Diabetolog Mateusz Klamann

22/10/2025

Cukrzyca to nie tylko „za dużo cukru”. 🍬 To choroba, która zmienia życie – ale zrozumienie jej mechanizmów daje realną szansę na zdrowie. 💪W tym odcinku le...

09/06/2025

04/02/2025

23/11/2024

05/04/2024

Drodzy Pacjenci, 💙
dla laików pojęcia „cukrzyca”, „insulinooporność” czy „stan przedcukrzycowy” są często tożsame, jednak, choć faktycznie są w pewien sposób powiązane, różnią się pod kilkoma istotnymi względami. Dlatego dzisiaj, aby nieco rozjaśnić temat nasz specjalista diabetolog, 👨‍⚕️ dr n. med. Mateusz Klamann postara się przybliżyć Wam to zagadnienie. A czego konkretnie dowiecie się z tekstu? 🤔Między innymi czym jest stan przedcukrzycowy, co odróżnia go od cukrzycy, jakie są czynniki ryzyka i objawy oraz co zrobić, kiedy problem pojawi się u nas lub u kogoś z bliskich nam osób. Zapraszamy do lektury! 😍

Zacznijmy od początku, czyli od krótkiej definicji. Otóż ze stanem przedcukrzycowym mamy do czynienia, kiedy dochodzi do podniesienia poziomu glukozy we krwi powyżej 99 mg/dl, ale nie na tyle, aby mówić o cukrzycy. Warto tu podkreślić, że problem jest naprawdę istotny, ponieważ jedynie w naszym kraju występuje u 3-5 milionów pacjentów, co stanowi aż 10 do 15% dorosłej populacji. 😲 Co gorsza, dolegliwość ta nie daje zwykle żadnych istotnych objawów, a co za tym idzie, często nie jest diagnozowana. Efekt? Progresja do cukrzycy typu 2, patologii uważanej obecnie za chorobę cywilizacyjną i prowadzącą do szeregu poważnych powikłań, w tym do zwiększonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, chorób nerek czy problemów ze wzrokiem.

Dobra wiadomość jest jednak taka, że jako że stan przedcukrzycowy jest etapem przejściowym, jego odpowiednie wykrycie umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia, a tym samym zapobieżenie rozwojowi cukrzycy. Dlatego właśnie tak istotne są badania profilaktyczne. Powinny się im poddać wszystkie osoby znajdujące się w grupie ryzyka, czyli pacjenci, którzy przekroczyli 45 rok życia, a także ludzie cierpiący na otyłość, choroby sercowo-naczyniowe, dyslipidemię (zaburzenie poziomu tłuszczów we krwi), zespół policystycznych jajników, a także nadciśnienie tętnicze. Wykonanie badań zaleca się również paniom, 👩‍🦰 które przeszły cukrzycę ciążową, matkom dzieci o wadze urodzeniowej przekraczającej 4 kg, 👶 osobom cierpiącym na nadwagę oraz prowadzącym siedzący tryb życia. Co więcej, w przypadku wystąpienia objawów takich jak wzmożone pragnienie, napady wilczego głodu, częstsze oddawanie moczu, niezamierzoną utratę masy ciała, przewlekłe zmęczenie i osłabienie oraz częste, nawracające infekcje, należy pilnie wykonać diagnostykę w kierunku hiperglikemii („wysokiego cukru”) oraz udać się do specjalisty. 👩‍⚕️

