10/03/2025
Szanowni Państwo ‼️
Tuż po święcie kobiet przypominam post, który napisałam w marcu 2023 na temat znaczenia żeńskich hormonów płciowych 🌷
Z szacunkiem 🥰
Szanowni Państwo‼️
Dziś będzie długo🤪
Estrogeny to grupa hormonów, które choć jednoznacznie kojarzą sie z kobietami to występują nie tylko u kobiet ale i u mężczyzn ❗️i u obu płci odgrywają ogromną rolę.
Nie ma szans aby jednym wpisem wyczerpująco przedstawić znaczenie działania estrogenów na organizm człowieka. Generalnie owiane są złą sławą, przypisuje im się wpływ na wahania nastroju, zwiększone ryzyko nowotworzenia🤔 Dziś przy święcie kobiet postanowiłam napisać o ich zaletach dla kobiet i trochę podważyć niekorzystną sławę jaką im się przypisuje w aspekcie stosowania hormonalnej terapii menopauzy.
Estrogeny w organizmie kobiety są produkowane przede wszystkim w jajnikach, ale także w nadnerczach i w tkance tłuszczowej. I te dwa ostatnie narządy są głównym źródłem produkcji estrogenów w okresie przeddojrzewaniowym jak i w okresie menopauzy
Dygresja – dlaczego otyłe dziewczynki dojrzewają wcześniej ? Ano dlatego, że tkanka tłuszczowa jest źródłem estrogenów. Dlaczego kobiety otyłe są mniej zagrożone osteoporozą pomenopauzalną, dlatego że w tkance tłuszczowej powstaje estradiol. Dlaczego u otyłych mężczyzn dochodzi do powiększenia gruczołów piersiowych – tzw ginekomastia – już Państwo wiecie? No tak estradiol z tkanki tłuszczowej😊
Dziś nie będę rozwodzić się na temat roli estrogenów w okresie dojrzewania, w cyklu miesiączkowym, ciąży i w całym temacie płodności. Dziś kilka słów o znaczeniu estrogenów dla kobiet w aspekcie menopauzy
W momencie ustania czynności jajnika stężenie estradiolu we krwi kobiety spada poniżej 20 ng/ml i co bardzo ważne ❗️ dzienne wytwarzanie i stężenie estradiolu we krwi u kobiet w okresie pomenopauzalnym jest niższe niż mężczyzn❗️
Poza wpływem estrogenów na funkcje reprodukcyjne niemniej istotną rolę odgrywa działanie obwodowe tych hormonów na tkanki estrogenozależne, czyli te które mają receptory estrogenowe - wątrobę, kości, nadnercza, tarczycę, nerki, płuca, śledzionę, pęcherz moczowy i przewód pokarmowy oraz mózg.
Rozmieszczenie receptorów decyduje o efekcie działania estrogenów na poszczególne tkanki.
🧠 Najważniejszy w mojej ocenie jest wpływ na mózg. Estradiol odpowiada za pobudzanie wzrostu neurytów i tworzenia synaps, zwiększenie przepływu krwi przez ośrodkowy układ nerwowy i co najważniejsze hamowanie tworzenia złogów amyloidu czyli zapobiega powstawaniu procesów neurodegeneracyjnych. Utrata estradiolu w okresie menopauzy skutkuje u kobiet zwiększonym ryzykiem wystąpienia zespołów otępiennych, w tym choroby Alzheimera, zaburzeniami pamięci i zwiększonym ryzykiem wystąpienia udarów mózgu
🦴 Kolejny narząd którego funkcjonowanie jest zależne od estrogenów to kości. Zarówno u kobiet jak i mężczyzn hormonem utrzymującym masę kostną jest estradiol. Jego brak doprowadza do osteoporozy. Przed opublikowaniem wyników, jak się dziś okazuje niezbyt przemyślanego protokołu badania WHI, zaniechano zalecania stosowania hormonalnej terapii zastępczej jako profilaktyki osteoporozy. Dziś mocno podważa się wyniki tego badania i w 2020 roku w zaleceniach postępowania w osteoporozie wydanych przez amerykańskich endokrynologów klinicznych przywraca się zasadność stosowanie hormonalnej terapii menopauzy w leczeniu osteoporozy.
