20/11/2025
Super robota. Nic tylko korzystać i przestrzegać zasad.
Regeneracja okołotreningowa- AKTUALIZACJA na bazie publikacji Emaly Vatne et.al 2025:
Post-Exercise Recovery Modalities in Male and Female Soccer Players of All Ages and Competitive Levels: A Systematic Review
🔥Strategie regeneracyjne - szczegóły i czas trwania: 🔥
1. Aktywna regeneracja
📌 Protokół: 10-20 minut lekkiej aktywności np. jazda na rowerze przy niskiej intensywności lub lekki trucht + dynamiczne rozciąganie.
📌 Kiedy: zwykle ok.24 godziny po treningu lub meczu.
📌 Efekt: poprawa odczucia regeneracji (zmęczenie, ból), poprawa wyników w skoku (CMJ), choć niektóre badania nie wykazały wpływu na markery uszkodzenia mięśniowego (np.kinaza kreatynowa).
2. Ograniczenie przepływu krwi (Blood-Flow Restriction, BFR)
📌 Protokół: pasy uciskowe stosowane na uda- w jednym badaniu 3 cykle po 5 minut „okluzyjnego” ucisku i 5 minut reperfuzji (bez ucisku), w pozycji leżącej.
📌 Ciśnienie: ok.50 mmHg powyżej ciśnienia skurczowego (to wartość badawcza w przeglądzie).
📌 Efekt: krótkie cykle to lepsza reakcja naczyń i „pompowanie” krwi po uwolnieniu ucisku, długie sesje to większe uczucie zmęczenia i mniejsza siła
3. Kąpiel w zimnej wodzie (Cold-Water Immersion, CWI)
📌 Temperatura wody: około 10-15 °C.
📌 Czas trwania: 10-15 minut zanurzenia.
📌 Moment zastosowania: zwykle w ciągu 1 godziny po treningu lub meczu. Można powtarzać- w niektórych badaniach podawano ponownie w kolejnych dniach po wysiłku.
📌 Efekt: największa spójność w badaniach- poprawa wyników w skoku (CMJ), zmniejszenie odczucia zmęczenia, bólu mięśniowego, lepsze samopoczucie ogólne.
4. Terapia kontrastowa (Contrast-Water Therapy)
📌 Protokół: naprzemienne zanurzanie w wodzie gorącej i zimnej. Przegląd opisuje: 1-2 minuty w wodzie ciepłej (36-40 °C) i 1 minuta w zimnej (10-15 °C).
📌 Łączny czas trwania: 6-15 minut całej sesji.
📌 Moment: w ciągu 1 godziny po wysiłku, z możliwością powtarzania w kolejnych dniach.
📌Efekt: poprawa przepływu krwi co może wspierać regenerację.
5. Ubrania kompresyjne (Compression Garments)
📌 Czas użycia: w przeglądzie wiele badań dotyczyło noszenia ubrań kompresyjnych przez kilka dni po meczu (ok. 3 dni).
📌 Efekt: mieszany - w niektórych badaniach zmniejszały pogorszenie saturacji hemoglobiny, poprawiały odczucie regeneracji i wynik w skoku; w innych nie obserwowano istotnych zmian w markerach uszkodzeń mięśniowych lub zapalnych.
6. Schładzanie (krioterapia)
📌 Protokół (wg przeglądu): sesje całego ciała w kriokomorze z temperaturą -135 °C do -180 °C, trwające 120-180 sekund (2-3 minuty).
📌 Moment: stosowanie w ciągu 1 godziny po wysiłku, możliwość powtarzania w kolejnych momentach regeneracji.
📌 Efekt: może zmniejszać zmęczenie mięśniowe i stan zapalny, choć dowody są mniej spójne niż w przypadku zimnych kąpieli.
7. Zimne ubrania (Cold Garments)
📌 Protokół: zakładanie odzieży chłodzącej (np. specjalnych rękawów, skarpet), choć w przeglądzie był tylko 1 badany protokół tego typu.
📌 Moment: po meczu/treningu, w czasie regeneracji.