Przejdźmy teraz do sedna, czyli do diagnostyki. Podstawowym badaniem wykonywanym przy podejrzeniu stanu przedcukrzycowego jest stężenie glukozy we krwi 🩸 na czczo. Wykrycie nieprawidłowości, czyli zbyt wysokich stężeń glukozy na poziomie od 100 do 125 mg/dl uprawnia do rozpoznania nieprawidłowej glikemii na czczo, a ta jest jednym z elementów stanu przedcukrzycowego. Kolejny krok to doustny test tolerancji glukozy, badanie polegające na spożyciu określonej ilości glukozy, a następnie przeprowadzeniu pomiaru glikemii po upływie 2 godzin. 🕐 Umożliwia to dokładną ocenę tempa metabolizmu glukozy oraz, jeśli wynik wynosi 140-199 mg/dl, rozpoznanie nieprawidłowej tolerancji glukozy. Wreszcie, ostatni element diagnostyki to tak zwana hemoglobina glikowana (HbA1c) – badanie krwi obrazujące średnie stężenie glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy. Prawidłowy wynik wynosi tu < 5,7 %, natomiast wartości w granicach 5,7-6,4 % oznaczają stan przedcukrzycowy.

A co jeżeli badania wskazują na stan przedcukrzycowy? W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie modyfikacja stylu życia, która, o ile będzie przeprowadzona konsekwentnie, może wyhamować rozwój choroby, a nawet skutecznie jej zapobiec. 🙂 W przypadku osób z nadwagą pierwszym krokiem będzie zrzucenie nadprogramowych kilogramów. Co istotne, już redukcja masy ciała o 7% może przynieść dużą poprawę. Kolejny punkt to oczywiście dieta oparta przede wszystkim na warzywach, 🥦 produktach pełnoziarnistych, tłuszczach roślinnych i chudym mięsie. Unikać należy za to cukrów prostych, produktów bogatych w kwasy nasycone, czyli fast foodów, 🍔 oraz alkoholu. Niezbędną modyfikacją jest też regularna dawka aktywności fizycznej. 🚶‍♀️ Może to być dowolny sport dostosowany do upodobań i możliwości, a nawet zwykły, półgodzinny spacer z psem. 🦮 Pomoże to obniżyć poziom cukru we krwi oraz poprawi metabolizm. A skoro o ruchu mowa, nie sposób nie wspomnieć, że niemniejsze znaczenie ma wypoczynek. Zdrowy sen 😴 pomaga utrzymać glikemię na odpowiednim poziomie, natomiast spanie mniej niż pięć godzin dziennie zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy. Osoby palące powinny zrezygnować z nałogu, ponieważ zwiększa on ryzyko rozwoju cukrzycy nawet o 30-40 %, a po zachorowaniu znacznie pogarsza wyniki leczenia – tłumaczy dr n. med. Mateusz Klamann. Nie można też zapominać o lekach. W niektórych przypadkach specjalista może zaordynować preparaty wspierające walkę z podwyższonym poziomem cukru we krwi, regulujące poziom cholesterolu czy pomagające zrzucić zbędne kilogramy. 👍

Podsumowując, podkreślmy jeszcze raz, że stan przedcukrzycowy jest zaburzeniem, które można cofnąć, wymaga to jednak dużej samokontroli oraz świadomości zagrożeń związanych z podwyższonym poziomem cukru we krwi. ☝️

Twoja przychodnia rodzinna Balticmed

27/12/2023

Drodzy Pacjenci, 💙
dzisiaj bierzemy na warsztat insulinooporność, problem, który, według danych statystycznych, może dotyczyć nawet kilkunastu milionów Polaków. 😮🇵🇱 Liczba ta pokazuje, że sprawa jest naprawdę poważna, zwłaszcza, że wiele osób nie zdając sobie z niej sprawy żyje jak gdyby nigdy nic. A choć insulinooporność nie jest klasyfikowana jako choroba, stanowi zaburzenie wchodzące w skład zespołu metabolicznego, nieleczona może prowadzić do wielu poważnych dolegliwości, w tym do cukrzycy typu 2, problemów z płodnością czy miażdżycy. 😩 A czym tak dokładnie jest insulinooporność? Jakie są jej przyczyny? Kto jest szczególnie narażony? Na czym polega leczenie? 🤔 Przeczytajcie co ma na ten temat do powiedzenia nasz specjalista 👨‍⚕️ dr n. med. Mateusz Klamann.

Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę i odpowiedzialny m.in. za regulację poziomu glukozy we krwi, 🩸 przetwarzanie węglowodanów oraz zwiększenie syntezy białek. Zdarza się jednak, że dochodzi do spadku wrażliwości tkanek na insulinę i wtedy właśnie mówimy o insullinooporności. Taka sytuacja prowadzi nieuchronnie do szeregu zaburzeń metabolicznych, w tym do wzrostu produkcji glukozy, spadku wychwytu glukozy przez tkanki obwodowe, zaburzeń przemiany tłuszczów, a także zwiększenia produkcji insuliny, czyli stanu zwanego hiperinsulinemią. 😐 Co istotne, na samym początku rozwoju omawianej przypadłości zwiększone ilości insuliny we krwi wykorzystywane są na pokrycie zapotrzebowania organizmu. Co jednak, jeżeli sytuacja się przedłuża? Otóż wtedy mechanizmy samoregulujące organizmu zaczynają zawodzić i u pacjenta rozwija się stan przedcukrzycowy, cukrzyca typu 2 lub schorzenia sercowo-naczyniowe. 😩 To jednak nie wszystko, insulinooporność może negatywnie wpływać na płodność, powodować problemy skórne (trądzik, rogowacenie ciemne skóry), hirsutyzm (nadmierne owłosienie), a także nadciśnienie tętnicze i podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów. 😬

Insulinoorponość dotyczy przede wszystkim osób z dużą ilością tkanki tłuszczowej, zwłaszcza zgromadzonej wewnątrz jamy brzusznej. Jest to tzw. „tłuszcz trzewny”, który jest aktywny hormonalnie i wytwarza hormony działające przeciwstawnie do insuliny. Tkanka ta posiada też zdolność uwalniania do krwi wolnych kwasów tłuszczowych, które są wykorzystywane jako źródło energii zamiast glukozy. Efekt? 🤔 Ograniczenie metabolizmu glukozy i wzrost jej poziomu we krwi oraz zwiększenie produkcji insuliny. Istnieją również doniesienia, że insulinooporność może mieć podłoże genetyczne 🧬 związane z produkcją insuliny o nieprawidłowej budowie. O obniżonej wrażliwości tkanek na insulinę mówi się też w kontekście pewnych jednostek chorobowych, w tym zaburzeniach funkcji tarczycy, nadciśnienia tętniczego, akromegalii, marskości wątroby, niewydolności serca ❤️ czy nadczynności kory nadnerczy.

Wśród objawów, które powinny wzbudzić nasz niepokój wymienić należy brak energii, ciągłe zmęczenie, obniżenie nastroju, senność, spadki koncentracji, rozdrażnienie, zwiększony apetyt, 🥗 napady wilczego głodu oraz większą ochotę na słodycze. 🍬 Często dochodzi też do wzrostu masy ciała, przy czym cechą charakterystyczną jest otyłość brzuszna.

Mając świadomość wagi problemu, po zaobserwowaniu u siebie niepokojących objawów, należy zgłosić się specjalisty, 👩‍⚕️ który zleci odpowiednie badania. Pierwszym krokiem w diagnostyce insulinooporności jest wykonanie krzywej glukozowo-insulinowej. Na badanie należy stawić się na czczo i zarezerwować sobie nieco czasu, ponieważ sprowadza się ono do wykonania pomiarów glukozy i insuliny w 3 punktach: na czczo, po 1 godzinie i po 2 godzinach od wypicia roztworu 75 gramów glukozy.
Co istotne, w czasie trwania badania należy do minimum ograniczyć aktywność 💺 aby nie zaburzać wiarygodności pomiaru. Warto też wspomnieć, że na wynik badania może wpłynąć dieta ketogeniczna i niskowęglowodanowa, dlatego osoby stosujące taki jadłospis powinny na 2 tygodnie przed planowaną diagnostyką przywrócić zalecany poziom węglowodanów w posiłkach.

