Ziołolecznictwo- Endokrynologia i Immunologia

25/05/2025

Obraz- Paula Rego
Przewlekły stan zapalny wpływa na gospodarkę hormonalną kobiet. Cytokiny prozapalne (np. IL-6, TNF-α) zaburzają funkcjonowanie osi podwzgórze–przysadka–jajnik, prowadząc do spadku poziomu progesteronu i testosteronu oraz nadmiernej aktywności aromatazy, co może skutkować względnym nadmiarem estrogenów. Jednocześnie stan zapalny zmniejsza wrażliwość tkanek na hormony płciowe przez wpływ na receptory hormonalne. Zaburzenia te mogą objawiać się m.in. nieregularnymi miesiączkami, trudnościami z zajściem w ciążę, zespołem napięcia przedmiesiączkowego, a także pogorszeniem nastroju i libido. Regulacja stanu zapalnego to ważny element pacy z hormonami i wspierania płodności.

18/05/2025

Endometrioza i niepłodność często współistnieją z powodu wspólnych zaburzeń immunologicznych. Przewlekły stan zapalny, nadmiar cytokin prozapalnych (np. TNF-α, IL-6), nieprawidłowa aktywność makrofagów i komórek NK zaburzają środowisko endometrium oraz funkcje jajników. W wyniku tych zmian dochodzi do pogorszenia jakości komórek jajowych, trudności z implantacją zarodka oraz obniżenia receptywności endometrium. W obu przypadkach układ odpornościowy reaguje w sposób zakłócający naturalne procesy rozrodcze, co może skutkować niepłodnością, mimo prawidłowej owulacji i drożnych jajowodów.

18/05/2025

Grzyby lecznicze wykazują wielokierunkowe działanie wspierające zdrowie hormonalne i płodność. Dzięki właściwościom immunomodulującym, przeciwzapalnym i adaptogennym wpływają korzystnie na oś podwzgórze–przysadka–gonady, wspierając równowagę hormonalną u kobiet i mężczyzn. Poprawiają funkcje rozrodcze poprzez wspomaganie jakości endometrium, parametry nasienia oraz regulację cyklu menstruacyjnego. Dodatkowo wspierają wątrobę i układ nerwowy, co pomaga w lepszym metabolizmie hormonów płciowych i redukcji stresu – jednego z kluczowych czynników wpływających na płodność. grafika-artstation

08/05/2025

Serdecznie zapraszam w imieniu swoim i organizatorów :)

06/05/2025

Oś jelito–macica to przykład działania tzw. systemowego szlaku sygnalizacyjnego, w którym mikrobiota jelitowa, układ odpornościowy i hormonalny współdziałają i mają wpływ na płodność oraz zdrowie reprodukcyjne kobiety. Wspieranie zdrowia jelit może poprawić równowagę hormonalną, stan zapalny, funkcjonowanie endometrium i implantację zarodka. Zioła takie jak Coptis chinensis i Scutellaria baicalensis pomagają uszczelniać połączenia ścisłe w endometrium, wspierają mikrobiotę macicy, działają przeciwzapalnie i pośrednio wspomagają płodność kobiety.

23/04/2025

Fukonaidy związki z Morszczynu pęcherzykowatego (Fucus vesiculosis) w endometriozie.

11/11/2024

Endo belly- bolesne wzdęcia występujące u osób z endometriozą, może być bardziej związane ze zdrowiem jelit, niż nam się wydaje. Estrobolom – zbiór bakterii jelitowych odpowiedzialnych za metabolizm estrogenu – odgrywa kluczową rolę w równowadze hormonalnej, zdrowiu układu odpornościowego i komforcie trawiennym.
Rola estrobolomu w równowadze hormonalnej
Estrobolom pomaga przetwarzać i regulować poziom estrogenu w organizmie. Bakterie jelitowe produkują enzymy, takie jak β-glukuronidaza, które przekształcają estrogen w jego aktywną formę, wpływając na jego poziom w organizmie. Kiedy estrobolom jest zbalansowany, pomaga utrzymać zdrowy poziom estrogenu. Jednak nierównowaga w składzie tych bakterii może prowadzić do nadmiaru estrogenu, co nasila objawy endometriozy, w tym endo belly.

