24/07/2025
💕👨👩👧👦Jak nauczyć dziecko rozpoznawać uczucia i dlaczego warto❓
👉Dlaczego rozpoznawanie uczuć jest takie ważne❓
✔Rozpoznanie swoich emocji jest kluczem do poznania samych siebie i warunkiem naszego zdrowia psychicznego. To wiadomość od nas samych do nas samych.
✔Jeżeli potrafimy rozpoznać swoje uczucia możemy powstrzymać się od niekontrolowanych reakcji (rzucanie przedmiotami, agresja). Znając swoje uczucia możemy nad nimi zapanować.
✔Nazywając to co czujemy, starając się zrozumieć przyczynę pozwalamy sobie na przeżycie danej emocji „Odczuwam złość, ponieważ zostałem źle potraktowany. Mam prawo się tak czuć.”
✔Samo nazwanie emocji to jakby schwytanie jej, złapanie jej w garść. Kiedy już to zrobimy możemy się im przyjrzeć: o czym nam mówią, jaką wiadomość o nas samych niosą, czy chcemy je pokazać innym. Im sprawniej będziemy to robić tym lepiej będziemy sobie radzić nawet z trudnymi dla nas momentami w życiu.
❌Dziecku jest o wiele trudniej, ono zazwyczaj nie rozumie co czuje i co się z nim dzieje. Dlatego czym szybciej uda mu się z Twoją pomocą opanować tą trudną sztukę tym lepiej będzie sobie radziło w życiu.
👉Jak nauczyć dzieci rozpoznawania i nazywania uczuć?
➡Kluczowe znaczenie ma rozpoznawanie przez Ciebie stanów emocjonalnych dziecka i nazywanie ich. „Zepsuł ci się samochodzik, na pewno jest ci smutno”.
➡Warto także przy różnych okazjach np. podczas spacerów, oglądania książek, bajek tłumaczyć dzieciom „Ten pan głośno mówi, jest cały czerwony, marszczy brwi, jest zdenerwowany”
➡Można pokazać, że ludzie wyrażają uczucia w różny sposób np.: "Gdy się cieszysz, podskakujesz z radości, a dziadek tylko się uśmiecha i podkręca wąsa"
➡Kolejny krok to połączenie emocji z konkretnymi przyczynami. Bardzo przydatna będzie zabawa w obserwowanie uczuć. Podglądając dzieci na placu zabaw i przechodniów na spacerze można mówić co czują i tłumaczyć z czego wynikaj ich emocje poprzez opisywanie sytuacji, np.: „Ten chłopiec płacze bo zgubił zabawkę, na pewno jest mu smutno”. W ten sam sposób należy przedstawiać też zachowania swojego dziecka: „Rzuciłeś bucikiem, bonie możesz go zawiązać, prawda?Trochę się zdenerwowałeś.
➡Już małe dzieci wiedzą, co znaczy cieszyć się, smucić, złościć. Jednak bardziej złożonych uczuć nie potrafią nazwać. Stopniowo należy je wprowadzać podczas codziennych sytuacji, np.: „Chłopiec nie chce bawić się z dziećmi w piaskownicy. Może wstydzi się, bo nikogo nie zna?”.
➡Przeżywane emocje wpływają na to, co dzieje się w naszym ciele. Warto uświadamiać dziecku, że czasem nasze ciało podpowiada nam co przeżywamy np. gdy się złościsz zaciskasz zęby albo tupiesz nogami, kiedy się boisz czujesz szybsze bicie serca.
➡Warto mówić dziecku, że uczucia mogą trwać bardzo krótko lub bardzo długo. Mogą być tak słabe, że wręcz trudne do zauważenia lub tak silne, że będą sprawiały wrażenie, iż opanowują całe ciało i umysł.
💁♂Teraz przejdźmy do praktyki💁♀
Oto propozycje zabaw, które pomogą dziecku nauczyć się nazywania uczuć:
🎲Poszukiwanie emocji
• Oglądając książki, czasopisma, tv itp. dziecko szuka kogoś kto wyraża radość, złość, smutek itd.
🎲Twarze
• Dziecko dostaje kartkę z narysowanymi konturami twarzy. Zadanie polega na dorysowaniu oczu, ust, nosa i tego co uznają za potrzebne, aby ich twarze wyrażały: radość, smutek itd.
🎲Lusterko
• Siadacie z dzieckiem naprzeciwko siebie. Jedno z was jest lusterkiem i naśladuje miny drugiego i odwrotnie. Określacie na jaką emocję wskazuje dana mina.
🎲Dokończ zdanie
Dzieci słuchają fragmentów zdań i kończą je np.:
• Pewnego razu Piotruś wszedł na drzewo i nie mógł zejść. Poczuł wtedy……(strach).
• Marta dostała w szkole szóstkę, więc była…..(szczęśliwa, zadowolona).
🎲Jak się zachowasz?
Dorosły zadaje pytanie, a dziecko odpowiada
„Co najchętniej robisz gdy...”
• Jesteś zły.
• Jesteś smutny.
• Tęsknisz.
• Ktoś cię przezwie.
• Gniewasz się na kogoś. Itp.
Po wypowiedziach dziecka wspólne określacie, które reakcje są dobre, a których należy unikać.
📩Poniżej grafika do pobrania - ściąga z emocjami, która przyda Wam się podczas zabaw👍
Źródła: pinterest, B.Górecka – Mostowicz „Co dzieci wiedzą o emocjach”, „Rozwijanie twórczości i inteligencji emocjonalnej dzieci i młodzieży”, red.Beata Dydra
