Krzysztof Pielechowski - Psychoterapia uzależnień

19/11/2025

"Teoria przywiązania ma nieco inny charakter niż koncepcje medyczne - mówimy o spektrum kontinuum, a nie o normach. Przytoczę przykład badaczy zajmujących się przywiązaniem, którzy udali się do Dalajlamy i zadali mu pytanie: “My mówimy, że najważniejsze w życiu jest przywiązanie bezpieczne, ufne. Ty uważasz, że najważniejszy jest brak przywiązania, czyli coś, co się nazywa detachment. Jak to można pogodzić ze sobą?”. Po wspólnej debacie doszli do wniosku, że bezpieczne przywiązanie jest tym samym, co brak przywiązania w buddyzmie. Jeżeli mamy pewną bazę do poczucia bezpieczeństwa w świecie, to figurę przywiązania możemy zostawić, odseparować, co nie znaczy wyrzucić ze swojego życia. Ona pozostaje w nas, utrzymujemy z nią więź, ale możemy poznawać rzeczywistość i nasz wewnętrzny świat, tworzyć nowe więzi. Jeżeli mamy zakłócone poczucie bezpieczeństwa, to będziemy koncentrowali się na tym, żeby w jakiś sposób tę figurę przywiązania przy sobie mieć.
Zawsze jest mozaika trudnych czy traumatycznych przeżyć i tych bezpiecznych. Co ciekawe, te bezpieczne doświadczenia często zapominamy, ale są gdzieś w naszych przeżyciach, dotyczą często bardzo wczesnych relacji. Pozostają na zawsze i kierują naszym zachowaniem."

Cezary Żechowski, Rozmowy o miłości, współczuciu i gniewie. Kiedy psychoanaliza
spotyka neuronaukę. Wyd. Fundament
fot Walter Randlehoff

07/11/2025

04/11/2025

Magdalena Bigaj, edukatorka higieny cyfrowej, w wywiadzie dla “Tygodnika Powszechnego” opowiada, jak trudno odłożyć telefon i dlaczego warto to robić. Zaczyna od prostego triku: noszenia zegarka na rękę, bo często sięgamy po smartfon tylko po to, żeby sprawdzić godzinę, a kończymy na przewijaniu feedu przez kwadrans. Higiena cyfrowa to po prostu nawyki, które chronią nasze zdrowie w świecie technologii, tak jak mycie zębów chroni jamę ustną.

Obejmuje nie tylko walkę z uzależnieniem, ale też dbanie o uszy przed słuchawkami czy dezynfekcję ekranu. Większość z nas nie jest naprawdę uzależniona, ale zależna od urządzeń, które zastępują nam wszystko: notes, budzik, relacje.

Problem tkwi w tym, że aplikacje są zaprojektowane, by kraść naszą uwagę. Firmy oferują darmowe media społecznościowe, ale płacimy danymi i czasem. Używają trików, zwanych dark patterns, jak trzy kropki w czacie, które trzymają nas w napięciu, czy nieskończone przewijanie, prowadzące do doomscrollingu czyli kompulsywnego czytania złych wiadomości.

Na TikToku to mistrzostwo: po 37 minutach czujemy głód na więcej, bo dostajemy dawki dopaminy. Sean Parker z Facebooka przyznał, że to celowe wykorzystanie słabości psychiki. W pędzącym świecie telefon staje się łatwym sposobem na relaks, ale to pułapka bo sam tworzy stres, na który proponuje “lekarstwo” w postaci kolejnego scrolla.

Konsekwencje są poważne. Mózg męczy się od natłoku informacji: newsy, reklamy, memy ,wszystko krótkie i niepowiązane. To nie to samo co czytanie książki, gdzie treść buduje spójną historię. Profesor Nass mówił, że ciągłe sprawdzanie telefonu trenuje mózg do dekoncentracji, jak wtórne ADHD.

Pojawia się cyfrowa demencja: problemy z pamięcią podręczną, bo wszystko zapisujemy w chmurze. Nawet numery telefonów zapominamy, bo urządzenie to robi za nas. Ręczne notatki pomagają, bo mózg wie, że to nie jest wieczne. Społecznie też cierpimy: rodziny milczą, bo każdy w swoim ekranie, dzieci później mówią przez brak rozmów. Tworzy się cyfrowa anhedonia bo realne życie wydaje się nudne w porównaniu z online, gdzie hodujemy idealne wersje siebie.

