27/11/2025
👋 Perfekcjonizm i wstyd – jak się łączą i dlaczego tak często tworzą błędne koło?
„Głupi błąd”; „ale byka strzeliłeś” - wielu z nas, dorastało w środowiskach, w których błędy były piętnowane, wyśmiewane i traktowane jako powód do wstydu. Oceniano nas na podstawie ich ilości ucząc jednocześnie, że bezbłędność to ideał, do którego należy dążyć. Trójka czy czwórka to było za mało, należało aspirować do piątek i wyróżnienia na świadectwie. Najlepiej abyśmy działali bezbłędnie, czyli perfekcyjnie. 🥇
Mało kto słyszał od opiekunów czy nauczycieli, że błędy są świetną okazją do nauki, czymś, co może nam pomóc lepiej sobie radzić z pewnymi wyzwaniami. 👉 Że są potrzebne, a wręcz stanowią nieodłączną i ważną część życia. Z takich doświadczeń, w których błąd był traktowany jako porażka płynnie weszliśmy w kulturę sukcesu i obrazki z idealnego instagramowego życia.
Mieszanka tych czynników mogła sprawić, że dziś nieidealnie wykonane zadanie czy uwaga od przełożonego stają się dla nas powodem do wstydu i poczucia winy. To z kolei podkręca śrubę perfekcjonizmu. 🧐 „Jeżeli następnym razem postaram się bardziej, to spełnię oczekiwania i nie popełnię błędu” – taka narracja powoduje, że znowu umieszczamy źródło wstydu w niewystarczającym działaniu z naszej strony i musztrujemy się coraz bardziej.
Perfekcjonizm i wstyd współgrają razem i mogą też blokować nas przed podjęciem działania. 🛑 Często za prokrastynacją kryje się strach przed wykonaniem zadania nieidealnie ⏳. Perfekcjonizm i wstyd są też często cenzorem - być może obawiamy się wyrażania swojej opinii czy dzielenia się poglądami, bo ktoś inny mógłby je uznać za niewystarczające, banalne czy wadliwe.
👉 W dłuższej perspektywie perfekcjonizm i wstyd mogą prowadzić do silnego, długotrwałego stresu, a w rezultacie do okrutnego zmęczenia i zniechęcenia, a nawet wypalenia.
👉Pracę nad opanowaniem perfekcjonizmu i związanego z nim wstydu warto rozpocząć od małych kroków – doceniania siebie poprzez zapisywanie w zeszycie z czego dziś możemy być dumni i celebrowania sukcesów. Warto też poszukać wsparcia psychoterapeuty, aby zmienić utarte schematy myślenia. 🌱