22/11/2025
Dlaczego sesje kończące terapię są tak samo ważne jak jej rozpoczęcie❓️
W terapii często celebrujemy moment rozpoczęcia – odwagę, żeby zrobić pierwszy krok. Rzadziej natomiast mówimy o tym, że ostatnie sesje są równie ważne, a niekiedy nawet kluczowe dla trwałości efektów pracy terapeutycznej.
Jako psychoterapeutka chciałabym dzisiaj zwrócić uwagę na często pomijany, choć niezwykle istotny etap procesu terapeutycznego – faza zakończenia terapii. To moment, który – według badań – ma realny wpływ na trwałość efektów terapii, poczucie bezpieczeństwa i satysfakcji Pacjenta.
🔬 Co mówi nauka o zakończeniu terapii?
„Jakość sojuszu terapeutycznego w fazie końcowej ma istotny związek z trwałością efektów terapii.”
— Tryon et al., 2017
Badacze pokazują, że to, jak wygląda ostatni etap terapii, wpływa nie tylko na to, jak dana osoba ocenia terapię, lecz także na jej dalsze funkcjonowanie, samoocenę i zdolność do samodzielnego radzenia sobie w przyszłości. Co ważne, badania jakościowe pokazują, że osoby, które miały zaplanowaną sesję końcową, czują się później pewniej.
W badaniu obejmującym 233 terapeutów wykazano, że jakość relacji terapeutycznej w fazie zakończenia koreluje nie tylko z oceną samego procesu końcowego, ale też z ogólnym wynikiem terapii.
Z perspektywy Pacjentów: w badaniach jakościowych osoby, które miały zaplanowaną, omówioną i wspólną sesję zakończenia, opisują swój proces jako bardziej satysfakcjonujący. W przeciwieństwie do tego, ci, którzy doświadczyli nagłego lub nieplanowanego zakończenia, częściej odczuwali nieuporządkowanie i trudności emocjonalne.
🚫 Dlaczego przedwczesne zakończenie bywa ryzykowne?
W psychoterapii istnieje zjawisko dropoutu, czyli przerwania terapii bez omówienia. Badania pokazują, że może dotyczyć nawet 30–40% osób.
Jednak to nie liczby są tu najważniejsze — tylko doświadczenia Pacjentów.
Dlatego świadome zakończenie jest nie tylko praktyką profesjonalną, ale też formą troski o dobro Pacjenta.
🌱 Co daje dobrze przeprowadzona sesja końcowa?
Możliwość:
✔ podsumowania drogi:
„To już nie to samo miejsce, z którego zaczynałam/em.”
Wiele osób dopiero na sesjach końcowych widzi pełny obraz swojej zmiany.
✔ utrwalenia zasobów:
Badania potwierdzają, że omówienie zdobytych umiejętności (tzw. consolidation) zwiększa szansę na utrzymanie efektów terapii.
✔ przepracowania emocji związanych z rozstaniem:
Relacja terapeutyczna bywa głęboka — zakończenie może budzić smutek, wdzięczność, a czasem obawy.
To absolutnie naturalne.
„Doświadczenie końca jest jednym z najważniejszych doświadczeń relacyjnych, jakie terapeuta i klient współdzielą.”
— Ladany et al., 2012
✔ odzyskania poczucia sprawczości:
Zakończenie terapii nie jest końcem troski o siebie — jest uznaniem własnej siły i gotowości do samodzielnego korzystania z narzędzi, które powstały w trakcie pracy.
💛 Trochę ciepła i normalizacji…🩵
Jeśli jesteś na etapie, w którym zastanawiasz się nad zakończeniem terapii, to:
➡️ nie oznacza, że „porzucasz” terapię,
➡️ nie oznacza, że coś robisz źle,
➡️ nie oznacza, że nie możesz wrócić, kiedy będziesz tego potrzebować.
To oznacza, że jesteś świadoma/y swojej drogi. A rozmowa o zakończeniu jest równie naturalna, jak rozmowa o celu terapii.
Warto dać sobie prawo do tego, by ten etap był uważny, spokojny i bez pośpiechu.
Dobrze przeprowadzone zakończenie terapii:
✨ wzmacnia efekty pracy,
✨ pomaga zrozumieć własną zmianę,
✨ daje poczucie domknięcia,
✨ uczy, jak troszczyć się o siebie po terapii.
To ważna, wartościowa chwila – nie tylko formalność.
Jeśli czujesz, że jesteś na nią gotowa/y — porozmawiaj o tym ze swoim terapeutą. Zakończenie terapii może być jednym z najpiękniejszych momentów całego procesu. 🤩
