20/06/2024
Lepiej zapobiegać niż leczyć! 🌼
➡ CZERWIEC miesiącem ŚWIADOMOŚCI zakażenia CMV! 🦠
Dlaczego tak istotna jest podstawowa wiedza na temat zakażenia wirusem cytomegalii- CMV?
1️⃣ Druga, po wadach genetycznych przyczyna noworodkowej utraty słuchu i wiodąca przyczyna opóźnienia psychoruchowego u małych dzieci.
2️⃣ Świadomość i wiedza przyszłych Mam na temat zakażenia CMV pozostaje nadal niezadawalająca, a ma to istotne znaczenie dlatego, że:
➡około 90 % Polek w wieku rozrodczym posiada przeciwciała potwierdzające kontakt z CMV!
Definicje:
*infekcja pierwotna: gdy kobieta zostaje zakażona po raz pierwszy w okresie okołokoncepcyjnym lub w czasie ciąży
*infekcja wtórna: gdy następuje reaktywacja istniejącego utajonego wirusa endogennego (nawrót) lub zakażenie innym- nowym szczepem CMV (reinfekcja) w czasie ciąży u kobiety, która była seropozytywna przed poczęciem.
Ryzyko przeniesienia CMV na płód poprzez łożysko (w infekcji pierwotnej u Matki) rośnie wraz z zaawansowaniem ciąży ❗️
✅ przed zapłodnieniem- ryzyko wynosi blisko 14%,
✅ a w III trymestrze- około 68%.
Niestety ryzyko to istnieje również w przypadku infekcji wtórnej, które jest niższe, ale nie zerowe ❗️❗️
Jak dochodzi do transmisji wirusa? ⛔
➡ Najczęściej poprzez płyny ustrojowe, takie jak: ślina, mocz, mleko matki, łzy oraz sperma, wydzielina z szyjki macicy i wydzielina pochwowa.
Zwykle jest to droga pokarmowa, ale także droga płciowa.
➡ Co ważne, do zakażenia płodu CMV może dojść, gdy kobieta nie jest w ciąży, a chorowała (przeważnie nie wiedząc o tym) kilka tygodni (8-10) przed poczęciem!
➡ Do zakażenia może dojść również podczas porodu, kiedy dziecko ma styczność z wydzieliną szyjkową i pochwową w kanale rodnym.
Prewencja. Jak możemy zapobiegać zakażeniu? ⛔
Po pierwsze:
🡪 lekarze- ich kluczowym zadaniem jest propagowanie wiedzy u obojga Rodziców w zakresie zakażenia CMV
Po drugie:
🡪Zachowanie podstawowych zasad higieny osobistej- poprawnych nawyków higienicznych u obojga Rodziców poprzez:
⛔ Unikanie całowania małych dzieci bezpośrednio w usta
⛔ Unikanie dzielenia się kubkami, słomkami, innymi przyborami kuchennymi
⛔ Unikanie dzielenia się jedzeniem z małymi dziećmi
⛔ Dokładne mycie rąk wodą z mydłem po zmianie pieluch u dzieci
⛔ Unikanie kontaktu z płynami ustrojowymi (ślina, mocz) małych dzieci
👇
American Journal of Obstetrics and Gynecology :
(…) "oboje Rodzice unikają kontaktu z płynami ustrojowymi zakażonych osób, zwłaszcza małych dzieci, od okresu przed porodem aż do 14 tygodnia ciąży”.
> Aktualnie nie jest dostępna szczepionka przeciwko wirusowi cytomegalii.
✅ Diagnostyka:
- Matka zainfekowana CMV podczas ciąży pozostaje bezobjawowa lub może rozwinąć objawy łagodnego przeziębienia/ grypopodobne, głównie osłabienie, ból głowy, gorączka.
👉 Czasopismo The Lancet (maj, 2024):
➡ Rekomenduje badania przesiewowe w kierunku CMV w I trymestrze ciąży u każdej kobiety.
➡ Powtórzenie tych badań w grupie kobiet seronegatywnych co 4 tygodnie aż do 14-16 t. c.
