19/05/2025
Wśród ostatnich nowości wydawniczych prezentowanych przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego jedną z ciekawszych, szeroko komentowanych pozycji jest „Dialog motywujący. Jak pomóc ludziom w zmianie i rozwoju” autorstwa Williama R. Millera i Stephena Rollnicka", wydanie drugie.
Osobom, które dotychczas nie spotkały się z metodą dialogu motywującego (DM), warto przybliżyć jego istotę.
DM ma za zadanie wydobyć, wzmocnić i utrzymać wewnętrzną motywację do zmiany. To specyficzny rodzaj rozmowy ukierunkowanej na zmianę i rozwój człowieka. DM zakłada partnerskie traktowanie klienta. Aby jednak było to możliwe, nieodzownym jest podejście pełne szacunku i wytworzenie klimatu otwartości i akceptacji. W książce osoby pomagające odnajdą konkretne wskazówki, jak wytworzyć atmosferę sprzyjającą zmianie oraz otrzymają instrukcję prowadzenia dialogu.
Struktura prowadzenia dialogu ku zmianie zawiera się w czterech zadaniach:
1. Angażowanie – budowanie relacji opartej na zaufaniu, to etap tworzenia poczucia bezpieczeństwa w przestrzeni, która zachęci klienta do rozważenia wprowadzania zmiany.
2. Ukierunkowywanie – wspólne uzgadnianie kierunku rozmowy i celów zmiany z poszanowaniem autonomii klienta.
3. Wywoływanie – pomaganie klientowi w ujawnianiu i wzmacnianiu jego własnych argumentów za zmianą.
4. Planowanie – opracowanie konkretnych kroków prowadzących do realizacji zmiany przy uwzględnieniu celów i wartości klienta.
Szczególny nacisk DM kładzie na uważność terapeuty w identyfikowaniu przejawów języka zmiany u klienta, usłyszeniu co jest ważne, jakie są jego potrzeby. W pracy nad zmianą wychodzi się z założenia, że klient posiada wszelkie zasoby, by się rozwijał.
Wydanie drugie książki Millera i Rollnicka jest wynikiem ewoluowania metody, wzbogacania jej oraz dostarczania dowodów na jej skuteczność poprzez, liczone już w tysiącach, badania naukowe.
Rdzeń publikacji stanowi szczegółowy opis metody.
Osoby zaznajomione z wydaniem pierwszym mogą spodziewać się poszerzonej listy pojęć związanych z DM, bibliografii wzbogaconej o najnowsze badania dotyczące metody czy nowych przykładów przypadków klinicznych. Rozwój DM spowodował także potrzebę redefinicji czy aktualizacji kluczowych pojęć np. zrezygnowano z pojęcia "oporu", wprowadzono termin "język podtrzymania".
Autorzy prezentują DM przystępnym i unikającym specjalistycznych wyrażeń językiem, gdyż grono odbiorców, praktyków DM daleko wykracza poza środowiska skoncentrowane wokół działań terapeutycznych. Dla specjalistów psychologów i psychoterapeutów stworzono natomiast sekcje uzupełniające pod nazwą "Dla terapeutów".
W książce przytoczone zostały liczne przykłady rozmów motywujących, co obrazuje zastosowanie DM w różnorakich kontekstach.
Ciekawym novum jest wskazanie możliwości stosowania DM w kontakcie telefonicznym lub przy wykorzystaniu technologii cyfrowych.
Zasługującym na podkreślenie jest fakt, że dialog motywujący to doskonałe narzędzie pomocne w pracy terapeutycznej świadczonej przez profesjonalistów, jak i wsparcie dla osób spoza kręgu psychologii czy psychoterapii. Metoda ta jest pomocna również praktykom zawodowo powiązanym z pomocą drugiemu człowiekowi w ramach edukacji, pomocy społecznej czy ochrony zdrowia, ale i ludzi, którzy występują w określonej roli społecznej np.rodzice, opiekunowie.
Z drugiej strony, DM jest metodą uniwersalną, ma zastosowanie w różnorodnych kontekstach, wszędzie tam, gdzie możliwe są zmiana i rozwój.
