29/06/2022
Bardzo dużo przydatnej wiedzy, koniecznie znajdźcie chwilę i poczytajcie :)
KARMY TYPU RENAL – CZY, KIEDY I JAK PODAWAĆ?
🐾Karmy dietetyczne typu ‘renal’ czyli przeznaczone dla zwierząt z przewlekłą choroba nerek są jednymi z najczęściej zalecanych karm dietetycznych – i niestety, bardzo często zalecanych w przypadkach, kiedy nie ma podstaw do ich podawania. Jest to spowodowane niewiedzą lekarzy weterynarii, opiekunów, sprzedawców w sklepach zoologicznych dotyczącą tego jaki skład, przeznaczenie i właściwości mają tego typu karmy. Stosowane we właściwy sposób, wtedy kiedy rzeczywiście jest taka potrzeba mogą pozytywnie wpłynąć na stan zdrowia zwierzęcia, ale podawane w sposób niewłaściwy – mogą zaszkodzić i to bardzo.
🐾Na początek przypomnijmy, czym w ogóle sa karmy dietetyczne – sa to „pasze dla zwierząt domowych które mogą być przeznaczone do szczególnych potrzeb żywieniowych dzięki swojemu szczególnemu składowi lub sposobowi produkcji, który jednoznacznie wyróżnia od zwykłej paszy”. Taką definicję znajdziemy w Rozporządzenie Komisji UE 2020/354 z dnia 4 marca 2020 r., które określa również, jakie właściwości powinny posiadać poszczególne karmy dietetyczne. Więcej na ich temat możecie przeczytać tutaj: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=249504030159845&id=100182498425333
Jeszcze jedna bardzo ważna rzecz – karmy dietetyczne nie są lekiem! Nie zawierają leków, nie leczą chorób, mają za zadanie jedynie wspierać organizm w trakcie choroby. Jeśli usłyszycie, że „karma wyleczy waszego psa czy kota” – to niestety, ale właśnie jesteście wprowadzani w błąd. Dieta może znacząco wpłynąć na stan zdrowia, ale nie leczy magicznie chociażby przewlekłej choroby nerek.
🐾Wróćmy do naszych karm ‘renal’. Wg Rozporządzenia karmy dla kotów, których zadaniem jest wspomaganie funkcji nerek w przypadku ich chronicznej niewydolności muszą zawierać:
- białka wysokiej jakości
- fosfor w ilości ≤ 6,5 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 %
- białko w ilości surowe ≤ 320 g/kg mieszanki paszowej pełnoporcjowej o wilgotności 12 %
W Rozporządzeniu możemy znaleźć inny rodzaj karmy „nerkowej” przeznaczonej dla kotów dorosłych – bez określonego poziomu białka i fosforu, ale z dodatkiem wyłapywacza fosforu tj. węglanu lantanu-oktahydratu. Jak na razie karma taka nie jest jednak w ogóle produkowana.
🐾Zalecenie bezwzględnego obniżenia fosforu w diecie dotyczy kotów na wszystkich etapach choroby. Kiedy diagnoza przewlekłej choroby nerek już jest postawiona powinniśmy od razu przyjrzeć się diecie naszego kota i skontrolować ilość fosforu. Kocie karmy bytowe zawierają go zazwyczaj w ilości znacznie wyższej niż zalecana dla kotów z chorobą nerek, stąd już na pierwszym etapie choroby zmiana karmy lub sposobu karmienia jest konieczna.
Czy konieczne jest także od razu zmniejszanie ilości białka? W większości przypadków nie. Badania wskazują, że białko nie przyczynia się do szybszego rozwoju choroby nerek – w przeciwieństwie do fosforu. Do obniżania ilości białka w diecie już w momencie postawienia diagnozy nie ma zatem podstaw. Co nie oznacza jednak, że nie będzie to koniecznie na dalszych etapach choroby. W pewnych sytuacjach poziom białka w kociej diecie musi zostać zmniejszony – przede wszystkim wtedy, gdy mamy już do czynienia z białkomoczem. Wtedy także należy zastanowić się, jak bardzo obniżony musi zostać poziom białka. Karmy bytowe zawierają zazwyczaj około 50-60% białka w suchej masie, karmy nerkowe – od 28 do 35%. Jest to więc wartość zbliżona do minimalnego zapotrzebowania kotów na białko, wynoszącego 25%.