By wyjść z tego, trzeba zrozumieć, co stoi za naszym scrollowaniem: potrzeba uznania, kontaktu? Zastąpić to czymś offline. Bigaj proponuje POMO, dumę z przegapiania, bo na początku to frustracja, nie radość. Life hacki: zegarek, fiszki z alternatywami na stres, jak spacer zamiast telefonu. Po pracy traktuj ekran jak smog, odłóż go, wyłącz powiadomienia.

ABC higieny: monitoruj czas ekranowy, odkładaj telefon w jedno miejsce w domu, noś go bez siebie, wyłącz dźwięki poza SMS i rozmowami, nie używaj przy posiłkach czy rozmowach, po 22:00 zostaw poza sypialnią, ruszaj się offline, rozwijaj hobby bez netu, dobieraj treści świadomie.

Zyski? Spokój, wyciszenie. Chodzenie bez podkastu pozwala usłyszeć miasto, ponudzić się, co rodzi pomysły. Odzyskujemy kontakt ze światem, zamiast być jak maszyny. Bigaj mówi: nawyki się buduje, to trudne, ale warte. Jej książka “Twój telefon, twoje zasady” dla nastolatków wychodzi we wrześniu. Warto spróbować, by życie poza ekranem znów było atrakcyjne.

Źródło tekst i Foto w sekcji komentarzy

04/11/2025

„Dobry terapeuta nie jest artystą w sensie ekstrawaganckiej oryginalności, lecz rzemieślnikiem, który z troską i powtarzalnością wykonuje codzienną pracę bycia obecnym.”

Źródło: McWilliams, N. (2004). Psychoanalytic Psychotherapy: A Practitioner’s Guide. New York: Guilford Press.

fot Danielle Suijkerbuijk

30/10/2025

Ludzie, którzy muszą mieć zawsze rację, uważają, iż nie powinni podlegać krytyce, doświadczać braku zaufania ani podejrzeń czy jakichkolwiek indagacji. Ci, którzy są opanowani żądzą władzy, zasługują ich zdaniem na ślepe posłuszeństwo. Inni jeszcze, traktujący życie jak grę, w której ludzie są obiektem zręcznych manipulacji, uzurpują sobie prawo do oszukiwania innych, ich samych natomiast oszukiwać nie wolno. Ci którzy obawiają się stawić czoła swoim konfliktom, uważają się za uprawnionych do „wywinięcia się” czy „ominięcia” swoich problemów. Osoba agresywnie eksploatująca innych, przeprowadzająca swoją wolę metodą zastraszenia, uzna za głęboko niesłuszną propozycję uczciwej umowy na prawach równości. Jednostka arogancka i mściwa z tendencją do obrażania innych, ale potrzebująca ich uznania, zasługuje w swoim mniemaniu na „nietykalność”. Jej wolno popełniać w stosunku do innych takie czy inne wykroczenia, ludzie zaś nie mają prawa wtrącać się do tego, co ona robi. Inną wersją tego samego wymagania jest żądanie od ludzi zrozumienia. Ona może sobie pozwolić na głęboko ponury nastrój czy krańcowe rozdrażnienie – ze strony innych należy jej się i wtedy zrozumienie. Jednostka która w „miłości” upatruje wszechstronne przezwyciężenia swoich konfliktowych problemów, obraca potrzebę doznawania uczucia na domaganie się wyłącznie i bezwarunkowego oddania. Osoba separująca się od otoczenia, a więc pozornie niczego nie wymagająca, stawia wszakże jedno żądanie: aby jej niczym nie zaprzątano, aby jej dano „święty spokój”. Wydaje jej się, że niczego nie chce od innych, a zatem ma w każdej sytuacji prawo być pozostawiona w spokoju. Ten „święty spokój” zazwyczaj należy odczytać jako wyjęcie spod prawa krytyki, wolność od cudzych oczekiwań, obowiązku podejmowania wysiłków – nawet wówczas, gdyby te ostatnie miały być dokonywane w jej własnym interesie.

