Gabinet Psychoterapii Święty Spokój

24/10/2025

20/10/2025

Nieetyczne zachowanie prospołeczne to sytuacja, w której czyjeś działania mają na celu pomoc innym, lecz jednocześnie łamią normy moralne, prawne lub szkodzą osobom trzecim. Przykłady to kłamstwo lub zatajenie prawdy, by ochronić bliską osobę; przywłaszczenie cudzych środków, aby wspomóc rodzinę; faworyzowanie przyjaciół kosztem sprawiedliwości.

Mechanizmy stojące za takimi decyzjami to empatia połączona z krótkowzrocznym ocenianiem skutków, moralne dystansowanie się (usprawiedliwianie czynu) oraz presja lojalności wobec grupy. Skutek? Choć intencja bywa dobra, konsekwencje często prowadzą do naruszenia zaufania, pogłębiania niesprawiedliwości i długofalowych szkód dla społeczności.

Dlatego ważne jest, by przed „dobrym” czynem zastanowić się nad jego etycznymi kosztami: rozważyć alternatywy, przewidzieć skutki dla osób trzecich oraz dążyć do rozwiązań, które łączą pomoc z poszanowaniem zasad i praw innych.

16/10/2025

Lęk ekologiczny (ang. eco-anxiety) to niepokój i poczucie bezradności związane z obserwowanymi zmianami klimatycznymi oraz obawą o przyszłość planety. Coraz więcej osób, zwłaszcza młodych, doświadcza silnych emocji - smutku, złości czy przytłoczenia - w obliczu informacji o katastrofach naturalnych, wymieraniu gatunków czy degradacji środowiska.

Ten rodzaj lęku nie jest zaburzeniem, lecz naturalną reakcją na realne zagrożenia, która pokazuje, jak bardzo jesteśmy emocjonalnie związani z naturą. W wielu przypadkach może on nawet motywować do działania, angażowania się w inicjatywy proekologiczne, zmianę stylu życia czy edukację ekologiczną.

Kluczowe jest jednak zachowanie równowagi: troska o środowisko nie powinna prowadzić do paraliżu emocjonalnego. Pomaga w tym rozmowa z innymi, ograniczenie kontaktu z alarmującymi wiadomościami i skupienie się na małych, realnych działaniach, które dają poczucie sprawczości.

05/10/2025

Ruminacje to uporczywe, powtarzające się myśli skupione wokół negatywnych doświadczeń, emocji lub problemów. Osoba pogrążona w ruminacjach często analizuje w nieskończoność swoje błędy, porażki czy trudne sytuacje, zamiast szukać rozwiązania lub działać.

Choć mogą wydawać się próbą zrozumienia problemu, w rzeczywistości ruminacje pogłębiają stres, utrwalają negatywny nastrój i zwiększają ryzyko wystąpienia depresji oraz lęku.

Pomocne w ich ograniczaniu są techniki uważności (mindfulness), przeformułowywania myśli oraz aktywności, które angażują uwagę w teraźniejszości, jak ruch, kontakt z naturą czy rozmowa z kimś zaufanym.

29/09/2025

Amygdala hijack (po polsku często tłumaczone jako „porwanie ciała migdałowatego”) to określenie gwałtownej reakcji emocjonalnej, w której ciało migdałowate w mózgu przejmuje kontrolę nad zachowaniem, zanim racjonalne procesy kory przedczołowej zdążą zadziałać.

W takiej sytuacji człowiek reaguje impulsywnie, np. wybuchem gniewu, krzykiem czy nagłym lękiem, a dopiero po chwili uświadamia sobie, że jego reakcja była przesadzona. Zjawisko to rozpowszechnił psycholog Daniel Goleman, podkreślając, że jest to mechanizm ewolucyjny: szybka reakcja miała chronić przodków przed zagrożeniem.

Choć „porwanie” jest naturalne, częste występowanie może prowadzić do konfliktów i stresu. Ćwiczenia uważności, techniki oddechowe czy trening regulacji emocji pomagają lepiej rozpoznawać sygnały ciała i odzyskiwać kontrolę nad reakcjami, zanim dojdzie do impulsywnego wybuchu.

22/09/2025

Paraspołeczna interakcja to pojęcie odnoszące się do jednostronnych relacji, jakie odbiorcy tworzą z prawdziwymi osobami lub fikcyjnymi postaciami poprzez kontakt z mediami, na przykład z aktorem, influencerem czy bohaterem serialu.

Choć druga strona nie jest świadoma indywidualnego kontaktu, dla odbiorcy wrażenie „rozmowy” lub znajomości bywa bardzo realne. Takie doświadczenie może dawać poczucie towarzystwa, wsparcia i przewidywalności, szczególnie w momentach samotności.

Badania podkreślają, że paraspołeczne interakcje są naturalnym elementem współczesnej kultury medialnej i (o ile nie zastępują w pełni kontaktów twarzą w twarz) mogą stanowić pozytywne uzupełnienie relacji społecznych, pomagając w regulacji emocji i budowaniu poczucia przynależności.

15/09/2025

Aleksytymia to pojęcie opisujące trudność w rozpoznawaniu, nazywaniu i wyrażaniu własnych emocji. Osoby z tym zjawiskiem często mają kłopot z odróżnianiem uczuć od doznań fizjologicznych (np. mylą napięcie emocjonalne z objawami somatycznymi) oraz ze zrozumieniem emocji innych ludzi.

Nie jest to choroba sama w sobie, lecz objaw towarzyszący różnym zaburzeniom, takim jak depresja czy zaburzenia lękowe. Aleksytymia może utrudniać budowanie relacji, ponieważ brak jasnej komunikacji emocjonalnej wpływa na bliskość i empatię w kontaktach z innymi.

Świadomość tego zjawiska jest istotna, ponieważ odpowiednia terapia - np. praca z psychoterapeutą nad rozpoznawaniem i nazywaniem uczuć - może pomóc w stopniowym rozwijaniu zdolności emocjonalnych.