Biologiczne znaczenie estrogenu nie ogranicza się wyłącznie do funkcji reprodukcyjnej, ponieważ pełni on również kluczową rolę w metabolizmie mikrobiomu oraz w regulacji immunometabolizmu. Co ciekawe, chociaż poziomy estrogenu we krwi zmieniają się podczas normalnego cyklu owulacyjnego, nie wykazano, aby te fluktuacje steroidów miały istotny wpływ na mikrobiotę jelitową. Jednak w przypadku długotrwałych okresów wzrostu lub spadku poziomu hormonów, takich jak podczas ciąży czy endometriozy, zmieniają się zarówno poziomy steroidów, jak i mikrobiota jelitowa.
Wolny estradiol (E2), wytwarzany przez jelitową β-glukuronidazę, wspólnie z estradiolem produkowanym przez jajniki, pełni rolę w cyklicznej stymulacji układu odpornościowego. W praktyce oznacza to, że oba te źródła estrogenu działają jednocześnie, aby wspierać cykliczne reakcje układu immunologicznego. Estradiol nie tylko wpływa na układ rozrodczy, ale także „koordynuje” odpowiedzi odpornościowe. W endometriozie zaburzony poziom estrogenu negatywnie wpływa na układ immunologiczny, który wtórnie doprowadza do zaburzeń mikrobiomu- to tworzy zamknięty cykl zależności między estrtogenem-immunologią -estrobolomem, który z czasem prowadzi do rozwoju i zaostrzenia choroby i symptomów.
Dysbioza jelitowa może nasilać endo belly poprzez:

Stan zapalny: Nierównowaga mikroflory zwiększa przepuszczalność jelit, umożliwiając przenikanie toksyn do krwiobiegu i wywołując stany zapalne, które nasilają wzdęcia i ból brzucha.
Podrażnienie nerwów: Dysbioza zwiększa wrażliwość nerwów jelitowych, co sprawia, że nawet niewielkie ilości gazów powodują ból, szczególnie u osób z wrażliwym układem trawiennym.
Więcej gazów: Zaburzona równowaga bakterii sprzyja fermentacji, co zwiększa produkcję gazów, potęgując wzdęcia.
Zioła wspierające mikrobiotę i metabolizm estrogenu, takie jak berberys, Coptis chinensis i Hydrastis canadensis, zawierają berberynę – alkaloid o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwzapalnym.

Berberyna: Wspiera zdrową mikroflorę, hamując rozwój szkodliwych bakterii, jednocześnie wspierając wzrost korzystnych bakterii, jak Lactobacillus i Bifidobacterium.
Wzmocnienie bariery jelitowej: Chroni przed zespołem jelita przesiąkliwego, ograniczając przedostawanie się toksyn do krwiobiegu.
Działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe: Zmniejsza stan zapalny i eliminuje drożdże (Candida albicans), wspierając równowagę mikroflory.