🐾Czy zatem przestawienie kota na karmę dietetyczną typu renal jest konieczne gdy tylko zostanie postawiona diagnoza przewlekłej choroby nerek?
Nie – a wręcz przeciwnie. Nisko poziom fosforu jest oczywiście jak najbardziej wskazany, ale znaczne obniżenie ilości białka może przełożyć się na stopniowe zmniejszanie się masy mięśniowej i pogorszenie kondycji zwierzęcia – a jak wskazują najnowsze badania w przypadku PChN zachowanie prawidłowej masy ciała i masy mięśniowej zwiększa szanse na przedłużenie życia.
Jeśli w karmie zmniejszymy ilość białka, to coś musi zająć jego miejsce – w zależności od karmy będą to tłuszcz lub węglowodany albo jedno i drugie. Nie istnieją wytyczne określające, jaki powinien być ich poziom w karmie „nerkowej”, zależy to więc już tylko od producenta. Poszczególne karmy tego typu mogą się zatem od siebie różnić – i tak rzeczywiście jest, co możecie zobaczyć na grafice.
Tak wysokie zawartości węglowodanów i tłuszczu mogą nie być obojętne dla kociego organizmu. Dostępne mamy już karmy nerkowe dobrej jakości, które nieodpowiednio stosowane mogą jednak przyczynić się do rozwoju innych chorób lub pogorszyć stan zwierzęcia w przypadku chorób już istniejących. Wysoka zawartość tłuszczu jest niewskazana u zwierząt z chorobami trzustki, wątroby, IBD, a także u zwierząt starszych. Węglowodany – ich w ogóle, w miarę możliwości powinniśmy unikać w kociej diecie. Zmiana karmy na dietetyczną i jej wybór powinny być zatem zawsze dokładnie przemyślane – konieczne jest całościowe przeanalizowane stanu zdrowia zwierzęcia, tego jakie ograniczenia nakładają na dietę inne choroby i rozważenie potencjalnych korzyści z wprowadzenia tej a nie innej karmy. Każdy taki przypadek powinien być tak naprawdę rozpatrywany indywidualnie, najlepiej jednocześnie przez lekarza weterynarii który leczy zwierzę oraz dietetyka. Kiedy zajdzie taka konieczność nie przestawiamy kota na jakąkolwiek karmę nerkową, przestawiamy go na tę, która będzie najlepiej dostosowana do jego potrzeb. W ten sam sposób zmieniamy karmę nerkową na inną – najpierw analizujemy, czy nowa karma nie jest czymś całkowicie innym od tej dotychczasowej.
Jak zatem widzicie, dietetyczna karma typu renal nie jest wyłącznie marketingowym określeniem na karmę z obniżoną ilością fosforu. Podlega konkretnym regulacjom prawnym i w związku z tym może znacznie odbiegać składem analitycznym od przeciętnej karmy bytowej.
🐾Czym w takim razie karmić kota z przewlekłą chorobą nerek?
