20/11/2015
Kolejny raz przedstawiamy chorobę, która jest nazywana chorobą „brudnych rąk”. I po raz kolejny przestrzegamy przed konsekwencjami jakie niesie za sobą brak dostatecznej higieny osobistej.
Glistnica, askarioza, ascariosis – to wszystko nazwy tej samej choroby pasożytniczej człowieka wywoływanej przez glisty Ascaris lumbricoides, które są pasożytami jelita cienkiego. Glista ludzka to robak o długości 25-40 cm. Nosi je w sobie miliard ludzi, na szczęście w Europie nie jest już częsta.
Najwięcej zarażonych jest w Azji i Afryce, a więc kontynentach, na których są problemy z kanalizacją i higieną osobistą w ogóle. Ta nieprzyjemna robacznica powoduje na całym świecie nawet 20 tys. zgonów rocznie. Głównie z powodu powikłań oraz faktu, że dla człowieka mogą być groźne także inne gatunki glist, które spotkać można u ssaków: glista świńska Ascaris suis, glista psia lub kocia Toxocara canis i cati.
Najczęściej chorują dzieci. Człowiek zakaża się przez spożycie pokarmów zanieczyszczonych jajeczkami z larwami. Jaja pasożyta znajdują się zwykle w kale innego żywiciela. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową przez połknięcie jaj, przenoszonych przez brudne ręce, zanieczyszczony kałem pokarm lub wodę.
Po zakażeniu człowieka larwa dostaje się do jelita cienkiego. Tutaj wydostaje się z otoczki jaja, przebija się przez ścianę jelita do naczyń krwionośnych, a następnie z krwią wędrują do oskrzeli i pęcherzyków płucnych. Larwy odkrztuszane do jamy ustnej są połykane z plwociną i w ten sposób ponownie dostają się do jelit, gdzie dojrzewają w ciągu 2-3 miesięcy od zakażenia. Glista bytuje w jelicie 13-15 miesięcy. Po tym czasie dochodzi do samowyleczenia, o ile nie nastąpi ponowne zakażenie lub powikłania, np. niedrożność jelita czy zapalenie wyrostka robaczkowego. W jelicie może przebywać nawet kilkaset glist jednocześnie. Samica produkuje ogromne ilości jaj, które są wydalane z kałem.
OBJAWY
Objawy zakażenia glistą ludzką zależą od tego, jak silna jest inwazja pasożyta, od wrażliwości osoby zakażonej, jednak przede wszystkim od czasu inwazji.
Pierwsze objawy glistnicy pojawiają się w okresie wędrówki larw do płuc, po ok. 5-6 dniach od zakażenia. Mogą wtedy wystąpić:
- kaszel, spastyczne skurcze oskrzeli, duszności, szmer oddechowy, astma,
- plwocina podbarwiona krwią,
- nacieki w płucach,
- dreszcze,
- podwyższona temperatura ciała,
- niedrożność dróg oddechowych,
- obrzęki na powiekach,
- zmiany skórne pod postacią pokrzywki,
- cienie pod oczami.
Po ok. 2-3 miesiącach od zakażenia, kiedy w jelitach pojawiają się dorosłe osobniki glisty, wystąpić mogą:
- brak łaknienia, utrata apetytu,
- nawracające bóle brzucha,
- wzdęcia, nudności, wymioty,
- biegunka lub zaparcia,
- tłuszczowe stolce,
- zmniejszone wchłanianie witaminy A,
- niedrożność jelit,
- silne, kolkowe bóle brzucha, kolka, wymioty podbarwione żółcią.
Oprócz wyżej wymienionych symptomów mogą również występować objawy związane z działaniem toksycznych substancji wydzielanych przez glisty. Należą do nich:
• objawy neurologiczne (bóle głowy, bezsenność, uczucie pobudzenia),
• objawy alergiczne (zmiany skórne pod postacią pokrzywki, obrzęki zlokalizowane na powiekach, zapalenie spojówek, nieżyt nosa, napady astmy).
Poza tym, gdy w jelicie znajduje się duża ilość dorosłych glist, mogą się one skłębiać, powodując niedrożność przewodu pokarmowego. Glisty mogą wydostawać się z człowieka na zewnątrz wraz z kałem, znane są też przypadki, gdy podczas wymiotów glisty trafiały do jamy ustnej i dróg oddechowych, powodując ich niedrożność i uduszenie.
Glisty w mózgu i padaczka
Jak twierdzi badaczka problemu dr H. Clark glisty mogą być nawet przyczyną padaczki. Staje się tak, gdy małe larwy glist dotrą z krwią do mózgu. Larwy dostają się tam przez przypadek, bo ich naturalnym siedliskiem jest przewód pokarmowy. W tym przypadku padaczki nie wyleczą jednak leki neurologiczne, które nie mają wpływu na rzeczywistą przyczynę choroby. Do najczęstszych infekcji dochodzi u dzieci, które mają w domu zwierzę. Jaj glist są bowiem nie tylko np. w kuwecie, ale dosłownie wszędzie. Mogą nawet unosić się w powietrzu wraz z kurzem. Trafiają one więc od razu do płuc, co pozwala na ich wylęg. Odchody larw powodują natomiast kaszel, który może być pierwszą oznaką zarażenia. Warto więc w tym przypadku wykonać badanie kału na obecność pasożytów. Po wykryciu Glistnicy, należy szybko rozpocząć jej leczenie.
LECZENIE
Leczenie prowadzone jest przez lekarza. Podawanie leków: pyrantelu, albendazolu albo mebendazolu. Przy masowym zarażeniu podaje się cytrynian piperazyny. Dieta: glisty nie lubią świeżych porów, czosnku, pestek z dyni i w konsekwencji opuszczają przewód pokarmowy żywiciela wraz z kałem. Niezbędne jest wykonanie kontrolnego badania parazytologicznego kału po 4 tygodniach od zastosowanego leczenia, celem potwierdzenia jego skuteczności.
PROFILAKTYKA
Przede wszystkim przestrzegać higieny osobistej, dokładnie myć pod bieżącą wodą nie tylko ręce, ale też warzywa i owoce, które zawsze mogły mieć kontakt z kałem nosiciela. Dlatego też nie wolno pić nieprzegotowanej wody. Gdy już jesteśmy nosicielem glisty należy bezwzględnie skontaktować się z lekarzem, a nie czekać aż „samo przejdzie”. Warto też zabezpieczyć łazienkę przed owadami, które mogą przenosić jajeczka glisty np. na sztućce czy nawet bezpośrednio na jedzenie.