18/02/2018
Rozwój szczeniąt i zapobieganie dysplazji... Czy to możliwe?
Staw biodrowy noworodka psa ma budowę chrzęstną. Zarówno panewka biodrowa jak i głowa gości udowej zbudowane są z tkanki chrzęstnej a nie jak u dojrzałych osobników z kości. Struktury te w wieku szczenięcym posiadają jedynie jądra kostnienia z których rozpoczyna się kostnienie śródchrzęstne i stopniowa trwająca kilka miesięcy przebudowa chrząstki w kość, docelowo tworzącą staw biodrowy u dorosłego już psa. Kość jest tkanką mało elastyczną, twardą, w swoim składzie o stosunkowo małej ilości wody co czyni ją odporną na odkształcenia. Tkanki chrzęstne w swoim składzie zawierają duże ilości wody, znacznie mniejszą ilość składników mineralnych niż kości, są tkankami miękkimi, elastycznymi, a więc podatnymi na odkształcenia znacznie bardziej aniżeli tkanki kostne. Ta cecha ma kluczowe znaczenie dla rozwoju deformacji kości udowej oraz kości stanowiących panewkę stawu biodrowego a finalnie dla pojawienia się dysplazji biodrowej. Jak pisałem wcześniej za stabilność w stawie biodrowym odpowiedzialne są takie struktury jak torebka stawowa oraz więzadło głowy kości udowej. Torebka jak również więzadło są elementami włóknistymi, elastycznymi podatnymi na rozciągani. Reasumując, w okresie wzrostu szczenięcia cały staw biodrowy
zbudowany jest wyłącznie ze struktur elastycznych podatnych na odkształcenia w wyniku działania siły nacisku bądź siły ciągnącej. Taki stan rzeczy skutkuje tym, iż podczas nieprawidłowego postępowania z naszym pupilem jesteśmy w stanie w łatwy sposób doprowadzić do rozciągnięcia więzadła głowy kości udowej oraz torebki stawowej. Wówczas więzadło wydłuża się a torebka przestaje ściśle okalać staw biodrowy. W następstwie powstałej luźności w takim stawie powierzchnie stawowe głowy kości udowej oraz panewki przestają idealnie do siebie przylegać co uniemożliwia równomierny rozkład sił działających na panewkę będącą w okresie kształtowania się. Okres ten zazwyczaj przypada na pierwsze 4 do 7 miesięcy
życia szczenięcia. Właściwy rozkład sił działających podczas pracy stawów biodrowych warunkuje wykształcenie odpowiednio głębokiej panewki o prawidłowym, pasującym do głowy kości udowej kształcie. W sytuacji kiedy dochodzi do nierównego rozkładu sił wywieranych na panewkę, ta łatwo ulega deformacjom. Zwiększony nacisk na niektóre obszary chrząstki stawowej upośledza miejscowo proces przemiany tkanki chrzęstnej w kość czego efektem będzie nierównomierny rozwój całej panewki. Tak rozpoczyna się kaskada anatomicznych nieprawidłowości doprowadzając w konsekwencji do powstania biodra dysplastycznego. W swojej praktyce klinicznej bardzo często spotykam się z przypadkami kiedy mając w wieku 2 miesięcy ortopedycznie zdrowe szczenię poprzez nieprawidłowe postępowanie z nim w wieku 6 miesięcy obserwujemy objawy dysplazji u tego pacjenta. Nierzadko są to psy w wieku poniżej 10 - 12 miesiąca życia klasyfikowani jako HD-E czyli ciężka dysplazja stawów biodrowych. Zdjęcie rentgenowskie 1. przedstawia 7 miesięcznego psa, samca rasy labrador, rtg nr 2. obrazuje psa, samca mieszańca w wieku 12 miesięcy życia. W obu przypadkach były to pierwsze zdjęcia rentgenowskie wykonane u tych pacjentów.
lek. wet. Mariusz Kaniewski
specj. chirurgii i radiologii weterynaryjnej