Dopóki stan zwierzęcia nie wymaga obniżania ilości białka w diecie to priorytetem jest obniżenie ilości fosforu - zalecana dla kotów z PChN jest zawartość fosforu poniżej 0,6% w suchej masie. Pierwszą opcją są karmy bytowe z niższą ilością fosforu. Niestety, w karmach bytowych zawartość fosforu bywa bardzo wysoka – nawet do 1,9% w suchej masie! Karm z niskim fosforem nie ma póki co na rynku zbyt wiele, nie zawsze zatem udaje się znaleźć tę, która będzie odpowiednia dla naszego kota. Bo niski fosfor to jedno, ale ważna jest też zawartość pozostałych składników odżywczych, to czy karma jest dobrze tolerowana i czy kot w ogóle chce ją jeść. Znalezienie karmy bytowej dla naszego nerkowego kota może być zatem bardzo trudne. Do tego dochodzi niepewność, czy zawartość fosforu jaką mamy podaną na etykiecie odpowiada rzeczywistej zawartości – badania karm wskazują, że niestety często nie odpowiada. Tutaj więcej na ten temat: https://www.facebook.com/surowekotki/posts/pfbid02dYJVCd9PDzseztTuDqnuCdMqBPesSxWrPcD85LBLFHMT6jq2HvG5zr4hpvUUuxqKl
Druga opcja to nerkowa dieta BARF, w której zawartość fosforu może być równie niska jak w karmach dietetycznych nerkowych – wszystko zależy od tego, jak zostanie ułożona. W zależności od potrzeb można ją także zmodyfikować i obniżyć ilość białka – bo pamiętajmy, że mięso to nie tylko białko! W przypadku choroby nerek karmienie BARFem jak najbardziej jest możliwe, daje też większe możliwości niż podawanie gotowych karm jeśli chodzi o dostosowanie do potrzeb kota. Musi być jednak prawidłowo ułożona i zbilansowana i na bieżąco modyfikowana w oparciu o wyniki badań.
Obraz przewlekłej choroby nerek u każdego kota jest inny, dlatego każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie. Choroba powinna być diagnozowana w oparciu nie tylko o badania krwi, ale także badanie moczu, konieczne jest także wykonanie USG. Dopiero wtedy, gdy wiadomo jest na jakim etapie choroby jesteśmy możemy dobrać odpowiednią dietę.
🐾Podsumowując – zmiana kociej diety na karmę dietetyczną typu renal powinna mieć miejsce wtedy, gdy istnieją ku temu wskazania. Sam fakt, że kot choruje na przewlekłą chorobę nerek nie jest wskazaniem do wprowadzania tego typu karmy. Jeśli stan kota wymaga obniżenia białka w diecie i decydujemy się na podawanie karmy gotowej musimy mieć pewność, że będzie dla niego odpowiednia.
Źródła
L. G .Adams , D. J. Polzin, C. A. Osborne, T. D. O'Brien, T. H. Hostetter,
Influence of dietary protein/calorie intake on renal morphology and function in cats with 5/6 nephrectomy, ALab Invest 1994 Mar;70(3)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8145529/
B. Dobenecker, Phosphate intake with complete food and diets for chronic kidney disease available on the German market, Tierarztl Prax Ausg K Kleintiere Heimtiere 2021; 49(04)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34425603/
D.R. Finco, S.A. Brown, C.A. Brown, W. A. Crowell , G. Sunvold, T.L. Cooper. Protein and calorie effects on progression of induced chronic renal failure in cats. Am J Vet Res. 1998 May;59(5)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9582959/
V. Pedrinelli , L.D. Zanini, A.R. Amaral, F.A. Teixeira, R.O. Olivindo, A.B. Fasolai, V. Vaquez, T.H. Vendramini, Body condition or muscle mass score, which really influences the survival of dogs with chronic kidney disease?
25 th Congress of the European College of Veterinary and Comparative Nutrition, wrzesień 2021
M. Scherk, D. P. Laflamme,
Controversies in Veterinary Nephrology: Renal Diets Are Indicated for Cats with International Renal Interest Society Chronic Kidney Disease Stages 2 to 4: The Con View,
Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice,
Volume 46, Issue 6, 2016,
https://www.semanticscholar.org/paper/Controversies-in-Veterinary-Nephrology%3A-Renal-Diets-Scherk-Laflamme/f3ed4fec096e43c6fe48fe2dbd4ae94a95738938
Rozporządzenie Komisji (UE) 2020/354 z dnia 4 marca 2020 r. ustanawiające wykaz planowanych zastosowań pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb żywieniowych i uchylające dyrektywę 2008/38/WE
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32020R0354
