10/08/2021
Po pierwsze, problemy z psychiką to żaden wstyd. Nie jest to ujma, negatywna cecha, problem o którym lepiej nie mówić nikomu - wstydliwy “pryszcz na nosie”, który lepiej przypudrować i udawać, że go nie ma! Szczególnie nie jest to żaden wstyd, jeżeli cierpisz na nieuleczalną, przewlekłą chorobę i nie ukrywajmy śmiertelną chorobę, która wpływa na Twoje codzienne funkcjonowanie.
Z pewnością wiesz, że Twoje ciało może chorować, bywa że fizycznie czujesz się źle, gorzej, słabo, nie masz sił. Wyobraź sobie zatem, że Twoja druga strona - strona psychiczna - również może być osłabiona, pogorszona, że także może chorować.
Skoro zatem cząstka Ciebie - psychiczna cząstka - choruje, to podobnie jak w przypadku ciała, należy ją leczyć. Pociągnijmy tą analogię dalej. W przypadku ciała nie zawsze potrzebujesz leczenia antybiotykami, sterydami i innymi lekami. Czasem wystarczy wypocząć, wyspać się, pójść na spacer. Czasem wystarczy zmienić dietę, dodać jakieś produkt do menu lub go usunąć. Bywa, że sprawę załatwi dobrze dobrany suplement diety lub zestaw witamin. Bywa jednak również tak, że potrzebujesz konsultacji lekarza specjalisty i specjalnie dobranej terapii.
W przypadku problemów i niedomagania psychicznego bywa podobnie, różne niedomagania wymagają różnego traktowania. Nie zawsze musi być to leczenie - terapia psychiatryczna, czasem wystarczy rozmowa (tak, poprawa stanu psychiki może być efektem rozmowy) z osobą, która jest do tego odpowiednio przygotowana.
W tym poście chcę przybliżyć Wam możliwości poprawy stanu psychicznego cukrzyka. Żadna z tych opcji nie będzie związana z cukrzycą, jej stanem, prowadzeniem i całym problem, z którym żyjemy na co dzień.
Zanim jednak dojdziemy do sedna chciałem podkreślić jedną rzecz - w żaden sposób wygadanie się, zwierzenie, czy szukanie pomocy i pocieszenia wśród bliskich, rodziny i przyjaciół nie jest w stanie Wam pomóc. Co więcej, z pewnością Wam zaszkodzi, zdenerwuje, zirytuje i pogorszy stan Waszej psychiki. Dzieje się tak dlatego, że osoby te nie mają żadnej wiedzy i doświadczenia w świadczeniu tego typu pomocy, a ich “widzi mi się”, “weź się w garść” i “wszystko będzie dobrze” nie pomaga w niczym! Jest to tak samo nierozsądne, jak szukanie pomocy z chorą trzustką u swojej przyjaciółki, babci, czy cioci. Nawet jeżeli w Waszym otoczeniu jest ktoś, kto ma profesjonalne przygotowanie np. w zakresie psychologii, to i tak bliskość tej osoby, a zatem również brak obiektywizmu, nie wpłynie na poprawę wyników terapii. Innymi słowy szukajmy pomocy u profesjonalistów - czasem obca osoba może lepiej zdiagnozować problem i wdrożyć terapię niż najbardziej kochająca rodzina.
Coaching - jedna z nowszych form rozwoju osobistego. Coaching skupia się na celach, na tym co będzie, co chcesz osiągnąć, co chcesz zmienić. Nie jest istotne to co jest teraz i jakie są przyczyny tego co jest teraz, ważne jest to co będzie i proces dotarcia do postawionych celów, które mają doprowadzić Cię do zmiany, której pragniesz. Cukrzycowy przykład: masz złe wyniki, a chcesz aby Twoja hemoglobina glikowana była idealna, ustalacie cel, określacie ramy dotarcia do celu, horyzont czasowy, w którym ma to nastąpić. Coach nie powie Ci jak masz to zrobić i dlaczego jeszcze tego nie masz. Coach zada Ci pytania, które pomogą Ci znaleźć odpowiedź w sobie, które Tobie pomogą dotrzeć do celu. Coach nie da Ci rozwiązań - w procesie coachingowym sama lub sam znajdziesz to rozwiązania w sobie, dzięki czemu nastąpi zmiana, która umożliwi Ci osiągnie celu. Coaching pozwala znaleźć w sobie siłę osiągnięcia własnych celów. Jeżeli chcesz być zdrowym cukrzykiem ale wciąż ulegasz słabościom, dzięki coachingowi możesz to zmienić w sobie.