18/04/2024

Insulinooporność to stan, w którym komórki ciała stają się mniej wrażliwe na działanie insuliny, co prowadzi do wzrostu poziomu tego hormonu we krwi.
Insulina oprócz regulacji poziomu glukozy we krwi ma istotny udział w procesach komórkowych, włączając w to autofagię - mechanizm usuwania uszkodzonych komponentów komórkowych. Zwiększony poziom insuliny może prowadzić do obniżenia aktywności autofagii, co z kolei może wpłynąć na procesy związane ze zdrowiem komórek i organizmu.
Głównym mechanizmem, za pomocą którego insulina ogranicza aktywność autofagii, jest aktywacja szlaku kinazy białkowej zależnej od fosfatydyloinozytolu 3-kinazy (PI3K) oraz szlaku białka mTOR (mechanistyczny cel rapamycyny).Autofagia, jako nie-apoptotyczna forma programowanej śmierci komórkowej, jest wywoływana przez liczne bodźce wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe. W normalnych tkankach endometrium jej aktywność jest obecna przez cały cykl miesiączkowy. Jednakże, w eutopowym endometrium oraz ogniskach endometriozy ektopowej obserwuje się nieprawidłową autofagię, która przyczynia się do patogenezy endometriozy poprzez promowanie hiperplazji tkanek endometrialnych, hamowanie apoptozy oraz indukowanie nieprawidłowych reakcji immunologicznych.
Insulinooporność wpływa więc bezpośrednio na rozwój oraz symptomy endometriozy.
Zapewnienie odpowiedniego poziomu insuliny oraz zwiększenie wrażliwości komórek na ten hormon stanowi kluczowy element w kontrolowaniu objawów i rozwoju endometriozy. Zioła, które regulują poziom insuliny i zwiększają wrażliwość komórek, to m.in.:
Zioła zawierające berberynę, takie jak Berberis vulgaris i Coptis chinensis (mój ulubieniec ze względu na moc działania),Gorzknik kanadyjski Dodatkowo, Corolius versicolor, Panax notoginseng oraz Iris versicolor (szczególnie skuteczne w połączeniu z Coptis chinensis przy insulinooporności),
Dodatkowe wsparcie dla pracy wątroby, np. Bupleurum falcatum (dodatkowo charakteryzujący się silnymi właściwościami przeciwzapalnymi i wspierającymi produkcję progesteronu),Korzeń mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale),Goryczka żółta (Gentiana lutea).

13/07/2023

Insulinooporność to stan, w którym komórki organizmu stają się mniej wrażliwe na działanie insuliny. Insulina jest hormonem odpowiedzialnym za regulację poziomu glukozy we krwi poprzez ułatwianie jej przyswajania przez komórki. W przypadku insulinooporności komórki trudniej reagują na insulinę, co powoduje zwiększenie poziomu glukozy we krwi.
Insulinooporność zazwyczaj jest kojarzona z PCOS, jednak podwyższony poziom insuliny wpływa na wiele procesów w organizmie, w tym na rozwój endometriozy. Dzieje się to poprzez kilka mechanizmów:
Stan zapalny: Insulinooporność jest często związana ze stanem zapalnym w organizmie. Przewlekłe zapalenie może wpływać na procesy immunologiczne i regulację cytokin, co może sprzyjać rozwojowi endometriozy.
Nadmierna produkcja estrogenów: Insulina może wpływać na produkcję i metabolizm estrogenów w organizmie. Nadmierna ekspozycja na estrogeny może przyczynić się do rozwoju endometriozy.
Dysregulacja adipokin: Insulinooporność jest często związana z zaburzeniami wytwarzania i działania adipokin, które są hormonami wydzielanymi przez tkankę tłuszczową. Nieprawidłowa regulacja adipokin, takich jak adiponektyna i leptyna, może wpływać na rozwój endometriozy. Leptyna wywiera działanie immunoregulacyjne, prozapalne, mitogenne i angiogenne w wielu tkankach, co przyczynia się do postępu endometriozy. Kobiety z endometriozą mają większe stężenie leptyny w płynie otrzewnowym oraz surowicy. Leptyna (podobnie jak estrogen) może powodować proliferację (zwiększenie rozmiaru i masy) zmian endometriozy. Adiponektyna działa jako regulator wrażliwości na insulinę i metabolizm; jednak jej działanie jest plejotropowe, działa przeciwzapalne i antyangiogenne, co oznacza, że zmniejsza rozrost endometriozy. Poziom adiponektyny u kobiet z endometriozą jak i insulinoopornością jest obniżony.
Dysfunkcja układu hormonalnego: Insulinooporność może wpływać na równowagę hormonalną organizmu. Wysoki poziom insuliny wywołany insulinoopornością ma bezpośredni i pośredni wpływ na rozwój endometriozy.Insulina bezpośrednio promuje proliferację (rozrost) i przeżycie komórek endometriozy ( dla ciekawskich poprzez szlaki PI3K/Akt i Ras/MAPK). Ponadto związek między insuliną, estrogenem i insulinopodobnym czynnikiem wzrostu-1 również przyczynia się do rozwoju endometriozy. Pośrednio insulina prowadzi do zmian poziomu hormonów płciowych, w tym wzrostu poziomu estrogenu. Co ciekawe, metformina, środek uwrażliwiający na insulinę, ma potencjał terapeutyczny w przypadku endometriozy.
Ponadto, związek między insuliną, estrogenem i insulinopodobnym czynnikiem wzrostu-1 (IGF-1) również przyczynia się do rozwoju endometriozy. IGF-1 działa jako lokalny wzmacniacz działania FSH w płynie pęcherzykowym w jajnikach. IGF-1 aktywuje produkcję estrogenu a także moduluje działanie FSH i LH.

