Psycholog Katarzyna Borkowska

20/11/2025

„Wiele osób przystępuje do terapii z niepokojącą myślą, że są wyjątkowi w swym poczuciu nieszczęścia, że jedynie oni mają pewne przerażające lub niemożliwe do zaakceptowania problemy, myśli, impulsy lub fantazje. Oczywiście tkwi w tym ziarno prawdy, ponieważ u większości pacjentów występuje specyficzna konstelacja silnie stresujących sytuacji życiowych i co jakiś czas napastują ich straszne myśli lub wyobrażenia, które wydostały się z ich nieświadomości.
Do pewnego stopnia dotyczy to każdego z nas, ale wielu pacjentów, ze względu na swą skrajną izolację społeczną, ma podwyższone poczucie wyjątkowości. Ich trudności interpersonalne uniemożliwiają im osiągnięcie głębokiej bliskości z innymi. W życiu codziennym ani nie dowiadują się o podobnych uczuciach od innych ludzi, ani nie wykorzystują okazji do zwierzenia się im, a w konsekwencji do zdobycia uznania i akceptacji w ich oczach.
W grupie terapeutycznej, zwłaszcza we wczesnych stadiach, podważenie poczucia wyjątkowości u pacjenta przynosi mu znaczną ulgę. Po usłyszeniu, jak inni członkowie ujawniają obawy podobne do ich własnych, pacjenci opowiadają o uczuciu bliższego kontaktu ze światem i opisują ten proces jako doświadczenie „witamy wśród ludzi"".

Irvin Yalom, Molyn Leszcz, „Psychoterapia grupowa, Teoria i praktyka". Tłumaczenie Robert Andruszko, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
fot Adam Hornyak

14/09/2025

27/08/2025

27/08/2025

Justyna Dąbrowska: Choć w zakochaniu jest taka właśnie bardzo bliska bliskość, ale ten stan nie trwa wiecznie. A skąd się bierze to, że ktoś całego tego dobra unika?
prof. Bogdan de Barbaro: Gdy mnie o to pytasz, nie ma rady, musimy się zanurzyć w dzieciństwie tej osoby. Można przypuszczać, że w jej historii albo tej bliskości nie było, albo nie była bezpieczna – była inwazyjna, pochłaniająca, chaotyczna czy raniąca, zawierająca elementy agresji. I u tej osoby – dziś dorosłej – zderza się jej potrzeba bliskości z tamtym niegdysiejszym doświadczeniem, wziętym z dzieciństwa. Wtedy powstaje wewnętrzny konflikt, niekoniecznie świadomy: ta osoba czegoś bardzo chce, a zarazem bardzo się tego boi. Do gabinetu terapeuty rodzin i par większość osób właśnie z takim problemem się zgłasza. Oni tak tego nie nazywają, nie mówią: „Mamy problem z bliskością", lecz wzajemnie się obwiniają o różne błahe sprawy. Toczy się między nimi gra pt. „To ty jesteś nie OK", a pod spodem rozgrywa się ów wewnętrzny konflikt: „Potrzebuję bliskości, a jednocześnie boję się jej". Ktoś potrzebuje bliskości, bo bycie blisko jest naturalną potrzebą, a boi się, bo jego dawne doświadczenia są takie, że bliskość jest raniąca. Jego psychika pamięta, że rodzice, od których potrzebował miłości, dawali mu agresję lub obojętność. Innymi słowy, to, czy bliskość jest bezpieczna, zależy od wczesnych doświadczeń w tym obszarze. Jeśli to były doświadczenia traumatyczne, to powstaje taka nieświadoma wewnętrzna wskazówka: „Nie będę ryzykował bliskości, bo ból przy próbie jej otrzymania lub po jej stracie jest zbyt wielki".

JD: Angażując się w bliskość, ryzykujemy, że będzie bolało.
BdB: I może powstać coś w rodzaju filozofii życia pod tytułem: „Już się raz sparzyłem". Taka przesłanka może się stać samospełniającą się przepowiednią: „Będę tak ostrożny, że nie będę niczego ryzykować. Także tego, co mogłoby przełamać tamten wzorzec. Nie ryzykując, pozostaję w osobności, inni są więc coraz bardziej obcy, więc tym bardziej nie wolno się do nikogo zbliżać". Ale pamiętajmy: są też ludzie, którzy są samotni, i jest im dobrze na świecie.

fragment książki "Swoją Drogą...".

