17/07/2025
🦠Mikrobiota jelitowa a otyłość: czy mikroorganizmy, żyjące w naszym ciele mają wpływ na masę ciała?
➡️ Mikrobiota jelitowa - co to takiego?
Mikrobiota jelitowa to zbiór bilionów mikroorganizmów (bakterii, wirusów, grzybów), które zamieszkują nasze jelita. To prawdziwy mikrokosmos, który odgrywa niezwykle istotną rolę w kondycji naszego zdrowia. Jeszcze do niedawna uważano, że bakterie w jelitach to tylko "lokatorzy na gapę". Dziś mikrobiota jelitowa nazywana jest ‘drugim mózgiem’ i jednocześnie wiemy już, że ma ogromny wpływ na całokształt naszego zdrowia, w tym na masę ciała.
➡️ Mikrobiota jelitowa a otyłość - jaki jest związek?
Mikrobiota jelitowa wpływa na sposób, w jaki organizm wykorzystuje energię z pożywienia.
➡️ Pozytywny wpływ mikrobioty jelitowej na metabolizm:
1️⃣Produkcja krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA): Bakterie jelitowe, zwłaszcza te rozkładające błonnik, produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, takie jak kwas masłowy, propionowy czy octowy. Te substancje mają korzystny wpływ na wykorzystanie energii z pożywienia:
✅ zwiększają wrażliwość na insulinę, co wspomaga metabolizm glukozy.
✅ zmniejszają stan zapalny w organizmie, co może zapobiegać rozwojowi insulinooporności i innym chorobom o podłożu metabolicznym.
✅ wspierają kontrolę apetytu poprzez oddziaływanie na ośrodek głodu w mózgu, zmniejszając łaknienie i pomagając w utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
2️⃣ Lepsze przyswajanie składników odżywczych: Właściwie zróżnicowana mikrobiota wspomaga rozkład węglowodanów złożonych, białek i tłuszczów, co umożliwia lepsze wykorzystanie energii z pożywienia. Może to również wspierać zdrowie jelit i poprawiać ogólną zdolność organizmu do wchłaniania niezbędnych składników odżywczych.
➡️ Negatywny wpływ mikrobioty jelitowej na metabolizm:
1️⃣ dysbioza mikrobioty jelitowej - dysbioza to zaburzenie równowagi mikrobioty jelitowej, które może prowadzić do rozwoju chorób metabolicznych. Na przykład:
❎ zwiększenie liczby bakterii prozapalnych (np. Firmicutes kosztem Bacteroidetes) może sprzyjać stanowi zapalnemu w organizmie, co z kolei prowadzi do insulinooporności, otyłości i innych problemów metabolicznych.
❎ nadmiar produkcji SCFA (np. kwasu masłowego) może w niektórych przypadkach przyczyniać się do nadmiernego przechowywania tłuszczu i rozwoju otyłości.
2️⃣ Zaburzenia w metabolizmie tłuszczów i glukozy: Niektóre patogenne bakterie w jelitach mogą zaburzać metabolizm tłuszczów, prowadząc do nadmiernego odkładania się tłuszczu w organizmie, a także zakłócać prawidłowe przetwarzanie glukozy, co może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2.
➡️ SIBO - zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to stan, w którym w jelicie cienkim występuje nadmierny wzrost bakterii. To zaburzenie może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym do otyłości. SIBO może powodować problemy z trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych, co prowadzi do niedoborów i zwiększa apetyt. Dodatkowo, bakterie w jelicie cienkim mogą produkować toksyny, które nasilają stan zapalny w organizmie i utrudniają odchudzanie.
SIBO, czyli Small Intestinal Bacterial Overgrowth, to stan, w którym w jelicie cienkim znajduje się zbyt dużo bakterii, które normalnie powinny być obecne głównie w jelicie grubym. To zaburzenie może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, w tym wzdęć, bólu brzucha, biegunek lub zaparć.
Jeśli chodzi o wpływ SIBO na masę ciała, może ono utrudniać odchudzanie i prowadzić do nadwagi lub otyłości. Zbyt duża ilość bakterii w jelicie cienkim może zakłócać procesy trawienia i wchłaniania składników odżywczych. W efekcie organizm może nie wchłaniać ich prawidłowo, co prowadzi do niedoborów, ale także do nadmiernego fermentowania pokarmów, co może powodować wzdęcia, uczucie pełności i zaburzać regulację głodu. Dodatkowo, zaburzony metabolizm może sprzyjać przyrostowi masy ciała i trudnościom w jej redukcji.
➡️ Jak dbać o mikrobiotę jelitową?
✅ dieta bogata w błonnik - jedz dużo warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych i roślin strączkowych. Błonnik odżywia pożyteczne szczepy bakterii w jelitach.
✅ unikaj przetworzonej żywności - ogranicz spożycie fast foodów, słodyczy i napojów gazowanych, które przez wysoką zawartość cukru i tłuszczów negatywnie oddziaływują na mikrobiotę.
✅ spożywaj naturalnie fermentowane kiszonki i produkty mleczne - włącz do swojej diety jogurty, kefiry, kiszonki i produkty bogate w błonnik.
✅ ogranicz spożycie alkoholu - alkohol negatywnie wpływa na mikrobiotę jelitową.
✅ unikaj stosowania antybiotyków, jeśli nie jest to niezbędne - antybiotyki niszczą zarówno „złe”, jak i „dobre” bakterie w jelitach.
✅ zbadaj się w kierunku SIBO - jeśli masz problemy z trawieniem, wzdęcia, bóle brzucha i trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała skonsultuj się z dietetykiem lub lekarzem by uzyskać odpowiednie wsparcie, a w razie wskazań odpowiednią diagnostykę SIBO.
💚 Mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę w procesach pozyskiwania energii z pożywienia i regulacji masy ciała. Dbając o mikrobiotę jelitową poprzez odpowiednią dietę i styl życia, możemy wspomóc proces odchudzania i poprawić swoje zdrowie. Pamiętaj, że zadbana, dobrze odżywiona mikrobiota to jeden z kluczowych elementów zdrowia i dobrego samopoczucia.
Zapisz się na pierwszą wizytę u obesitolog Aleksandry Zając: sixmed.pl.