Fitoterapeutyczne podejście do insulinooporności w endometriozę zakłada użycie ziół uwrażliwiających tkanki na insulinę, podwyższające poziom adiponektyny oraz działających przeciwzapalnie i immunomodulująco.
Astragalus membranaceus - Traganek błoniasty podwyższa poziom adiponektyny co wpływa na złagodzenie hiperglikemii, nietolerancji glukozy i insulinooporności. W kontekście endometriozy Traganek działa przeciwzapalnie, reguluje angiogenezę i proliferację komórek endometriozy czo przyczynia się do zmniejszenia objętości i wagi nacieków endometriozy.
Ocimum sanctum- Tullsi- Bazylja azjatycka- jedno z najlepszych ziół przy insulinooporności- uwrażliwia komórki na insulinę, redukuje poziom zbyt wysokich triglicerydów, działa przeciwzapalnie i adaptogennie, ponadto wspiera pracę układu nerwowego działa lekko przeciwbólowo i rozkurczowo, co pomaga w kontrolowaniu symptomów endometriozy.
Berberyna- Berberis vulgaris, Coptis chinensis, Hydrastis canadensis- Osobiście używam Coptis chinensis- wykazuje on silniejsze działanie w porównaniu do Berberysu- wspomaga uwrażliwianie tkanek na insulinę, wspiera prawidłową pracę ∑ątroby oraz metabolim glukozy, działa regulująco na florę bakteryjną (niezastąpiony przy dysbiozie jelitowej), zawiera gorzki komponent- gorzki smak pobudza nerw błedny- co z kolei przekłada się na lepszą pracę układu pokarmowego i nerwowego. grafika Jenifer N R Smith

Indywidualne konsultacje fito (ziołolecznictwo) i dieto terapeutyczne.

23/06/2023

Morszczyn pęcherzykowaty (Fucus vesiculosus) to rodzaj morskich glonów, które głównie występują w strefie przybrzeżnej. Fukoidany stanowią główny składnik ścian komórkowych tych glonów i charakteryzują się specyficzną strukturą chemiczną opartą na łańcuchach polisacharydowych. Różne formy i długości łańcuchów fukoidanów wpływają na ich właściwości biologiczne. Fukoidany wykazują wiele korzystnych właściwości zdrowotnych, takich jak działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwutleniające.

W przypadku endometriozy, fukoidany wykazują korzystny wpływ na rozwój i przebieg tej choroby. Wykazują działanie przeciwzapalne, co może pomóc w łagodzeniu stanu zapalnego towarzyszącego endometriozie. Ponadto, fukoidany hamują proliferację komórek endometrialnych, ograniczając ich zdolność do wzrostu i tworzenia zmian endometrialnych. To może przyczynić się do zmniejszenia objętości i masy tych zmian.

