fizycznych – brak jedzenia, picia, snu, przerw, co prowadzi do wyczerpania.
2. Trudności w przełączaniu się – bardzo ciężko przerwać czynność, nawet gdy jest konieczne (np. pilne obowiązki, spotkania).
3. Nierównowaga w życiu – koncentracja tylko na jednej dziedzinie kosztem innych (np. zaniedbanie relacji, obowiązków domowych).
4. Ryzyko przeciążenia – po długim hiperfokusie często następuje okres spadku energii, „kaca poznawczego”, a nawet meltdown.
5. Konflikty społeczne – otoczenie może odbierać osobę jako niedostępną, ignorującą innych, gdy ona po prostu „odpłynęła” w zadanie.

Ograniczenia hiperfokusu ⬇️
• Pojawia się głównie w obszarach ciekawych i angażujących, a w zadaniach nudnych (np. papierkowych) jest praktycznie nieosiągalny.
• Nie daje kontroli – trudno „włączyć” hiperfokus na zawołanie.
• Bywa nieprzewidywalny – pojawia się nagle i może trwać kilka godzin albo zupełnie nie wystąpić.
• Sprzyja perfekcjonizmowi – skupienie na detalach może sprawić, że osoba utknie na szczegółach zamiast zakończyć zadanie.

Możliwości hiperfokusu ⬇️
1. W pracy i nauce – wykorzystanie go do realizacji trudnych lub twórczych projektów, które wymagają intensywnej koncentracji.
2. W rozwijaniu pasji – pogłębianie zainteresowań, które mogą stać się atutem zawodowym lub źródłem satysfakcji.
3. W terapii i samorozwoju – użycie hiperfokusu np. do nauki strategii regulacji emocji, nowych umiejętności społecznych, technik relaksacyjnych.
4. W budowaniu poczucia własnej wartości – dostrzeganie, że intensywne skupienie jest nie tylko wyzwaniem, ale i unikalną mocną stroną.
5. W strategiach kompensacyjnych – planowanie najtrudniejszych zadań na czas, kiedy hiperfokus „się włącza”, aby maksymalnie wykorzystać energię i potencjał.

Hiperfokus to miecz obosieczny – z jednej strony może być źródłem genialnych pomysłów, głębokiej wiedzy i produktywności, z drugiej prowadzi do przeciążenia, zaniedbywania obowiązków i trudności w równowadze życiowej. Kluczowe jest uczenie się rozpoznawania sygnałów wejścia w hiperfokus i wypracowywanie „bezpieczników” (np. budziki, przypomnienia, wsparcie innych), aby wykorzystać jego potencjał bez szkody dla zdrowia i relacji.

STRATEGIE REGULACJI EMOCJI OPARTE NA ZACHOWANIACH,które mogą przynosić szybkie ukojenie, ale niosą też ryzyko uzależnien...
25/09/2025

STRATEGIE REGULACJI EMOCJI OPARTE NA ZACHOWANIACH,
które mogą przynosić szybkie ukojenie, ale niosą też ryzyko uzależnienia czy szkodliwego używania. ⬇️

Dlaczego sięgamy po takie sposoby?

Kiedy emocje (złość, napięcie, lęk, smutek) są zbyt silne, a brakuje innych narzędzi, psychika i ciało „szukają ulgi” w działaniach, które:
• szybko zmieniają poziom pobudzenia (np. gry, seks, jedzenie),
• aktywują układ nagrody (dopamina, endorfiny),
• odwracają uwagę od trudnych przeżyć (rozproszenie, eskapizm).

Przykłady sposobów regulacji emocji

1. Gry wideo / gry online
• Plusy: rozproszenie uwagi, poczucie sprawczości, możliwość społecznej interakcji (multiplayer).
• Minusy: ryzyko uzależnienia, zaniedbywanie obowiązków, oderwanie od realnych emocji.

2. Seks i masturbacja
• Plusy: naturalne obniżenie napięcia, bliskość, wydzielanie hormonów poprawiających nastrój (oksytocyna, dopamina).
• Minusy: kompulsywne używanie, ryzyko uzależnienia, poczucie pustki po akcie, trudności w budowaniu głębszej relacji emocjonalnej.

3. Jedzenie (zwłaszcza słodycze, fast-food)
• Plusy: szybki wyrzut dopaminy i serotoniny, kojący rytuał.
• Minusy: ryzyko objadania się, poczucie winy, problemy zdrowotne (otyłość, cukrzyca).