➡ Powyższe badania nie są rekomendowane powyżej 16 t. c. z wyjątkiem grupy kobiet z ultrasonograficznymi objawami zgodnymi z CMV.
✅ Co badamy?
> U Matki obecność:
- Przeciwciał CMV IgM najczęściej jednoczasowo z 🡪 Przeciwciałami CMV IgG;
- Awidność przeciwciał IgG (czyli siła i trwałość wiązania tych przeciwciał do antygenów wirusa)- badanie zalecane u kobiet w ciąży, podejrzewanych o pierwotne zakażenie CMV, u których otrzymano dodatni wynik w kierunku przeciwciał IgG, a także w przypadku współistnienia specyficznych przeciwciał IgM i IgG.
Badanie awidności może pomóc w odróżnieniu infekcji pierwotnej od infekcji, która miała miejsce w przeszłości- do 90 dni.
U noworodków i niemowląt do 12 miesiąca życia nie wykonuje się tych badań, ponieważ w tym okresie wykrywalne są we krwi przeciwciała Matki, dając niewiarygodne wyniki badań.
Powyższe badania można wykonywać dopiero > 12 miesiąca życia.
> U płodu bądź noworodka:
Diagnostyka płodowego CMV odbywa się poprzez amniopunkcję i wyizolowanie DNA CMV z płynu owodniowego od 17 t. c. (lub co najmniej 8 tygodni od początku matczynej infekcji).
Alternatywnie infekcja może zostać potwierdzona poprzez zbadanie noworodka, krótko po porodzie- kluczowe są pierwsze 21 dni życia (preferencyjnie ślina i mocz- cechuje je najwyższa czułość w wykrywaniu antygenów wirusowych).
👉 Badanie w tym oknie czasowym jednoznacznie wskaże na obecność infekcji wrodzonej, natomiast po tym czasie nie będzie pewności czy jest to infekcja wrodzona, czy nabyta podczas lub poporodowo.
✅ Leczenie? 🡪 The Lancet:
Matka:
🡪 doustnie Walacyklowir- istotna opcja terapeutyczna- dowiedziono, że istotnie zmniejsza ryzyko przeniesienia infekcji do płodu (gdy podany w I trymestrze ciąży)
🡪nie odnotowano toksyczności ani efektu teratogennego
🡪dawka 8 g/d w przypadku matczynej infekcji pierwotnej w okresie okołokoncepcyjnym lub w I trymestrze po postawieniu rozpoznania i uzyskaniu wyniku amniopunkcji
🡪Badania dowiodły, że walacyklowir przechodząc przez łożysko wpływa na większy odsetek płodów zainfekowanych CMV, ale bezobjawowych niż gdyby nie był użyty wcale (82% vs. 43%)
Noworodek:
🡪leczenie I linii- walacyklowir doustnie, rozpoczęte przed 1 m. ż.
🡪leczenie rozpoczęte po 1 m.ż., a do 3 m. ż. również może przynieść korzyści
🡪długość trwania leczenia- zależnie od objawów od 6 tygodni do 6 miesięcy
✅ Take home message:
Świadomość społeczeństwa na temat zakażenia CMV i utrwalone nawyki higieniczne u domowników grają zasadniczą rolę!
Bibliografia:
1. www.doi.org/10.1016/j.lanepe.2024.100892
2. www.cdc.gov/cmv/index.html
3. www.ajogmfm.org/article/S2589-9333(23)00243-4/fulltext
4. www.apcz.umk.pl/PNIN/article/view/40581
5. www.obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/uog.23685
6. www.apcz.umk.pl/JEHS/article/view/40790
7. www.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34031974/
8. www.bmjopen.bmj.com/content/13/7/e071997
9. www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14767058.2023.2183754
10. www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(17)30143-3/fulltext
11. /www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)31868-7/fulltext
12. www.ijhpr.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13584-023-00566-9
Background Maternal CMV infection during pregnancy, either primary or non-primary, may be associated with fetal infection and long-term sequelae. While guidelines recommend against it, screening for CMV in pregnant women is a prevalent clinical practice in Israel. Our aim is to provide updated, loca...