Dodatkowo, fukoidany wykazują zdolność do regulowania procesu apoptozy, czyli programowanej śmierci komórki. W endometriozie, gdzie nieprawidłowe komórki endometrialne rozwijają się poza macicą, regulacja apoptozy jest istotna dla kontroli wzrostu tych komórek i zmniejszenia rozwoju zmian endometrialnych. Fukoidany mogą wpływać na ten proces, co przyczynia się do poprawy stanu endometriozy.

Ponadto, morszczyn zawiera jod, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego. Jod wspiera metabolizm estrogenów, reguluje receptory estrogenowe oraz stabilizuje tkanki wrażliwe na estrogen. Niedobór jodu wiąże się ze zmniejszoną płodnością, a niedobór jodu w okresie prenatalnym zwiększa ryzyko poronienia. Jod może również łagodzić ból piersi, ból owulacyjny oraz objawy nastrojowe przed menstruacją, a także pomagać w zapobieganiu powstawaniu torbieli jajnika. Morszczyn reguluje także pracę tarczycy, która funkcjonuje często nieprawidłowo u kobiet z endometriozą, co czyni go idealnym dodatkiem w leczeniu endometriozy i związanych z nią zaburzeń hormonalnych.

21/05/2023

Endometrioza i Hashimoto, dwie bardzo różne dolegliwości, które, różnią się bardzo, ale jeżeli już się spotkają , tworzą wtedy naprawdę toksyczny związek.
Porozumiewają się zazwyczaj na płaszczyźnie jelitowej i zapalnej.
Nieprawidłowości w składzie mikrobioty jelitowej i dróg rodnych, znane właśnie jako dysbioza, zakłócają normalne funkcjonowanie układu immunologicznego, prowadząc do wzrostu poziomu prozapalnych cytokin, upośledzenia pracy układu immunologicznego oraz zmiany profilu komórek odpornościowych, co może przyczyniać się do patogenezy chorób tj endometrioza i Hashimoto. Z czasem, ta nieprawidłowa regulacja układu immunologicznego może ewoluować w przewlekłe stany zapalne, tworząc środowisko sprzyjające zwiększonej adhezji i angiogenezie, co może przyczynić się do rozwoju endometriozy, natomiast w Hashimoto przewlekły stan zapalny oraz tzw syndrom rozszczelnionego jelita (spowodowany przez długotrwała dysbiozę) może prowadzić do stanu zapalnego i autoimmunizacji tarczycy.
Dodatkowo toksyny wytwarzane przez bakterie powodujące dysbiozę (LPS- lipopolysacharydy)- bezpośrednio wpływają na pracę hormonów płciowych oraz tarczycowych.
U kobiet z endometriozą występują zaburzenia w procesach zaangażowanych w metabolizm tarczycy zarówno w eutopowym, jak i ektopowym endometrium, co prowadzi do oporności ektopowego endometrium na działanie trójjodotyroniny (T3) i miejscowego gromadzenia tyroksyny (T4). Hormon tyreotropowy (TSH) działa jako czynnik stymulujący proliferację( zwiększa rozrost) , znacząco zwiększa liczbę komórek endometriozy oraz wpływa prooksydacyjnie na zrosty endometrialne.
Dobrą wiadomością jest to, że schorzenia tarczycy nie zwiększają ryzyka rozwoju endometriozy. Jednak kobiety z Hashimoto, które mają również endometriozę, częściej prezentują bardziej zaawansowaną postać endometriozy, szczególnie jeżeli chodzi o poziom bólu i samopoczucia związanego z cyklicznością hormonów- bardzo często PMS trwa powyżej 3 dni, menstruacja jest bardzo bolesna, obfita z dużą ilością ciemniej krwi ze skrzepami. Złą wiadomością jest to ,że kobiety z endometriozą - ze względu na obecny przewlekły stan zapalny i dysbiozę jelitową (w badaniach 80% kobiet z Endo miało dysbiozę w mojej praktyce raczej zdarzają się kobiety, które nie mają problemów jelitowych) są bardziej narażone na wystąpienie chorób tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, takich jak zapalenie tarczycy Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa; co z kolei wtórnie wpływa na pogorszenie endometriozy tj pisałem wyżej.
W praktyce klinicznej najważniejszym punktem pracy z tym związkiem jest praca z jelitami czyli zazwyczaj obecną dysbiozą jelitową. Jest wiele protokołowi i podejść do problemu dysbiozy- dieta eliminacyjna, probiotykoterapia, zioła- wszystkie berberynowe- Berberis vulgaris , Hydrastis caadensis , Coptis chinensis w połączeniu z Andrographis paniculata, Scutelaria baicalensis i Azadirachta indica (osobiście w praktyce używam połączenia Coptis chinensis/Scutelaria baicalensis/andrographis paniculata - w dawce 50/50/60), ale nawet nasze rodzime zioła tj Allium sativum (czosnek) i Juglans nigra (zielone łuski orzecha czarnego) są w stanie pozytywnie wpłynąć na florę bakteryjną, co w efekcie powoduje poprawienie symptomów i samopoczucia.obraz Pablo Picasso