📌 Efekt: podobny mechanizm do krioterapii - ochładzanie tkanek, wpływ na krążenie, ograniczenie stanu zapalnego, choć dowody są ograniczone.
8. Sen i drzemki w ciągu dnia
📌 Drzemka: w jednym z badań stosowano 40-minutową drzemkę popołudniową („nap opportunity”), wczesnym popołudniem.
📌 Sen nocny: choć przegląd nie podaje jednego uniwersalnego czasu, podkreśla, że konsekwentna higiena snu (wystarczająca ilość i jakość snu) jest kluczowa.
📌 Efekt: regeneracja psychofizjologiczna, wpływ na samopoczucie, odbudowę metaboliczną.
9. Pneumatyczne chłodzenie (Pneumatic Cooling)
📌 Protokół: w jednym badaniu stosowano pneumatyczne urządzenie, które zapewniało naprzemienny ucisk + chłodzenie na uda.
📌 Efekt: w badaniu natychmiastowy negatywny wpływ na wynik skoku (CMJ),
📌 Czas i częstotliwość: w przeglądzie ten typ interwencji był mało rozwinięty, więc rekomendacje są ograniczone.
10. Rolowanie (Foam Rolling)
📌 Protokół: 45 sekund rolowania dla każdej grupy mięśniowej - czworogłowe, dwugłowe, przywodziciele, pośladki, łydki; zaczynając od części dystalnej mięśnia, na obu nogach.
📌 Moment: w ciągu 1 godziny po treningu lub meczu, sesje mogą być powtarzane w kolejnych momentach regeneracji.
📌 Efekt: poprawa mobilności, odczucia zmęczenia i bólu mięśniowego (soreness), poprawa „percepcji regeneracji”; w badaniach mniej efektu na sprint czy skok CMJ.
11. Uważność / medytacja (Mindfulness)
📌 Protokół: w jednym badaniu interwencja trwała 8 minut - 2 minuty świadomego oddychania, 4 minuty skanowania ciała (body scan), potem 2 minuty ponownego oddechu.
📌 Moment: po wysiłku, jako część regeneracji psychicznej.
📌 Efekt: poprawa stanu psychologicznego, redukcja stresu; dane empiryczne są ograniczone w kontekście piłkarzy, ponieważ tylko jedno badanie w przeglądzie dotyczyło tej metody.
12. Suplementacja żywieniowa (Nutritional Intervention)
📌 Różne strategie: w przeglądzie badano m.in. sok z buraka, kurkuminę i białko kazeinowe przed snem.
📌 Protokół konkretnego badania: np. 40 g kazeiny spożyte w ciągu 30 minut przed snem w dniu po meczu/treningu; Sok z buraka -150 ml dwa razy dziennie, rano i wieczorem, żeby wspierać regenerację po wysiłku i zmniejszyć bolesność mięśni; Kurkumina 500 mg w ciągu jednej godziny po treningu lub meczu, żeby ograniczyć ból mięśni i stan zapalny.
📌 Efekt: wspiera odbudowę mięśni, może zmniejszać markery uszkodzeń mięśniowych, poprawiać ogólne odczucie regeneracji; skuteczność zależy od typu suplementu i kontekstu.
13. Statyczne rozciąganie (Static Stretching)
📌 Protokół: 2 zestawy po 15 sekund rozciągania dla każdej grupy mięśniowej - czworogłowe, dwugłowe, przywodziciele, pośladki, tył uda, biodra, łydki, itd.
📌Moment: w ciągu 30 minut po zakończeniu meczu lub treningu.
📌 Efekt: w jednym badaniu rozciąganie statyczne obniżyło poziom kinazy kreatynowej, ale nie wpłynęło znacząco na wydajność skoku (CMJ) czy obrzęk mięśniowy.
Artykuł: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/41150478/
Pamiętajmy, że w artykule wymienione jest dużo strategii, często badania te nie są przeprowadzone na grupie profesjonalnych sportowców oraz wymagają krytycznego spojrzenia.
Dopasowanie odpowiednich protokołów powinno przebiegać w porozumieniu z zawodnikiem, z jego preferencjami oraz dostosowaniem się do wymogów dyscypliny.
Grafika: dr Havard Lukes