A co jeżeli krzywa glukozowo-insulinowa potwierdziła problem? Wtedy czas na zmianę stylu życia! 😉 Należy włączyć do swojego grafiku regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną, 🚶‍♂️ która pozytywnie wpłynie na poprawę insulinowrażliwości i pozwoli na unormowanie stężenia glukozy i insuliny we krwi. Kolejny krok to ograniczenie w diecie produktów powodujących niebezpieczne dla zdrowia skoki insuliny (m.in. słodyczy, białego pieczywa, kukurydzy, ziemniaków). 🍞🥔 Doskonałym wyborem będzie jadłospis bogaty w błonnik, np. dieta śródziemnomorska. Najlepiej tez całkowicie wyeliminować z menu produkty wysokoprzetworzone na rzecz warzyw i owoców jagodowych. Kolację zaleca się zaplanować na 2-3 godziny przed snem i dbać o dobrą jakość wypoczynku oraz ograniczenie stresu. A co jeżeli ktoś jest bardzo „przywiązany” do idei słodkiego deseru? 🍧 W takiej sytuacji można od czasu do czasu wkomponować w jadłospis kawałek dobrej jakości ciasta, ale najlepiej zjeść go dopiero po posiłku składającym się z warzyw, zdrowych tłuszczy, białka oraz węglowodanów złożonych – podpowiada nasz specjalista 👨‍⚕️ dr n. med. Mateusz Klamann. Posiłki powinny być spożywane o regularnych porach, aby unikać długich przerw i napadów wilczego głodu. Takie modyfikacje stylu życia w wielu przypadkach prowadzą do unormowania sytuacji. Dopiero kiedy zawodzą, należy rozważyć farmakoterapię. 💊

Twoja przychodnia rodzinna Balticmed 😘

04/12/2023

Polecam lekturę 😀

04/07/2023

05/06/2023

Drodzy Pacjenci, 😘
ciąża to szczególny czas dla kobiety, 👱‍♀️ jednocześnie jednak nie lada wyzwanie dla jej organizmu. Nic zatem dziwnego, że w tym okresie może pojawić się szereg dolegliwości, a jednym z najczęstszych zaburzeń metabolicznych jest cukrzyca ciążowa. 🤰 Co ważne, jest to zaburzenie tolerancji węglowodanów, które po raz pierwszy zostało rozpoznane w okresie ciąży i ustępuje po jej zakończeniu. Czy jest to poważny powód do zmartwień? Jakie są objawy cukrzycy ciążowej? Jakich zmian w stylu życia i diecie wymaga od kobiety? Czy stanowi zagrożenie dla dziecka? Na czym polega leczenie? 🤔 W sieci krąży na ten temat wiele mitów, dlatego poprosiliśmy naszego specjalistę, 👩‍⚕️ lek. diabetologa Mateusza Klamanna o rozwianie wszelkich wątpliwości.

Na początek trzeba podkreślić, że ciąża z zasady charakteryzuje się podwyższonym poziomem insuliny i mniejszą na nią wrażliwością. ☝️ Jest to konieczne dla zapewnienia dziecku odpowiedniej podaży składników odżywczych. Niestety, u niektórych kobiet funkcjonowanie komórek trzustki nie dostosowuje się do aktualnych potrzeb organizmu i, w efekcie, stężenie glukozy we krwi 🩸 niebezpiecznie wzrasta. Stan ten nazywamy cukrzycą ciążową i najczęściej rozpoznajemy go w 24-28 tygodniu ciąży.