Mentoring - znany od tysiącleci. Mentor, to ktoś z wiedzą w danym temacie, znający problem, biegle poruszający się po meandrach zagadnienia. Mentor podpowiada, podsuwa rozwiązania, daje ćwiczenia doprowadzające do celu. Przykład cukrzycowy: jesteś początkującym cukrzykiem, który chce mieć doskonałe wyniki. Nie masz wiedzy i doświadczenia. Mentor nie uczy, on wymaga od Ciebie nauczenia się, nadaje kierunek, pokazuje drogę do celu. Mentor wie jak mieć doskonałe wyniki hemoglobiny, a Ty pobierasz wiedzę od niego i starasz się podążać tą drogą. On wspomaga Twój szybki proces nabywania wiedzy o cukrzycy opartej na jego doświadczeniu. Można by sobie życzyć, aby lekarze byli mentorami cukrzycowymi, gdyby nie to, że lekarz ma leczyć choroby, a mentor ma wspierać rozwój i edukację swojego mentee. Subtelna, acz znacząca różnica. Korzystanie z usług mentora w dowolnej dziedzinie znacznie skraca proces uczenia, zamiast samemu odkrywać jak rozwiązać problem, mentor nakierowuje Cię na jego rozwiązania.
Psycholog - w odróżnieniu od wcześniej wymienionych coacha i mentora, którzy skupiają się na rozwoju osoby, psycholog skupia się na rozwiązaniu problemu, poszukiwaniu przyczyn i procesów doprowadzających do powstania problemu oraz określeniu sposobu rozwiązania problemu występującego w sferze psychiki, czyli emocji, intelektu, predyspozycji wewnętrznych i doświadczeń. Psycholog sięgając do osobowości danej osoby może wdrożyć terapię, czyli formę “leczenia” problemu psychologicznego osoby. Jeżeli Twoi rodzice byli cukrzykami, a Ty teraz strasznie boisz się tej choroby, to psycholog może pomóc w tym problemie. Jeżeli jesteś cukrzykiem i napatrzyłaś się w szpitalu na dramatyczne powikłania źle prowadzonej choroby i teraz nie możesz myśleć o niczym innym, a Twój świat przesiąknięty jest obawami o swoje zdrowie, to rozmowa z psychologiem, który dotrze z Tobą do genezy Twojego problemu może tu bardzo pomóc.
Psychiatra - jest lekarzem, który zajmuje się diagnozowaniem oraz leczeniem chorób i zaburzeń psychicznych. Kiedy problemy Twojej psychiki zaczynają wpływać na Twoje ciało, kiedy problemy zakłócają Twoje normalne funkcjonowanie, kiedy problemy z psychiką uniemożliwiają Ci pracować, żyć, a natrętne myśli nie pozwalają Ci spać, wtedy koniecznie zgłoś się do psychiatry. Psychiatra środkami farmakologicznymi potrafi ograniczyć Twoje problemy i Twoje cierpienie. Nie ma żadnego wstydu w konsultacji problemów psychiatrycznych, pomyśl o tym w ten sposób, jeżeli ciało może chorować, to psychika również. Jeżeli jest lekarz od chorób ciała, to jest też specjalizacja lekarska od problemów psychiki. Celowo piszę “problemów psychiki” a nie “chorób psychicznych”, bo nie zawsze musi być to tzw. jednostka chorobowa, może być to tzw. zaburzenie, czyli stan przejściowy, który nie musi stanowić choroby. W przypadku cukrzyków, którzy przez wiele lat żyją ze swoją chorobą i w obawie o swoje zdrowie, mogą wykształcić się stany chorobowe wymagające leczenia, np. stale sprawdzasz poziom swojej glikemii, co przeradza się natręctwo, stale mówisz o poziomie glikemii albo o szkodliwości węglowodanów i myśli te nigdy nie opuszczają Twojej głowy. Nie możesz w nocy spać, gdyż ciągle widzisz przed oczami powikłania stopy cukrzycowej, trzęsą Ci się ręce. Warto w takich i innych przypadkach skonsultować się lekarzem psychiatrą. I bardzo ważna uwaga, leczenie psychiatryczne nie wyklucza konsultacji psychologicznej. Kiedy psychiatra ogranicza objawy i skutki Twojego problemu, psycholog może sięgnąć do źródła i spróbować pozbyć się przyczyny.
Dużo zdrowia!