4. Inne częste strategie
• Zakupy – chwilowa ekscytacja, później długi i wstyd.
• Alkohol, używki – silne i szybkie ukojenie, ale z wysokim ryzykiem uzależnienia.
• Sport / ruch – zdrowy sposób rozładowania napięcia (endorfiny), choć przy nadmiarze może być formą ucieczki.
• Praca / nauka – tzw. pracoholizm jako kontrola emocji poprzez produktywność.
• Media społecznościowe / seriale – odwrócenie uwagi, ale ryzyko nadmiaru i poczucia zmarnowanego czasu.

Różnica między adaptacyjną a nieadaptacyjną regulacją
• Adaptacyjne strategie → wspierają rozwój, zdrowie i relacje (np. sport, rozmowa z kimś bliskim, techniki oddechowe, kreatywność).
• Nieadaptacyjne strategie → działają jak plaster: krótkotrwała ulga, ale długoterminowo prowadzą do problemów (uzależnienia, wstyd, problemy zdrowotne).

Zdrowsze alternatywy ⬇️
• techniki uważności i oddechu,
• pisanie dziennika,
• kontakt z naturą,
• rozmowa z przyjacielem / terapeutą,
• sztuka i twórczość,
• joga, medytacja, praca z ciałem.

OBJAWY ODSTAWIENNE przy uzależnieniu behawioralnymPrzy uzależnieniu od gier wideo objawy odstawienne są bardzo podobne d...
24/09/2025

OBJAWY ODSTAWIENNE przy uzależnieniu behawioralnym

Przy uzależnieniu od gier wideo objawy odstawienne są bardzo podobne do tych, które pojawiają się przy innych uzależnieniach behawioralnych (np. hazard). Nie są one fizyczne w takim sensie jak przy alkoholu czy narkotykach, ale dotyczą głównie emocji, psychiki i zachowania.

Typowe objawy odstawienne:

Emocjonalne i psychiczne
• drażliwość, łatwe wpadanie w złość
• poczucie pustki, nudy, „brak sensu”
• niepokój, napięcie, czasem lęk
• spadek nastroju, objawy depresyjne
• obsesyjne myślenie o graniu (ciągłe wracanie myślami do gry, analizowanie strategii, wyobrażanie sobie grania)

Behawioralne
• trudność w skupieniu się na innych aktywnościach
• nerwowe sięganie po telefon, komputer, konsolę „z przyzwyczajenia”
• szukanie zastępczych aktywności o podobnym charakterze (np. oglądanie streamów, filmów o grach)
• konflikty z bliskimi wynikające z rozdrażnienia

Somatyczne (rzadsze, ale mogą wystąpić)
• napięciowe bóle głowy
• bezsenność lub zaburzony rytm snu
• zmęczenie, rozdrażnienie fizyczne
• czasem objawy psychosomatyczne: np. kołatanie serca, poczucie „napięcia w ciele”

U osób mocno uzależnionych od gier odstawienie może wywoływać bardzo silne napięcie i kryzys, a niekiedy prowadzić do nawrotu grania mimo wcześniejszych decyzji o zaprzestaniu.

PERFEKCJONIZM I NEUROATYPOWOŚĆ ✅Perfekcjonizm w kontekście spektrum autyzmu i ADHD może mieć podobne źródła (np. potrzeb...
24/09/2025

PERFEKCJONIZM I NEUROATYPOWOŚĆ ✅

Perfekcjonizm w kontekście spektrum autyzmu i ADHD może mieć podobne źródła (np. potrzeba kontroli, lęk przed oceną, doświadczenia z krytyką), ale przejawia się i funkcjonuje w odmienny sposób.

Perfekcjonizm w spektrum autyzmu ⬇️

Źródła:
• silna potrzeba przewidywalności i porządku ➡️ dążenie do tego, by rzeczy były „idealne” i zgodne z ustalonym wzorcem,
• lęk przed popełnieniem błędu, który zakłóci stabilność,
• wewnętrzne standardy (często sztywne, binarne: „dobrze–źle”, „idealnie–nieudane”),
• wcześniejsze doświadczenia krytyki lub bycia „innym” ➡️ kompensacja poprzez bycie „nienagannym”.

Przejawy:
• ogromna dbałość o szczegóły,
• trudność z „odpuszczeniem” i zaakceptowaniem wersji wystarczająco dobrej,
• blokada przed rozpoczęciem lub zakończeniem zadania, bo „jeszcze nie jest perfekcyjne”,
• wysoka frustracja, gdy rzeczywistość odbiega od wyobrażonego ideału,
• nadmierne poprawianie, powtarzanie czynności.