Profesor Bogdan de Barbaro poprowadzi na naszej letniej konferencji "Klasę mistrzowską" (równoległe klasy poprowadzą - prof. Katarzyna Schier i Rafał Bornus) a Justyna Dąbrowska poprowadzi grupę dyskusyjną na temat: dlaczego coraz więcej ludzi w Polsce decyduje się na życie bez dzieci? Co to mówi o naszej kondycji psychicznej? Równoległe grupy dyskusyjne poprowadzą Cveta Dimitrova i Paweł Holas.
fotografia pochodzi ze spotkania odbytego w trakcie festiwalu "Góry Literatury"

18/08/2025

Pozwalam sobie.

Pozwalam sobie nie mieć planu.

Pozwalam sobie nie wiedzieć.

Pozwalam sobie się wahać.

I pozwalam sobie zmieniać to, co wymyśliłam dwa dni temu.

Pozwalam sobie się nieść (na fali albo bez).

Pozwalam sobie, żeby się wydarzyło bez mojego udziału.

I pozwalam sobie na zaskoczenia.

Uwalniające.

Podwójnie uwalniające dla perfekcjonistki i wzorowej uczennicy.

Polecam bardzo, bo to uczucie to smakowity kąsek.

A Wy? Na co sobie pozwalacie?

18/08/2025

Magdalena Grzebałkowska: Lepiej przyznać się do zdrady, czy do końca iść w zaparte?
Zofia Milska-Wrzosińska: Zdrada, która trwa, to stan wojny. Nie ma sojuszu, cele obu stron są przeciwstawne i nie do pogodzenia. Zdradzający za wszelką cenę chce ukryć – zdradzany chce wykryć. Głównym interesem strony zdradzanej jest dowieść zdrady współmałżonka. Ale zdradzający może czasem zamiast uników zastosować kontrakt – i ujawnia swoją tajemnicę, apelując o życzliwość i zrozumienie. To jest jak powiedzenie: „Wiesz, kochanie, mamy teraz wspólny kłopot. Jest taka pani, i co ja mogę zrobić, to uczucie jest silniejsze ode mnie, doradź mi, ona też cierpi”. Wtedy problem zdradzającego męża staje się problemem zdradzanej żony. Ona zaczyna myśleć, że chyba mąż traktuje ją poważnie, skoro jej się zwierza. Znam wiele przypadków, gdzie zdradzający wciąga zdradzanego w taką grę. To może być skutek wieloletniego małżeńskiego nawyku – nasze kłopoty są wspólne i dzielimy je ze sobą. Skoro więc jego kochanka ma np. kłopot z matką, która jej przeszkadza w wychowaniu dziecka, to może jest to i nasz problem? Może coś doradzimy? Zwierzenia nie mają granic. Czasem zdradzony mąż domaga się intymnych szczegółów, chce wiedzieć, jak żonie było z kochankiem za pierwszym razem w łóżku, czy coś robiła, czego jemu odmawiała itp., itd.
MG: Po co wbijają sobie nóż w serce i jeszcze nim kręcą?
ZMW: To im daje złudne poczucie kontroli. Myślą, że im więcej będą wiedzieli, to więcej będzie od nich zależało. Mąż o tym mówi, więc jest w naszej władzy. A on mówi, bo przyjemnie mu o tym mówić, wreszcie może komuś się zwierzyć i to bliskiej osobie. A to nie znaczy, że jest w naszej mocy. Raczej delektuje się możliwością wygadania po tylu miesiącach utrzymywania sekretu. A zdradzana żona myśli: „Jak będę wiedziała, co ta kobieta ma w sobie, to zrozumiem, czego mu potrzeba i spróbuję też taka być”.
MG: Udają się takie sztuczki?
ZMW: Ależ on nie zaczął zdradzać dlatego, że tamta była blondynką, czytała książki o końcu świata albo lubiła seks oralny. Zaczął ją zdradzać, bo nastąpił taki moment w ich związku. Partner zdrady jest na ogół przypadkowy.

fragment rozmowy
fot Hadis Safari

17/08/2025

"Moje doświadczenie kliniczne nieustannie potwierdza pogląd Freuda, że ludzie odreagowują to, czego nie pamiętają albo na czego odczuwanie nie mogą sobie pozwolić."

Nancy McWilliams, Psychoterapia Psychoanalityczna
fot Buddy