Karen Horney, Nerwica a rozwój człowieka

27/10/2025

13/10/2025

O przeniesieniu i przeciwprzeniesieniu, czyli o tym, co bardzo ważne dla psychoterapeuty psychodynamicznego, pracującego w nurcie skoncentrowanym na przeniesieniu (ang. Transference-Focused Therapy – TFP) w procesie prowadzenia psychoterapii.

Po pierwsze: czym właściwie są przeniesienie (ang. transference) i przeciwprzeniesienie (ang. countertransference)? To jakby dwa lustra, w których odbija się wewnętrzny świat pacjenta – często nieuświadomiony – oraz wewnętrzny świat terapeuty, a raczej ten jego fragment, który ujawnia się podczas sesji, a o którym terapeuta wie, że nie należy do niego, ponieważ pojawia się wyłącznie w kontakcie z tym konkretnym pacjentem. A jaśniej? Już piszę.

Przeniesienie to proces, w którym pacjent nieświadomie przenosi na terapeutę uczucia i oczekiwania pochodzące z dawnych relacji – zwłaszcza z dzieciństwa. W efekcie terapeuta zaczyna być postrzegany nie tylko jako profesjonalista, ale także jako ktoś, kto reprezentuje ważne osoby z przeszłości np. rodzica lub opiekuna.
Teraźniejszość zaczyna się wtedy mieszać z historią emocjonalną pacjenta, co pozwala odkryć i zrozumieć, jakimi schematami się kieruje, jakie „matryce” przykłada do innych ludzi, czyli jak ich postrzega i jakie emocje w nim budzą.

Dzięki temu, w procesie psychoterapii, te wzorce można najpierw zauważyć, zrozumieć, a potem przepracować i zmienić – tym razem w bezpiecznej relacji.

Przeciwprzeniesienie z kolei to wszystko, co dzieje się po stronie terapeuty: emocje, reakcje, fantazje i odczucia, które pojawiają się w kontakcie z pacjentem, a które różnią się od jego zwyczajowych, „własnych” przeżyć. (Przy okazji: właśnie dlatego do głębokiej pracy psychoterapeutycznej niezbędna jest własna terapia psychoterapeuty – by potrafił rozpoznawać swoje schematy, mechanizmy obronne i ograniczenia).

Początkowo Freud uważał, że uwzględnianie tego, co pacjent przenosi na terapeutę, i tego, co w związku z tym czuje sam terapeuta, zaburza potrzebny obiektywizm. Z czasem jednak – szczególnie dzięki Winnicottowi, Bionowi i Kernbergowi – zaczęliśmy rozumieć, że przeciwprzeniesienie jest cennym, a może nawet bezcennym, źródłem wiedzy o pacjencie. Jego świadome wykorzystanie stało się jednym z kluczowych elementów procesu terapeutycznego.

To, co czuje terapeuta, często odzwierciedla to, co pacjent nieświadomie wnosi do relacji: swoje lęki, potrzeby, sposób funkcjonowania i mechanizmy obronne. Terapeuta uczy się „pomieszczać” (kontenerować) to, co pacjent wnosi – rozumieć to i odczytywać, by lepiej poznać świat wewnętrzny pacjenta. Dzięki temu może w „tu i teraz” świadomie dobierać narzędzia i słowa, które wspierają proces zmiany.

Przeniesienie i przeciwprzeniesienie są więc rdzeniem psychoterapii psychodynamicznej. Dzięki nim to, co ukryte, może zostać wydobyte, poznane, doświadczone i nazwane w realnej relacji – po to, by przeformułować to, co nie służy, co generuje problemy pacjenta, a często nawet powoduje cierpienie.

To właśnie tutaj, w tej przestrzeni między dwiema osobami, zaczyna się głęboka praca terapeutyczna – i szansa na realną, trwałą zmianę.

Pozdrawiam Was serdecznie,
Karolina

11/10/2025

Ależ radość! Cieszę się, że mogłem wnieść swój skromny wkład! To chyba pierwsza publikacja poruszająca ten ważny temat: jak mówić o uzależnieniach?

Autorom gorące podziękowania za podjęcie tego ważnego tematu!!!

