16/04/2024
Dzisiaj wpis dla osób, które m.in. starają się o dziecko, chorujących na cukrzycę lub tych, którzy przynoszą do domu nieświeżą zieleninę. ;) Albo mówiąc inaczej: temat tak szeroki, że dotyczy właściwie każdego. :)
Foliany i kwas foliowy często są używane zamiennie. Folian jest naturalnie występującą formą witaminy b9. Kwas foliowy to syntetyczna forma witaminy b9.
Organizm człowieka musi dostarczyć tę witaminę z pożywieniem. 🥦Duża część populacja ma jego niedobry.
Foliany biorą m. in. udział w procesie podziału komórek, produkcji krwi, czy utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych. 🩸
Foliany mają wpływ na metabolizm homocysteiny. Nadmiar homocysteiny wykazuje szkodliwy wpływ na śródbłonek naczyń, a u ciężarnych może to stanowić ryzyko poronień. U zwykłych ludzi ma negatywny wpływ na miażdżycę. Zatem odpowiednia podaż folianów w diecie wpływa korzystnie na choroby sercowo-naczyniowe. ❤️🩹
Niedoborem folianów są zagrożone m.in.:
▶️ osoby mające dietę ubogą w surowe warzywa, zwłaszcza liściaste
▶️ kobiety z cukrzycą przedciążową typu 1 i 2.
▶️ osoby przyjmujące leki m.in metforminę, czyli część pacjentów nie tylko z cukrzycą ale też insulinoopornością,
▶️ osoby przyjmujące leki przeciwpadaczkowe
▶️ osoby mające przerost bakterii w jelicie cienkim (SIBO), zarażenia pasożytnicze
▶️ osoby nadużywające alkoholu
▶️ osoby chorujące na choroby zapalne jelit np celiakia, Crohn, WZJG
▶️ osoby z niewydolnością wątroby
▶️ osoby po operacji bariatrycznej
Foliany występują w naturze, są aktywne, nie wymagają przetworzenia w organizmie, ale ich biodostępność jest zależna od rodzaju żywności, przetworzenia i innych składników. Niezbędna jest obecność witaminy B6 oraz B12.
Syntetyczny kwas foliowy organizm musi przetworzyć w celu przyswojenia. Około 50% ludzi ma mutacje genu odpowiedzialnego za wchłanianie folianów. Kwas foliowy musi ulec aktywacji przy pomocy enzymu MTHFR i DHFR. Jeżeli posiadasz mutację genu MTHFR, powinieneś suplementować aktywną formą kwasu foliowego w postaci 5-MTHF. Posiadając tą mutację możesz mieć problem z przyswajaniem kwasu foliowego. 💊
Produktami bogatymi w foliany są przede wszystkim warzywa liściaste (szpinak, kapusta włoska, natka pietruszki, korzeń pietruszki, brokuły, awokado, brukselka, kalafior, szparagi, jarmuż). 🥬🥦🫘🥚🐟 Sporą ich ilość zawierają również warzywa strączkowe. W produktach zwierzęcych można je znaleźć w żółtkach jaj i w wątróbce (tej nie spożywamy w ciąży), rybach.
Należy jednak pamiętać o tym, że żywność bogata w foliany ulega szybkiemu utlenianiu oraz jest wrażliwa na obróbkę termiczną. 🔥Najwięcej folianów zatem będą zawierały świeże zielone warzywa, przechowywane krótko, w chłodnym i ciemnym miejscu. Jeśli wybierasz obróbkę, nie gotuj zielonych liści czy brokuła w dużej ilości wody, lepszym wyborem będzie ich parowanie lub, jeśli tylko możesz, zjadanie ich na surowo (np. w surówkach).
Negatywny wpływ na poziom folianów ma promieniowanie słoneczne. 🌞 Straty mogą dochodzić do nawet 50-70%. Kupowanie zwiędniętych, często żółtych liści nie jest więc dobrym rozwiązaniem.
Zmniejszenie wchłaniania folianów mogą spowodować również środki antykoncepcyjne. 💊
A skoro o antykoncepcji i koncepcji mówimy, to warto wspomnieć o tym, że Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników w marcu 2024 roku wydało stanowisko w sprawie suplementacji przez kobiety planujące ciążę aktywnych form folianów oraz aktywnych form witaminy b12, b6 oraz choliny. Stosowanie aktywnej formy folianów w postaci soli wapniowej L-5MTHF w porównaniu do stosowania syntetycznego kwasy foliowego(folic acid), charakteryzuje się lepszą biodostępnością oraz szybszym wysyceniem organizmu folianami.
Co ciekawe nie tylko kobiety przed ciążą powinny zażywać foliany ale również przyszli ojcowie. 🙋♂️Dla panów zalecana jest suplementacja 0,4 mg aktywnych folianów przez okres co najmniej 12 tygodni przed koncepcją. A jeśli już planujesz ciążę, to warto się do niej przygotować, wyrównać niedobory nie tylko folianów, ale również żelaza, na którego zapotrzebowanie wzrasta w ciąży. Warto zbadać poziomy ferrytyny oraz witaminy b12.
Jeśli chcesz wiedzieć, w jakich produktach znajdziesz foliany w formie zalecanej przez PTGiP, czyli 5-MTHFR, napisz do mnie na prv, a wyślę ci nazwy.