08/05/2023

Endometrioza i zespół policystycznych jajników (PCOS) to w pewnym sensie przeciwstawne zaburzenia, które łączy wspólny mianownik - poziom testosteronu (T). Kobiety z endometriozą częściej rozwijają się jako płody u matek z niskim poziomem testosteronu, podczas gdy PCOS związane jest z nadmiarem tego hormonu w życiu płodowym.
Niskie poziomy T u płodów żeńskich prowadzą do utrzymywania niskiego poziomu T jajnikowego w stosunku do estradiolu. To z kolei może zapoczątkować hormonalne zmiany, które później prowadzą do rozwoju endometriozy.
U dorosłych kobiet niski poziom testosteronu sprzyja wzrostowi zmian endometrialnych. Testosteron wpływa na regulację i modulację układu odpornościowego, a także działa jako inhibitor procesów zapalnych.
Badania przeprowadzone w latach 80. wykazały, że podanie testosteronu kobietom z endometriozą powodowało zmniejszenie zrostów, jednakże skutki uboczne takie jak problemy z okresem, nadmierne owłosienie, trądzik i łysienie androgenowe (które są również objawami PCOS) przeważały nad efektem terapeutycznym, co doprowadziło do przerwania badań.
Botaniczny świat oferuje wiele bezpiecznych możliwości pracy z niskim poziomem testosteronu. Zioła nie zawierają ludzkich hormonów, ale posiadają związki, które reagują z receptorami komórkowymi, wpływając na wiele procesów fizjologicznych. Zioła, które wpływają na niski poziom T to między innymi: Tribulus terresris, Turnera diffusa (która dodatkowo jest inhibitorem enzymu aromatazy, przyczyniającym się do redukcji zbyt wysokiego estrogenu) oraz Epimedium sagittatum.
Poziom T jest także zależny od poziomu SHBG, czyli globuliny wiążącej hormony płciowe, szczególnie testosteron. U kobiet z endometriozą SHBG jest często podwyższone (co wpływa na niski poziom T), a u kobiet z PCOS poziom SHBG zazwyczaj jest niski (jeden z mechanizmów wpływających na wysoki poziom T). Korzeń pokrzywy (Urtica dioica) bardzo efektywnie redukuje poziom SHBG, co w praktyce klinicznej skutecznie wpływa na niski poziom T u kobiet. Mieszanka Urtica dioica (korzenia) z Tribulus terrettris i Epimedium sagittaum pozytywnie wpływa na poziom T u kobiet.