16/11/2025
Zima.
立冬 (Lìdōng) – Początek Zimy (ok. 7 listopada)
Temperatura spada poniżej zera.
To czas spokoju – unikania nadmiernej aktywności.
Pojawia się mróz. Temperatura spada poniżej zera. Pojawia się pierwszy śnieg.
Zgodnie z wiedzą pochodzącą z Di Nei Jin to czas w którym dominuje gromadzenie i przechowywanie.
Kolor: czarny
Obieg czynnościowy: nerki, pęcherz moczowy
Element: woda
Emocje: lęk, strach
Cnota: mądrość
Smak słony, działanie łagodzące, zmiękczające.
Duch ZHI (wola, cnota, moc działania).
To północ, to komnata naszego jing, miejsce jego przechowywania. Zmysł słuchu. Sztuka, ruch przypisane temu elementowi to qigong - sztuka pozwalająca zachować energię. Taoistyczna forma walki to forma z mieczem.
Zimno, wiatr, śnieg i zimna wilgoć to patogeny YIN.
Bardzo ważne jest aby chronić system odpornościowy m.in przez odpowiednie odżywianie.
Należy uważać na pokarmy zimne i wychładzające, ale również nadmiar białek zwierzęcych czy ostrych dań.
Zimne YIN jakie prezentuje ta pora roku zamyka pory skóry, aby chronić wewnętrzne ciepło. Spożywanie pokarmów zbyt rozgrzewających zimą może prowadzić do zapalenia żołądka lub okrężnicy. Pamiętajmy, że zgodnie z zasadą 90 dni wewnętrzne ciepło, gorąco i toksyny nagromadzone w czasie zimy mogą prowadzić do stanów zapalnych np. reumatyzmu lub wysokiego ciśnienia tętniczego krwi, nadmiernej lepkości krwi i wysypek skórnych wiosną.
Dlatego białka zwierzęce powinno być równoważone białkami roślinnymi; mięso powinno być przygotowywane bardziej na sposób yin przez dodanie grzybów, owoców, warzyw lub tofu do gotowania.
Zimą należy unikać potraw grillowanych, mięsa zbyt gorącego (np. jagnięcina) i zbyt ostro doprawionego lub marynowanego w alkoholu. Przygotowywanie mięsa na sposób yang zalecana się w gorących porach roku, wczesnym czy późnym latem, wówczas gdy yang znajduje się bardziej na powierzchni.
W zimie dobrze sprawdzą się takie dania jak:
- wołowina z grzybami sh*take i blanszowaną sałatą rzymską
- Papryczki nadziewane ryżem i tofu z pomidorami i aromatycznymi przyprawami z odrobiną koziego sera
- Zupa kalafiorowa
- Duszony kalafior z masłem i aromatycznymi przyprawami
- Tofu marynowane w imbirze z ryżem i warzywami
- Pieczone warzywa z aromatycznymi przyprawami
- Gulasz wołowy z głogiem chińskim marchwią.
- Duszona dynia z ciecierzycą i aromatycznymi przyprawami
Produkty czarne wesprą nasze nerki (zasoby) np.
- Czarna soczewica z dodatkiem pora i pieprzu podawana z ryżem.
- Czarny sezam jako dodatek do dań, może być w formie gomassio
Warto zadbać w tym czasie o zewnętrzne ciepło, szczególnie przy tendencji do słabości qi nerek.
Można moczyć nogi w ciepłej wodzie z imbirem
Stosować na lędźwie termofor ziołowe lub ogrzewać lędźwie ciepłą solą, z pomocą przyjdzie również moksa.
Dobrze jest pamiętać, że zgodnie z zasadą 5 elementów w cyklu odżywczym to metal jest tym, który wspiera i odżywia wodę w związku z czym warto w czasie przypisanym wodzie (nerki) wspierać również metal (płuca).
Pomocne będą:
Zioła w kuchni:
Kardamon
Tymianek
Lipa
Prawoślaz
Róża
Wesprą nas
Praktyki oddechowe
Umiarkowany ruch
Zupy
białe warzywa (wesprą płuca)
Kompoty:
Z jabłek z kardamonem przy kaszlu krtaniowym
Z gruszek z migdałami przy kaszlu suchym
Wanilia wesprze śledzionę.
Korzystne będzie zadbanie również o śledzionę jako źródło transportu i transformacji szczególnie w czasie między porami roku.
Zioła chińskie które mogą nam pomóc w tym czasie:
Dla śledziony (transportu i transformacji pożywienia):
Yi Yi Ren
łzawica ogrodowa. Wzmacnia śledzionę i usuwa wilgoć.
Shan yao
korzeń pochrzynu chińskiego, wzmacnia śledzionę, płuca i nerki. Smak słodki, natura neutralna. wzmacnia śledzionę, poprawia funkcje płuc, odżywia płuca wspiera przy przewlekłym kaszlu wynikającym z niedoboru, osłabienia płuc. Wzmacnia i stabilizuje nerki, sprawdzi się jako dodatek do jesiennych zup.
Lian Zi
nasiona lotosu - smak słodki, natura neutralna. Wzmacniają śledzone (korzystne przy biegunkach wynikających z osłabienia, wesprą przy braku apetytu). Wzmacniają nerki i esencję. Odżywiają serce i uspokajają ducha. Pomocne również przy bezsenności, rozdrażnieniu i braku połączenia między sercem a nerkami. Idealnie sprawdza się u dzieci nawet jako składnik ciasteczek.
Dla nerek w celu uzupełnienia zasobów
Tu si zi
słodkie, ciepłe, tonizuje jing Wspomaga pracę nerek i wątroby. Korzystnie wpływa na wzrok.
Uspokaja płód.
Pomaga w niedoborze śledziony i nerek.
Zhi he shou wu
wzmacnia wątrobę i nerki, odżywia krew i Jing. Pomaga przy bezsenności, przedwczesnym siwieniu włosów, bólach dolnej części pleców wynikających z wyczerpania. Pomaga przy problemach skórnych z niedoboru krwi. Nawilża jelita (zaparcia z niedoboru krwi), usuwa toksyczny ogień.