Konsekwencje:
• przeciążenie i wypalenie,
• problemy z elastycznością i adaptacją,
• satysfakcja tylko w warunkach pełnej zgodności z własnym standardem.

Perfekcjonizm w ADHD

Źródła:
• doświadczenia bycia krytykowanym za „bałagan”, brak konsekwencji czy błędy ➡️ próba udowodnienia, że „potrafię idealnie”,
• kompensacja trudności z organizacją i pamięcią ➡️ ustawianie sobie wygórowanych norm,
• impulsywność ➡️ dążenie do szybkiego efektu, ale jednocześnie lęk, że to „za mało dobre”,
• poczucie kontroli nad chaosem wewnętrznym dzięki perfekcjonistycznym wymaganiom.

Przejawy:
• paradoks: albo hiperfokus na zadaniu z dążeniem do perfekcji, albo odkładanie go w nieskończoność z obawy przed porażką,
• nierówna jakość pracy (raz perfekcyjna, raz chaotyczna), co dodatkowo wzmacnia poczucie winy,
• presja czasu i tendencja do zostawiania rzeczy na ostatnią chwilę, ale z pragnieniem, by efekt końcowy był „idealny”,
• wysoka samokrytyka, nawet jeśli realnie osiągnięty wynik jest dobry.

Konsekwencje:
• chroniczne odwlekanie zadań,
• poczucie winy i niskiej skuteczności,
• nagłe zrywy perfekcyjnej pracy przeplatane z chaosem i brakiem systematyczności,
• ryzyko prokrastynacyjnego paraliżu.

W spektrum autyzmu perfekcjonizm jest bardziej sztywny, regułowy i oparty na wewnętrznych standardach – chodzi o to, żeby coś było zgodne z zasadą, strukturą, wyobrażeniem.
W ADHD perfekcjonizm ma charakter bardziej reaktywny i kompensacyjny – pojawia się jako obrona przed krytyką, chaosem i poczuciem nieskuteczności.

Elementy wspólne:
• oba mogą prowadzić do lęku przed porażką i unikania działania,
• oba mogą być wyniszczające emocjonalnie,
• oba często są niezauważane, bo z zewnątrz wyglądają jak „ambicja” albo „wysokie standardy”.

HIPERFOKUS vs. UZALEŻNIENIE OD GIER VIDEOŹródło mechanizmu ⬇️ Hiperfokus  • naturalna cecha mózgu przy ADHD/autyzmie, zw...
24/09/2025

HIPERFOKUS vs. UZALEŻNIENIE OD GIER VIDEO

Źródło mechanizmu ⬇️

Hiperfokus
• naturalna cecha mózgu przy ADHD/autyzmie, związana z regulacją uwagi i dopaminą,
• pojawia się spontanicznie przy czymś interesującym, stymulującym lub dającym poczucie sensu,
• nie musi dotyczyć gier – może obejmować naukę, pracę, hobby.

Uzależnienie od gier
• zaburzenie zachowania, w którym gra staje się głównym źródłem przyjemności i ucieczki,
• związane z mechanizmem nagrody i dopaminy, ale nakręcane systemem „więcej, częściej, dłużej”,
• gra staje się nadrzędna nad innymi aspektami życia.

Kontrola i elastyczność ⬇️
Hiperfokus ➡️ trudności w przerwaniu aktywności, ale po wyjściu z „tunelu” osoba może zająć się innymi sprawami.
Uzależnienie ➡️ silny przymus grania, trudność w ograniczeniu nawet wtedy, gdy osoba chce zrezygnować, a brak grania powoduje niepokój lub drażliwość (objawy odstawienne).

Funkcja psychologiczna ⬇️
Hiperfokus ➡️ koncentracja na czymś fascynującym, daje poczucie kompetencji, sensu, satysfakcji.
Uzależnienie ➡️ często pełni funkcję ucieczki od problemów, samotności, stresu, poczucia braku kontroli w innych obszarach.

Skutki krótkoterminowe ⬇️
Hiperfokus ➡️ może prowadzić do zaniedbania przerw, jedzenia, snu, ale też do imponujących efektów pracy lub nauki.
Uzależnienie ➡️ prowadzi do utraty czasu, frustracji, spadku nastroju poza grą, pogorszenia relacji społecznych.

