03/11/2025
🍁 Dlaczego jesienią trudniej nam działać?
Mniej słońca ➡️ mniej serotoniny ➡️ mniej energii.
To nie przypadek, że jesienią wielu z nas czuje spadek nastroju, motywacji czy chęci do działania. Nasz organizm reaguje na zmianę rytmu dnia i ilości światła tak samo, jak reaguje natura.
Dni stają się krótsze, szybciej zapada zmrok, organizm wytwarza więcej melatoniny. czujemy senność, spowolnienie, większą potrzebę snu i odpoczynku. To sposób, w jaki ciało próbuje się dostosować, to nie słabość, ale adaptacja.
Wraz ze zmianą rytmu dnia zmienia się też nasz nastrój. Pojawia się więcej refleksji, tęsknoty, czasem melancholii. Jesień sprzyja zatrzymaniu, skupieniu się na tym, co wewnętrzne. I choć bywa to trudne, często właśnie w tym zwolnieniu zaczyna się coś dojrzewać: decyzje, emocje, nowe perspektywy.
🌿 Jesień to czas porządkowania, zatrzymania i zwolnienia tempa.
Tak jak natura zrzuca liście, żeby przygotować się na nowy cykl, tak samo my potrzebujemy odłożyć to, co już nam nie służy. To moment, w którym można pozwolić sobie na mniej: mniej pośpiechu, mniej presji, mniej porównywania się z innymi. Nie wszystko w życiu musi rosnąć. Niektóre rzeczy potrzebują czasu, by dojrzeć w ciszy, w spokoju, w codziennych drobiazgach.
🔬 A co mówi nauka?
Badania psychologiczne i biologiczne potwierdzają, że jesienny spadek energii to zjawisko naturalne. Norman Rosenthal i współpracownicy (1984) opisali tzw. sezonowe zaburzenie afektywne (SAD), w którym mniejsza ilość światła słonecznego prowadzi do obniżenia poziomu serotoniny i wzrostu produkcji melatoniny – hormonów regulujących nastrój i rytm snu.
Z kolei Lambert i wsp. (2002) wykazali, że ilość światła dziennego wpływa bezpośrednio na aktywność serotoniny w mózgu, a Lewy i wsp. (2006) – że krótsze dni przesuwają rytm dobowy, powodując senność i spowolnienie. Nowsze badania (Murray i wsp., 2020) sugerują, że jesień sprzyja introspekcji i regulacji emocji – to czas, w którym możemy lepiej rozumieć siebie, jeśli pozwolimy sobie zwolnić.
📘 To nie lenistwo ani brak motywacji to sposób, w jaki ciało i psychika dostosowują się do zmiany światła, temperatury i rytmu życia.