25/04/2021
Głuptak niebieskonogi (Sula nebouxii) to ptak z Galapagos, który lata wyjątkowo wysoko, nurkuje w oceanie, zjawiskowo tańczy, ale ma problemy z lądowaniem i często nie wychodzi mu to zbyt dobrze. [1]
Podobnie moglibyśmy opisać osobę z dyspraksją.
Etymologicznie termin dyspraksja określają dwa wyrazy:
• dys (gr.) — „źle”, „ciężko”
• prâxis, (gr.) „ruch”, „aktywność”.
Dyspraksja charakteryzuje się trudnościami w koordynacji ruchów, zarówno całego ciała, jak i ruchów bardziej precyzyjnych. Może towarzyszyć objawom ADHD czy spektrum autyzmu. Zwana jest szerzej jako DPD (ang.: developmental coordination disorder – DCD, czyli rozwojowe zaburzenie koordynacji). Szacuje się, że dyspraksję może mieć nawet 5-6% dzieci, i niewiele mniej dorosłych, jak choćby Daniel Radcliffe – znany z serii filmów o Harrym Potterze [2].
A jak w praktyce wygląda życie z dyspraksją? Andrzej opowiada:
„Kiedy któregoś lata pracowałem w hotelowej kuchni, uznano mnie za osobę upośledzoną, bo powoli i niezgrabnie pakowałem produkty kuchenne. Potrzebowałem po prostu więcej czasu na wykonanie tej pracy, za to byłem w stanie zarządzać zespołem nawet sprawniej, niż inni. Szybko z ‘kaleki’ stałem się ‘geniuszem’ w oczach współpracowników.”
Trzeba pamiętać, że o ile u osoby bez innych cech neuroratypowych, dyspraksja raczej nie jest wielkim problemem, to u osób z ADHD może sprawiać ogromne trudności. Badanie z 2010 r dowiodło, że osoby, u których występuje połączenie ADHD i dyspraksji częściej mają kłopoty z bezrobociem czy zdrowiem psychicznym. Pozostają niezrozumiani. [3]
„Jest jeden wyraz, który ich określa – to neuroatypowość – niestety, nadal nieznane szerzej słowo. Przez to wydaje się, że „wszyscy dookoła” robią wszystko dobrze, podczas gdy Ty, wszystko na opak…”
p.s. nie, nie mówimy „syndrom niezdarnego dziecka”.
[1]https://canchild.ca/system/tenon/assets/attachments/000/000/159/original/dcdrevised.pdf
[2] Daniel Radcliffe o swojej dyspraksji: https://abcnews.go.com/Health/story?id=5605093&page=1
[3] Kirby, A., Edwards, L., Sugden, D., Rosenblum, S. (2010). The development and standardization of the Adult Developmental Co-ordination Disorders/Dyspraxia Checklist (ADC),
Research in Developmental Disabilities, Volume 31, Issue 1,
Dyspraxia Foundation: https://dyspraxiafoundation.org.uk/