Skutki długoterminowe ⬇️
Hiperfokus
• jeśli dobrze ukierunkowany ➡️ rozwój pasji, specjalistycznej wiedzy, sukcesy w wybranych dziedzinach,
• jeśli niekontrolowany ➡️ problemy z równowagą życiową i zdrowiem.
Uzależnienie
• pogorszenie zdrowia psychicznego i fizycznego,
• zaniedbanie szkoły, pracy, relacji,
• utrata poczucia kontroli i narastanie problemów życiowych.

Kluczowa różnica jakościowa
Hiperfokus to tryb mózgu – intensywna, ale naturalna koncentracja.
Uzależnienie to zaburzenie – sztywne, powtarzalne zachowanie mimo negatywnych konsekwencji.

Poza uzależnieniem rozróżniamy „używanie szkodliwe” i „zaburzenie kontroli impulsów i popędów”. Uzależnienia często współwystępują z ADHD, często są pierwszą diagnozą jaką dostaje osoba z neurotypem ADHD. Oddziaływanie na ADHD wielu osobom pomaga znacząco uporać się z zachowaniami uzależnieniowymi.

Powyższy tekst jest próbą ujęcia obu zjawisk psychologicznych.

HOBBY A UZALEŻNIENIE Różnica między hobby a uzależnieniem bywa cienka i często zależy od kontekstu, stopnia kontroli i k...
24/09/2025

HOBBY A UZALEŻNIENIE

Różnica między hobby a uzależnieniem bywa cienka i często zależy od kontekstu, stopnia kontroli i konsekwencji.

Główne różnice ⬇️

Kontrola i wybór
• Hobby: osoba ma poczucie, że sama decyduje, kiedy i ile czasu poświęca na daną aktywność; może ją przerwać bez większego dyskomfortu.
• Uzależnienie: aktywność staje się przymusem, a próba przerwania powoduje napięcie, drażliwość, a nawet objawy odstawienne.

Funkcja aktywności
• Hobby: rozwija pasje, daje satysfakcję, relaks, pozwala budować umiejętności i relacje.
• Uzależnienie: służy głównie redukcji napięcia, ucieczce od trudnych emocji, pustki czy problemów. Z czasem przestaje sprawiać autentyczną przyjemność.

Równowaga życiowa
• Hobby: zwykle harmonijnie współistnieje z innymi obszarami życia (pracą, szkołą, relacjami).
• Uzależnienie: coraz bardziej wypiera inne aktywności, zaniedbywane są obowiązki, zdrowie czy kontakty społeczne.

Konsekwencje
• Hobby: ma w większości pozytywne skutki — daje energię, wspiera rozwój, sprzyja dobrostanowi.
• Uzależnienie: prowadzi do negatywnych konsekwencji zdrowotnych, emocjonalnych, społecznych czy finansowych.

Elastyczność
• Hobby: można je zmienić, rozwinąć, a nawet odłożyć na jakiś czas.
• Uzależnienie: to sztywny wzorzec zachowania, trudny do przerwania mimo szkód.

Można powiedzieć, że hobby wzbogaca życie, a uzależnienie je zawęża.

Adres

Hallera 18
Katowice
40-321

Godziny Otwarcia

Poniedziałek 09:00 - 19:00
Wtorek 09:00 - 19:00
Środa 09:00 - 17:00
Czwartek 09:00 - 17:00
Piątek 09:00 - 14:00

Telefon

+48693064717

Ostrzeżenia

Bądź na bieżąco i daj nam wysłać e-mail, gdy ᴘʀᴀᴄᴏᴡɴɪᴀ ᴘsʏᴄʜᴏᴇᴅᴜᴋᴀᴄᴊɪ ᴡ ɴᴇᴜʀᴏʀᴏ́ᴢ̇ɴᴏʀᴏᴅɴᴏśᴄɪ umieści wiadomości i promocje. Twój adres e-mail nie zostanie wykorzystany do żadnego innego celu i możesz zrezygnować z subskrypcji w dowolnym momencie.

Skontaktuj Się Z Praktyka

Wyślij wiadomość do ᴘʀᴀᴄᴏᴡɴɪᴀ ᴘsʏᴄʜᴏᴇᴅᴜᴋᴀᴄᴊɪ ᴡ ɴᴇᴜʀᴏʀᴏ́ᴢ̇ɴᴏʀᴏᴅɴᴏśᴄɪ:

Udostępnij

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

Kategoria