12/11/2025
🍎Z wiekiem uczymy się, że bliskość to nie tylko namiętność i radość, ale też wspólne mierzenie się z przemijaniem, utratą, zależnością. Dojrzała relacja to taka, w której można być razem – nawet wobec tego, co nieuniknione.
❓Co dla Ciebie znaczy być razem, tak naprawdę, gdy życie się zmienia?
⬇️Daj znać w komentarzu
💌 Kącik (nie)bezpieczne związki sekcji PIR
Wraca po przerwie
🍂Przemijanie, starzenie się, śmierć – to tematy, z którymi każdemu przyjdzie się zmierzyć. W myśleniu o parach tym tematem wnikliwie zajmuje się 👉Andrew Balfour.
Wśród wielu jego myśli, ważna wydaje się ta, że koniec życia i związane z nim straty: zdrowia, pozycji zawodowej, sprawności fizycznej i seksualnej niosą ze sobą zagrożenie – jeśli nie w realności, to choćby w fantazji – „powrotu do zależności tak wielkiej, jak w okresie wczesnego dzieciństwa”.
Jeśli bycie zależnym dla partnerów łączy się z nieufnością, cierpieniem i bólem, to okres starości i różnych utrat staje się trudny do wytrzymania. Dochodzą wtedy do głosu wcześniejsze i bardziej prymitywne lęki, które przetrwały od najwcześniejszych lat. Jeśli zależność kojarzy nam się z bezradnością i zagrożeniem, powrót do niej może być przeżywany jako traumatyczny.
Andrew Balfour był gościem wykładów otwartych Sekcji Par i Rodzin PTPP. Oto fragment jego wykładu w tłumaczeniu Barbary Suchańskiej: 👇
"Upływ czasu przypominający o śmiertelności jest ogromną stratą, z którą trzeba sobie poradzić.
Freud uważał, że tak naprawdę nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie własnej śmierci, że w nieświadomości czas nie istnieje i że na nieświadomym poziomie wszyscy wierzymy, że jesteśmy nieśmiertelni – nawet kiedy próbujemy wyobrazić sobie swoją śmierć, jesteśmy tam jako obserwatorzy własnego pogrzebu. Jednak psychoanalityk Money-Kyrle (1971) pokazuje, że choć możemy nie potrafić wyobrazić sobie czegoś tak abstrakcyjnego jak śmierć czy nieistnienie, wciąż możemy dziedziczyć „prekoncepcję” tego i dlatego możemy rozpoznawać tego przykłady. Przekonuje on, że tymczasowość, nietrwałość rzeczy – stanowią fundamentalny wymiar wszystkich naszych doświadczeń od samego początku życia – konfrontuje nas z groźbą śmierci naszych obiektów i nas samych, a przez to jest dla nas wszystkich przykładem doświadczania śmiertelności. W praktyce klinicznej widujemy pary, dla których psychiczny ból utraty i bezbronności związanych z mierzeniem się z upływem czasu, a ostatecznie ze śmiercią, wydaje się niemożliwy do zniesienia. Mogą one wycofywać się do sztywniejszych i bardziej paranoidalnych stanów umysłu. W relacji pary może objawiać się to tym, że dwoje partnerów żyje w świecie zaludnionym przez swoje projekcje w siebie nawzajem, co znajduje odzwierciedlenie w spolaryzowanych i sztywnych sposobach bycia w
relacji”.
Wcześniejszy cytat z książki „Seks, więź i terapia pary” red. Christpher Clulow wyd. Oficyna Wydawnicza Fundament, 2016 rozdział 12 „Intymność i seksualność w starszym wieku” Andrew Balfour tłum: Tomasz Jurczyk
Fot.: Łukasz Pawlicki
