03/12/2025
Odpowiedzialność kojarzy się z dojrzałym kierowaniem swoim życiem, przewidywaniem konsekwencji, troską o siebie i innych. Taka postawa nie spada człowiekowi z nieba w dniu osiemnastych urodzin. Dziecko uczy się odpowiedzialności od najmłodszych lat, a cecha ta wymaga pielęgnowania, aby się rozwinęła.
Rozwijanie się odpowiedzialności u dziecka jest ściśle związane z postawą dorosłych. Najskuteczniej rozwój odpowiedzialności wspiera towarzyszenie dziecku w rozwoju, ale nie wyręczanie, nazywanie trudności i pomoc w szukaniu ich rozwiązania, a nie usuwanie ich dziecku z drogi, wysłuchanie, a nie ocenianie.
W relacjach z rówieśnikami dzieci czasem reagują impulsywnie, popełniają błędy. Kiedy przekraczają granice, ponoszą tego konsekwencje. Ochranianie ich przed tym jest swego rodzaju unikaniem odpowiedzialności.
Chroniąc dziecko przed adekwatnymi i nieupokarzającymi konsekwencjami zabiera się mu możliwość uczenia się na swoich błędach. W takich sytuacjach dziecko potrzebuje nie ochrony, ale przewodnika, który porozmawia, wysłucha motywów postępowania, zrozumie emocje, pomoże zrozumieć konsekwencje i będzie wspierał w przejściu przez nie.
W ten sposób buduje się zarówno odpowiedzialność, jak i odporność psychiczna – kiedy dzieci mierzą się z trudnościami u boku wspierających dorosłych. Pod warunkiem, że dorosły nie odbierze im szansy na zmierzenie się z rzeczywistością.
