17/10/2025
JAK BUDOWAĆ ZDROWĄ SAMOOCENĘ?
Samoocena to sposób, w jaki postrzegamy i oceniamy samych siebie – swoje możliwości, wartość i miejsce w świecie. Ma ogromny wpływ na nasze decyzje, relacje i sposób, w jaki radzimy sobie z trudnościami. Zdrowa samoocena nie polega na przekonaniu, że jesteśmy idealni, ale na akceptacji siebie z pełną świadomością swoich mocnych i słabszych stron.
Czym jest zdrowa samoocena?
Zdrowa samoocena to poczucie, że jestem wystarczający – taki, jaki jestem. Nie oznacza braku ambicji ani rezygnacji z rozwoju, ale wiary w to, że nawet jeśli popełniam błędy, wciąż zasługuję na szacunek i dobre traktowanie – także od samego siebie.
Osoba z dojrzałą samooceną potrafi przyjmować konstruktywną krytykę, bez natychmiastowego poczucia winy czy wstydu. Umie cieszyć się swoimi sukcesami, ale też przyznać do słabości, nie tracąc przy tym poczucia własnej wartości.
Co osłabia poczucie własnej wartości?
Samoocena nie jest czymś stałym – kształtuje się przez całe życie. Na jej rozwój wpływa wychowanie, doświadczenia z dzieciństwa, relacje, w których byliśmy oceniani lub porównywani do innych. Niska samoocena często bierze się z przekonań, które zakorzeniły się w nas dawno temu, np. „muszę być idealny, żeby zasługiwać na miłość” albo „inni wiedzą lepiej ode mnie”.
Z biegiem czasu te przekonania zaczynają kierować naszymi wyborami – unikamy ryzyka, bo boimy się porażki, nie prosimy o pomoc, bo nie chcemy wyjść na słabych, a krytykę traktujemy jak potwierdzenie, że „znowu zawiedliśmy”.
Jak budować zdrową samoocenę?
1. Zwróć uwagę na sposób, w jaki do siebie mówisz
Często jesteśmy dla siebie surowsi niż dla kogokolwiek innego. Warto obserwować swój wewnętrzny dialog i zauważać, jakich słów używamy wobec siebie. Jeśli stale się krytykujesz – zatrzymaj się i zapytaj: czy powiedziałbym to bliskiej osobie w podobnej sytuacji?
2. Akceptuj swoje emocje i błędy
Błędy nie odbierają Ci wartości – są częścią uczenia się i rozwoju. Osoba o zdrowej samoocenie nie unika porażek, tylko potrafi z nich wyciągać wnioski. To właśnie one uczą pokory i pomagają budować zaufanie do siebie.
3. Doceniaj swoje osiągnięcia
Nawet te małe. Zamiast skupiać się wyłącznie na tym, co nie wyszło, zauważ, ile już zrobiłeś. Warto prowadzić dziennik wdzięczności lub zapisywać codzienne sukcesy – to pomaga przesunąć uwagę z krytyki na uznanie.
4. Otaczaj się wspierającymi ludźmi
Relacje, w których czujesz się szanowany i słuchany, mają ogromny wpływ na to, jak sam siebie postrzegasz. Zadbaj o to, by wokół Ciebie byli ludzie, przy których możesz być sobą – bez udawania i lęku przed oceną.
5. Daj sobie prawo do odpoczynku
Wysokie wymagania wobec siebie często prowadzą do przeciążenia i frustracji. Pamiętaj, że Twoja wartość nie zależy od produktywności. Odpoczynek to nie nagroda, lecz potrzebny element równowagi psychicznej.
Kiedy warto poszukać wsparcia?
Jeśli mimo starań wciąż czujesz, że nie potrafisz zaakceptować siebie, masz wrażenie, że „nigdy nie jesteś dość dobry” lub trudno Ci uwierzyć w pozytywne słowa innych – warto sięgnąć po pomoc specjalisty. Psychoterapia może pomóc zrozumieć źródła niskiej samooceny, nauczyć się patrzeć na siebie z większą łagodnością i odbudować poczucie własnej wartości.
Pamiętaj:
Zdrowa samoocena nie polega na byciu idealnym, ale na przyjaźni z samym sobą. To umiejętność mówienia do siebie z troską, rozumienia swoich potrzeb i uznania, że zasługujesz na dobre życie – dokładnie taki, jaki jesteś.
