03/12/2025
🔵 Formalnie uznani czy faktycznie zweryfikowani?
Debata sejmowa nad ustawą o zawodzie psychologa (druk 1344) pokazała coś, o czym środowisko mówi od lat: studia psychologiczne są bardzo zróżnicowane — od 37% do 100% efektów uczenia się przypisanych do psychologii* — ale jest to tylko część problemu. Warto też pamiętać, że psychologia jest szeroką dyscypliną i studia przygotowują do różnych ról — nie wszystkie związane są z pomocą psychologiczną.
To oznacza, że dwie osoby z tym samym dyplomem mogą mieć zupełnie różne kompetencje do pracy z człowiekiem – zwłaszcza tam, gdzie potrzebne są praktyczne umiejętności, diagnoza i bezpieczeństwo.
Jednocześnie samo ukończenie studiów nie jest dziś równoznaczne z przygotowaniem do wykonywania zawodu zaufania publicznego: wielu absolwentów ma niewielkie doświadczenie praktyczne, bo system kształcenia nie zapewnia jednolitych standardów praktyki. W efekcie część osób kończy studia z minimalnym doświadczeniem pracy pod superwizją (pomoc i diagnoza psychologiczna), a część praktyk odbywa się wyłącznie online — bez realnego kontaktu z osobą potrzebującą pomocy.
⚠️Efekt?
Dyplom potwierdza wykształcenie akademickie, ale nie weryfikuje gotowości do samodzielnego wykonywania zawodu psychologa.
A jednak np. art. 5 i 145 projektu ustawy tego nie uwzględniają, chociaż powinny – bo w przypadku zawodów zaufania publicznego kluczowe elementy muszą być dopracowane przed przyjęciem ustawy, nie dopiero po jej uchwaleniu.
🟩 Psychoterapeuta i psycholog: jasne granice odpowiedzialności, aby chronić osoby korzystające z pomocy.
W wielu krajach UE psychoterapeuta funkcjonuje jako zawód odrębny – wykonywany również przez psychologów — ale nie tylko przez nich.
To model, który dobrze działa – w Polsce możemy skorzystać z tych doświadczeń i wdrożyć go w sposób zapewniający bezpieczeństwo i dostępność.
🟦 Zawód psychologa zaczyna się od jakości i realnych kompetencji, nie od deklaracji.
➡ Silna psychologia rozróżnia wiedzę akademicką od przygotowania zawodowego.
➡ Silna psychologia uznaje, że psychoterapia jest transdyscyplinarna, a jej fundamentem jest współpraca psychologów i psychoterapeutów, nie monopol.
➡ Silna psychologia wspiera wszystkich praktyków — psychologów, psychoterapeutów i inne profesje pomocowe — zamiast rywalizować o kontrolę nad różnymi formami pomagania.
Psychologia to nauka — jak prawo.
A zawód psychologa, tak jak zawód adwokata czy radcy prawnego, wymaga osobnych kwalifikacji praktycznych, nie tylko dyplomu ukończenia studiów.
⭐Zawód psychologa, jako zawód zaufania publicznego, powinien opierać się na faktycznie zweryfikowanych kompetencjach każdego psychologa oraz na jasno opisanych kwalifikowanych tytułach zawodowych właściwych wyłącznie dla pracy psychologicznej — tam, gdzie są one potrzebne do ochrony obywateli.
🟥 Każdy z nas może kiedyś znaleźć się w sytuacji, w której będzie potrzebował rzetelnego specjalisty — to sprawa naprawdę osobista.
Dlatego potrzebujemy rozwiązań regulacyjnych opartych na faktach, analizach skutków i spójnych mechanizmach systemowych — tak, aby równoważyły różne perspektywy i realnie dbały o dobro osób korzystających z różnych form wsparcia.
🟨 Poprawki #1344 są konieczne.
Warto pamiętać, że ustawa o zawodzie psychologa dotyczy nawet 👥230 tys. osób, które studiują lub ukończyły psychologię — dlatego kluczowe elementy wymagają dopracowania przed jej przyjęciem.
To nie jest techniczna korekta — to decyzja, która przełoży się na realne bezpieczeństwo ludzi.
To ostatni moment na wprowadzenie kilku prostych, potrzebnych poprawek.
To kwestia odpowiedzialności publicznej i bezpieczeństwa obywateli.
_____________
*dane: nagrania z posiedzeń komisji sejmowych