Problem dotyczy w przeważającej mierze kobiet, u których występują czynniki ryzyka, w tym:
👉 nadwaga lub otyłość,
👉 nadciśnienie tętnicze zdiagnozowane przed ciążą,
👉 wiek powyżej 35 lat,
👉 przypadki cukrzycy typu 2 w rodzinie,
👉 urodzenie dziecka o masie ciała powyżej 4 kg,
👉 zespół policystycznych jajników.
Co jednak ważne, u dość sporej grupy pań, mimo braku któregokolwiek z powyższych czynników, może dojść do wystąpienia cukrzycy.

W większości przypadków cukrzyca ciążowa nie wywołuje żadnych objawów, dlatego dla jej wykrycia konieczne jest przeprowadzenie doustnego testu obciążenia glukozą. Rozpoznanie choroby stawia się w przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących kryteriów:
👉 poziom glukozy na czczo wynosi co najmniej 92 mg/dl,
👉 poziom glukozy w 60 minucie badania wynosi 180 mg/dl i więcej,
👉 poziom glukozy w 120 minucie badania wynosi 153 mg/dl i więcej.
Do badania należy się zgłosić rano, na czczo i trzeba sobie na nie zarezerwować ok. 2 godzin.

Leczenie cukrzycy ciążowej sprowadza się w głównej mierze do wprowadzenia odpowiedniej diety. 🥕 Zaleca się ustalenie regularnych pór posiłków oraz wybieranie produktów o niskim indeksie glikemicznym. 🍅 Z menu należy wykluczyć cukier, słodycze, napoje gazowane, przetwory owocowe, dżemy i miód, a także produkty gotowe i przetworzone. Dobrym wyborem będzie pieczywo razowe i graham, gruboziarniste kasze, makaron pełnoziarnisty, brązowy ryż, chude mięsa, 🐟 ryby, jogurt naturalny oraz twarogi. Warto też sięgnąć po warzywa niskowęglowodanowe, zwłaszcza szparagi, 🥒 ogórki, pomidory, marchew czy rzepę. Jeżeli nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, zaleca się regularną aktywność fizyczną, 🏃‍♀️ ponieważ pomaga ona zmniejszych insulinooporność, a tym samym stężenie glukozy we krwi. Co ważne, dieta ta nie może służyć odchudzaniu, ponieważ kobieta w ciąży nie tylko nie może być głodna, ale też musi dostarczyć wszystkich niezbędnych składników odżywczych dziecku – podkreśla 👨‍⚕️ lek. diabetolog Mateusz Klamann. Dobrze jest też kontrolować stężenie glukozy we krwi za pomocą glukometru ok. 1 godzinę po każdym posiłku.

Należy pamiętać, że cukrzyca ciążowa wymaga rozpoznania i leczenia, ponieważ stanowi poważne zagrożenie dla dziecka. 😐 Przede wszystkim może wystąpić makrosomia, czyli zbyt duża masa urodzeniowa noworodka. 👶 Ponadto, po porodzie może się u dziecka pojawić hipoglikemia. Wreszcie, cukrzyca ciążowa może się przyczynić do powstania wad rozwojowych oraz wcześniactwa. Na tym jednak nie koniec! Cukrzyca ciążowa powinna być traktowana jako sygnał ostrzegawczy. Wskazuje ona, że kobieta ma skłonność, najprawdopodobniej 🧬 genetyczną, do zaburzeń gospodarki węglowodanowej i w dalszej przyszłości, może u niej dojść do rozwoju cukrzycy typu 2. Mając to na względzie, warto szczególnie zadbać o zdrowy styl życia uwzględniający dietę i ruch 🚶‍♀️ nie tylko w czasie ciąży, ale i po jej zakończeniu. Szczegóły dot. diety znajdziecie w naszym dziale edukacji, z którego możecie pobrać przygotowaną na ten temat ulotkę - https://bit.ly/3Ulz9Ps. 😉 Dolegliwość ta, a także inne problemy pojawiające się w okresie ciąży i połogu są też omawiane na zajęciach naszej Szkoły Rodzenia https://balticmed.pl/szkola-rodzenia/ 👌

Twoja przychodnia rodzinna Balticmed