dr Mirosława Kanar

27/11/2025

Listopad na UAM upływa pod hasłem bezpieczeństwa, w związku z tym trwa kampania społeczna „Bezpiecznie na UAM”.
W jej ramach biorę udział w szkoleniu dotyczącym reagowania w sytuacjach zagrożenia oraz wspólnego dbania o bezpieczeństwo na terenie naszej uczelni. To ważne działania, które pomagają nam wszystkim czuć się pewniej i odpowiedzialnie.
Kampania skierowana jest do całej społeczności akademickiej, studentek i studentów, pracowniczek i pracowników, a także wszystkich osób odwiedzających UAM. Razem możemy tworzyć bezpieczną przestrzeń! 🤝👥

15/11/2025

Świetnie, że temat pojawił się w szerszej dyskusji. Jednak warto zadać pytanie: czy środowisko oświatowe jest gotowe na dostosowanie pracy do potrzeb pracowników w spektrum autyzmu lub z ADHD? To nie są fanaberie ani „specjalne zachcianki”. To po prostu komfort pracy, którego życzyłabym każdemu, niezależnie od neurotypu.

Tym bardziej szkoda, że to wciąż temat tabu. Chowanie różnych diagnoz „do szuflady” przez nauczycieli jest niestety częstą praktyką. Dlaczego? Z obawy przed oceną, traktowaniem z góry, sprowadzaniem do etykiety „zaburzonej osoby”…

Praktycy, zastanówcie się, czy znacie nauczycieli, którzy robią dla szkoły i uczniów niewyobrażalnie dużo? Zapewne nie wszyscy, ale często właśnie dlatego, że są osobami w spektrum autyzmu i/lub z ADHD. Niestety ich pasja i zaangażowanie bywają źródłem niesprawiedliwej krytyki. Zamiast wsparcia pojawia się niezrozumienie, ocenianie i komentarze, że „przesadza” czy „za bardzo się stara”.

Warto posłuchać tych historii i potraktować je jako impuls do rozmowy o tym, jak naprawdę wygląda codzienność nauczycieli w spektrum autyzmu lub ADHD.

Przy okazji polecam również profil Nauczyciel w spektrum, na którym nauczycielka w spektrum autyzmu opisuje swoją codzienność.

Temat-tabu. A szkoda. Bo każdy z nas zna takich nauczycieli, którzy robią wielokrotnie więcej niż inni. Angażują się na dwieście procent w pracę.

Ci nauczyciele to bardzo często są osoby neuroatypowe. Zdiagnozowane, lub niezdiagnozowane. Do posiadania diagnozy przyznała się przed kilku tygodniami niezwykle oddana szkole Nauczycielka Roku, Agnieszka Kopacz… To jej zaangażowanie, które wyszło na jaw w laudacji i wywiadach, było przyczyną internetowych napaści (także na naszym profilu), bo takie oddanie pracy nie jest dobrze postrzegane przez ogół, a także - w pokojach nauczycielskich...

O trudnościach na jakie napotykają neuroatypowi nauczyciele w swoich szkołach w zalinkowanym wywiadzie. Polecamy.

06/11/2025

Relacja z konferencji „Różnorodność, Równość i Współpraca” w ramach unijnego projektu „Diversity Voices”, podczas której miałam okazję uczestniczyć w panelu dyskusyjnym o neuroróżnorodności.

03/11/2025

Już jutro odbędzie się konferencja „Różnorodność, równość, współpraca”, podczas której będę miała okazję zabrać głos w panelu dyskusyjnym „Neuroróżnorodność to prawa człowieka. Od patologizacji do uznania różnicy”. Do zobaczenia!

📢 Ostatnie miejsca na konferencję „Różnorodność, równość, współpraca”!

Już 4 listopada spotykamy się w Poznaniu, by wspólnie rozmawiać o wartościach, które łączą Europę 💬🇪🇺

🧠 Wszystkie miejsca na warsztaty o neuroróżnorodności zostały już zarezerwowane – dziękujemy za tak duże zainteresowanie! 💙
👉 Ale nie martwcie się – nadal możecie wziąć udział w innych inspirujących warsztatach🤩

📅 Zarezerwuj miejsce już teraz i dołącz do rozmowy o różnorodności i współpracy w praktyce!
👉 https://www.ioffice.com.pl/recruit_form/26368de570b85a1b?fbclid=IwdGRjcANogq1leHRuA2FlbQIxMQABHu73qE1VF-6UyqV_aU09r21W_XK6lyEvi1C89RBDh_SLlS7hTapPSTM14egT_aem_b66V203-jU0Ky45uqeOubQ

30/10/2025

W nawiązaniu do webinaru kilka słów o neuroróżnorodności ☂️
Neurofizjologiczne i neuroanatomiczne cechy mózgu kształtują różne profile poznawcze i to właśnie ta różnorodność jest naturalnym elementem ludzkiego życia. Neuroróżnorodność obejmuje wiele sfer: sposoby komunikowania się, postrzegania, myślenia, funkcjonowania w relacjach i społecznościach, wzorce aktywności oraz profile sensoryczne.