W komentarzu link do pobrania bezpłatnego egzemplarza książki.

06/03/2025

Coraz częściej zdarza się, iż młodzi dorośli wchodzą w życie z dużym bagażem trudnych doświadczeń własnego dzieciństwa i skomplikowanych relacji rodzinnych.

Czy dysfunkcyjna rodzina może być doświadczeniem, które da się przekroczyć wchodząc w dorosłość i budując własne życie?

Czy trudne dzieciństwo może być kapitałem, który da się wykorzystać, aby zbudować szczęśliwe życie?

Na te i inne pytania będą starali się znaleźć odpowiedź uczestnicy najbliższego spotkania z cyklu „Pro tempore. Dialog nauk”:

- prof. Błażej Kmieciak (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie),
- dr Lidia Zabłocka-Żytka (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie),
- Maria Turek (psychoterapeutka),
- dr Janusz Pyda (Akademia Katolicka w Warszawie).

Spotkanie odbędzie się 10 marca 2025 roku o godzinie 10:00 w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Nagranie spotkania dostępne będzie również w Internecie.

Serdecznie zapraszamy!

Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji APS
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
APS Instytut Psychologii
Instytut Edukacji Artystycznej APS
Instytut Pedagogiki Specjalnej APS
Instytut Filozofii i Socjologii APS
Instytut Pedagogiki APS
Samorząd Studentów Akademii Pedagogiki Specjalnej

05/10/2024

Cześć,
część z Was już mnie zna – spotkaliśmy się w różnych okolicznościach na żywo, albo tocząc rozmowy na FB. Pozwalam sobie napisać, ponieważ po kilku latach pracy w „systemie” oraz we własnym gabinecie, zdecydowałem się na uruchomienie poradni, której działalność będzie ukierunkowana na pracę z rodziną w kryzysie. I chciałbym zaprosić Was do udziału w tym projekcie.

Nawiążę współpracę z:
- psychologami,
- psychoterapeutami,
- terapeutami uzależnień,
- pedagogami,
których zadaniem będzie:
- diagnoza,
- prowadzenie konsultacji psychologicznych,
- psychoterapia,
- terapia uzależnień (młodzieży i dorosłych), terapia dorosłych osób z doświadczeniem uzależnienia w rodzinie, terapia bliskich osób uzależnionych,
- praca indywidualna oraz grupowa,
- interwencja kryzysowa.

Zależy mi na współpracy z osobami które:
- są sumienne, zaangażowane, w pracy kierują się etyką,
- ukończyły studia wyższe z zakresu pedagogiki, psychologii (lub innych, określonych w przepisach dotyczących wykonywania zawodu psychoterapeuty/terapeuty uzależnień),
- posiadają certyfikat psychoterapeuty lub specjalisty psychoterapii uzależnień (również w procesie certyfikacji, w przypadku psychoterapeutów ukończony min. 2 rok szkolenia),
- są dyspozycyjne minimum 2 razy w tygodniu, (bloki w godz. 8-15 i 15-21 w tym jeden poranny, dla chętnych możliwość pracy w soboty),
- są gotowe do założenia konta w portalu znanylekarz (koszty pokrywa poradnia) lub posiadają aktywne konto.

Co proponuję:
- wynagrodzenie (zależne od doświadczenia i wykształcenia) w przedziale 120-170 zł brutto za godzinę,
- comiesięczne rozliczenia w oparciu o umowę-zlecenie lub porozumienie o współpracy (B2B),
- regularną superwizję grupową z superwizorem KCPU, dofinansowanie superwizji innych modalności,
- dofinansowanie do szkoleń,
- nowocześnie wyposażone gabinety i sale terapeutyczne, wsparcie administracyjne wraz z systemem rezerwacji, promocję w mediach społecznościowych,
- przyjazną atmosferę, elastyczny grafik oraz możliwość pracy zdalnej.

Poradnia zlokalizowana jest w śródmieściu Warszawy, przy ul. Nowogrodzkiej (okolice metra Centrum), istnieje też możliwość pracy zdalnej.

Zapraszam do przesyłania CV na adres kpielechowski@wp.pl Skontaktuję się z wybranymi osobami.
Krzysztof