24/02/2024
Badania wykazują że na przetrenowanie szczególnie narażeni są sportowcy wytrzymałościowi w młodym wieku oraz w wieku 40+, częściej dotyczy kobiet.
Mechanizm powstania jest skomplikowany i wielo-czynnikowy – za główny uważa się jednak wpływ cytokin zapalnych oraz występującą w wyniku ich działania kaskadę reakcji organizmu na poziomie neuro-hormonalnym. Brak odpoczynku powoduje „przewlekły stan zapalny” .
Głównym symptomem jaki powinien wzbudzić nasz niepokój to po prostu brak progresu , a nawet regres, mimo pracy wykonywanej na treningach.
Stan przetrenowania bywa porównywany do stanu wypalenia zawodowego, ponieważ objawia się podobnie w sferze mentalnej. Poczucie przewlekłego przemęczenia, oraz spadek motywacji ( lub tez pozorna motywacja w postaci zmuszania się do treningów, lub wyrzutów sumienia po nie wykonanym treningu) oraz negatywne nastawienie do startów i treningów.
Również nasi bliscy mogą zaobserwować u nas zmiany w postaci chwiejności nastroju, zmiany nastawienia do życia codziennego itp.
Poza sferą psychologiczną zespół przetrenowania związany jest również z aspektem anatomicznym i fizjologicznym: częste mikro-urazy, bóle mięśniowe, zaburzenia snu, spadek libido, nieprawidłowości w obrazie EKG.
Objawiać może się również poprzez zaburzenia odporności – najczęściej w postaci powtarzających się infekcji górnych dróg oddechowych.
Biochemiczny aspekt związany jest ze zmianami stężenia: hemoglobiny, ferrytyny, glukozy, kinazy keratynowej (CK), glikogenu, mocznika, aminokwasów katecholamin, kortyzolu, testosteronu oraz Zn, Co, Al., Se i Cu.
Stwierdzenie zespołu przetrenowania nie jest łatwe.
Przede wszystkim należy wykluczyć wszelkie choroby. Dopiero po jednoznacznym stwierdzeniu braku zmian chorobowych można podjąć się oceny stanu przetrenowania.
Markery biochemiczne mogą być przydatne ,nie mogą być kjednak jedynym kryterium oceny. Ponadto powyższe markery, szczególnie hormony różnią się znacznie swoim poziomem w cyklu dobowym, co nastręcza trudności w interpretacji, i czasem wymaga powtarzania badań by wykreślić krzywą zmian.