Neuroróżnorodność to fakt biologiczny. Każdy profil neurokognitywny wnosi inne wyzwania, możliwości, perspektywy i potrzeby. Przyjmując taką perspektywę, tworzymy społeczność bezpieczniejszą, bardziej kreatywną i równą dla wszystkich.

Wspomniane podczas webinaru pojęcie neurodywergencja opisuje różnorodność neurologiczną i związane z nią odmienne sposoby funkcjonowania mózgu. Obejmuje ono charakterystykę m.in. osób w spektrum autyzmu, osób z ADHD, osób z trudnościami w uczeniu się (SLD), osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz innymi stanami o podłożu neurologicznym.

Zamiast używać podziału „neurotypowy", czy "neuroatypowy”, proponuję mówić o profilach neurokognitywnych - opisowo i bez wartościowania. W rozmowie wspominałam też o „języku funkcjonalnym” i o możliwości zastąpienia etykiet opisami funkcjonowania (np. według ICF), o czym napiszę w osobnym wpisie. ✨

_____
Tekst do grafiki:
Ilustracja kolorowego parasola jako symbolu neuroróżnorodności. Pod parasolem znajdują się napisy „neurodywergencja” oraz „różne profile neurokognitywne”. Kolory symbolizują różnorodne sposoby komunikacji, sensorykę, wzorce zachowań, postrzeganie i myślenie. Grafika ma symbolizować ochronę, wsparcie i akceptację różnych sposobów bycia.

29/10/2025

Serdecznie dziękuję Pani Agnieszce z Autyzm po ludzku za zaproszenie do rozmowy o samowiedzy w spektrum autyzmu. Dziękuję także wszystkim, którzy byli z nami podczas transmisji na żywo oraz słuchali, komentowali i dzielili się swoimi doświadczeniami.
Spotkanie odbyło się z okazji premiery książki „Ja autystka – ja autysta – ja… czyli mapa samowiedzy dorosłych osób w spektrum autyzmu”. To budujące, że coraz więcej osób chce rozmawiać o wiedzy o sobie oraz jest świadoma, jak istotne jest kształtowanie adekwatnej samowiedzy.

To dla mnie bardzo ważne i poruszające doświadczenie. Dziękuję, że jesteście i że wspólnie tworzymy przestrzeń, w której głos osób w spektrum może wybrzmiewać autentycznie. 🌻

📺 Nagranie ze spotkania znajdziecie w komentarzu poniżej.

27/10/2025

Na grafice jest opisany mniej optymistyczny aspekt rozwijania się w spektrum autyzmu. Dlatego tak ważny jest projekt „Otwarte Ścieżki” realizowany przez Fundacja FIONA oraz towarzyszące mu badanie ankietowe. Dzięki niemu możemy usłyszeć głos osób w spektrum autyzmu m.in. o trudnościach wynikających z narzuconych i niejednoznacznych norm społecznych.
📊 Oto kilka przykładów wypowiedzi z badania pilotażowego:
🗣️ „Nieprecyzyjność, np. >za chwilęchwila< dla tej osoby?”
🗣️ „Stosowanie własnych zasad wobec innych bez wcześniejszego poinformowania, że takie zasady istnieją.”
🗣️ „Zbyt subtelna, zawiła komunikacja, która prowadzi do obustronnych nieporozumień.”
🗣️ „Zdziwienie, że są osoby, które naprawdę czytają instrukcje, przepisy i się do nich stosują, że nie wszyscy działają na zasadzie: >jak coś jest zakazane, ale się chce, to można

23/10/2025

Choć samej reklamy nie widziałam, a temat jest inny niż zwykle, to jest bardzo ważny.

„Róż i brokat są super — jeśli to jej wybór, a nie jedyna opcja. Problem zaczyna się wtedy, gdy dziewczynkom pokazuje się tylko tron, a chłopcom — cały wszechświat.”

To nie drobiazg, to kierunek, który kształtuje aspiracje, zainteresowania i późniejsze możliwości życiowe. Gdy od najmłodszych lat sugerujemy, że pewne rzeczy są „tylko dla dziewczynek”, odbieramy im część możliwości: ciekawość nauki, umiejętność eksperymentowania, odwagę do podejmowania ryzyka i przekonanie, że można zmieniać świat.

Unia Europejska i międzynarodowe programy edukacyjne podkreślają, że obok podstaw (czytanie, liczenie) kluczowe będą kompetencje przyszłości, takie jak: myślenie krytyczne, kompetencje cyfrowe, uczenie się przez całe życie, kreatywność, inicjatywa i przedsiębiorczość oraz kompetencje naukowo-matematyczne i obywatelskie.

Dlatego to sprawa równości: jeśli ograniczamy dziewczynkom dostęp do doświadczeń rozwijających te umiejętności (np. brak zachęty do eksperymentów, programowania czy nauk ścisłych), skracamy im drogę do zawodów i ról, które będą wpływać na życie społeczne i zawodowe.

Zamiast tego pozwólmy wybierać, zachęcajmy do eksperymentowania i mówmy głośno: „to też dla ciebie”, niezależnie od płci.

23/10/2025

Inauguracja 2025/2026 na WP-A UAM w Kaliszu 🎓