Estrogeny wywierają też wpływ na skórę i tkankę podskórną - zwiększając zawartość kolagenu przez co wpływają na wzrost grubości i elastyczności skóry, przyspieszają gojenie się ran. Typowe dla zmniejszenia wydzielania estrogenów są zmiany zanikowe. Dotyczą one skóry i błon śluzowych. Zmniejszenie stężenia estrogenów po okresie menopauzy doprowadza do zmniejszenia liczby włókien kolagenowych i zawartości kwasu hialuronowego mającego zdolność wiązania wody, obniża się także aktywność gruczołów łojowych i potowych. W wyniku tych przemian dochodzi do nasilania się zmian zanikowych skóry, ścieńczenia, wysuszenia i utraty jej elastyczności. Bardzo dotkliwe dla kobiet są objawy urogenitalne spowodowane atrofią błony śluzowej sromu i pochwy dające przykre objawy takie jak suchość pochwy, sromu, skłonność do zakażeń. Razem z osłabieniem mięśni dna miednicy upośledzoną funkcja tkanki łącznej doprowadza do obniżania się ścian pochwy, wypadania macicy i nietrzymania moczu.
Estrogeny odgrywają bardzo ważna rolę w procesach metabolicznych – w utrzymaniu prawidłowej odpowiedzi tkanek na insulinę, w utrzymaniu korzystnego lipidogramu wpływ na procesy krzepnięcia.
U kobiet po okresie menopauzy obserwuje się przyrost masy ciała, charakteryzujący się niekorzystną redystrybucją tkanki tłuszczowej, ze zwiększeniem ilości tłuszczu wisceralnego oraz zmniejszeniem tzw. beztłuszczowej masy ciała. Przyczyna otyłości kobiet w okresie menopauzy jest oczywiście złożona i poza deficytem estrogenów, jest efektem spowolnienia tempa podstawowej przemiany materii, stosowania wysokokalorycznej diety, jak i braku aktywności fizycznej.
Wykazano, że za wystąpienie insulinooporności u kobiet w okresie pomenopauzalnym odpowiada zarówno zmniejszenie stężenia estrogenów, jak i wzrost stężenia hormonów androgennych, sprzyja jej również obserwowane zmniejszanie, wraz z wiekiem, liczby receptorów dla insuliny.
Konsekwencją tych zaburzeń hormonalnych doprowadzających do wystąpienia otyłości i co za tym idzie insulinooporności u kobiet w okresie menopauzy, jest istotnie większa częstość zaburzeń metabolizmu glukozy. Dowiedziono, że u kobiet w wieku 55–64 lat zapadalność na cukrzycę typu 2 była 2-krotnie większa niż u mężczyzn w tym samym wieku
Insulinooporność i hiperinsulinemia doprowadzają do wystąpienia zaburzeń lipidowych, charakteryzujących się promiażdżycowym profilem cholesterolu, ze wzrostem stężenia cholesterolu frakcji LDL, zmniejszeniem stężenia ochronnej frakcji cholesterolu HDL
🫀Dowiedziono, że ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca u kobiet w okresie rozrodczym jest istotnie niższe niż u mężczyzn w analogicznym wieku, objawowa choroba niedokrwienna serca u kobiet występuje ok. 10 lat później, a zawał serca nawet 20 lat później niż u mężczyzn. Zależność ta jest tłumaczona ochronnym wpływem estrogenów u kobiet przed menopauzą, wywierających działanie przeciwmiażdżycowe‼️
Po menopauzie u kobiet zdecydowanie wzrasta ryzyko zawałów serca, udarów mózgu i innych chorób naczyniowych.
Bardzo ważne jest rozpoznawanie i leczenie zaburzeń metabolicznych, będących wynikiem obniżenia stężenia estrogenów w kobiet w okresie menopauzy. Ma to istotne znaczenie w zmniejszeniu śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych w tej grupie pacjentek.
Refleksja na koniec.
W menopauzę kobiety wchodzą w wieku 48- 55 lat, zdarza się też wcześniej.
Czy na pewno powinny spędzać koleje 20- 30 lat życia (jedna trzecia?) pozbawione wpływu estrogenów❓️
Dziękuję tym, którzy wytrwali do końca😘
Dobrego dnia 🥰
Z szacunkiem
