25/11/2025
DLACZEGO DZIECI MARZNĄ (I PRZEGRZEWAJĄ SIĘ) SZYBCIEJ NIŻ DOROŚLI? 🥶🔥
„Załóż czapkę!”, „Zdejmij bluzę, bo się spocisz!” – brzmi jak klasyka? 😉
To nie tylko rodzinne dramaty, ale konkretny sposób, w jaki zbudowane jest ciało dziecka.
1️⃣ Większa powierzchnia do oddawania ciepła
U dziecka:
• głowa jest proporcjonalnie dużo większa niż u dorosłego,
• całe ciało ma większą powierzchnię skóry w stosunku do masy.
To znaczy, że:
Małe ciało + duża powierzchnia = szybsza utrata ciepła do otoczenia
Dlatego:
• odkryta głowa naprawdę robi różnicę,
• maluch leżący w wózku marznie szybciej niż dorosły idący obok.
⸻
2️⃣ Skóra – cienka „granica” ze światem 🌡️
Skóra dziecka różni się anatomicznie:
• naskórek i skóra właściwa są cieńsze,
• jest więcej naczyń krwionośnych blisko powierzchni,
• bariera ochronna (warstwa lipidowa) dopiero się „uczy” pracy.
Co z tego wynika?
• ciepło łatwiej ucieka na zewnątrz,
• ciało szybciej reaguje na temperaturę otoczenia – dziecko robi się czerwone / blade / sine szybciej niż dorosły.
⸻
3️⃣ Podskórna „kołderka” – tłuszcz biały i brązowy
U noworodków i niemowląt:
• jest więcej tzw. brązowej tkanki tłuszczowej (między łopatkami, przy karku, w okolicy nerek),
• ta tkanka nie tylko „magazynuje”, ale produkuje ciepło.
Jednocześnie:
• warstwa „zwykłego” tłuszczu podskórnego (biały tłuszcz – taka izolacja) i masa mięśniowa są jeszcze stosunkowo małe.
Czyli:
• organizm ma wbudowane „grzejniki” (tłuszcz brązowy),
• ale ma słabą izolację i słabsze mięśnie, które mogłyby dogrzewać ciało przez drżenie.
⸻
4️⃣ Termostat w mózgu – podwzgórze dopiero dojrzewa 🧠
Temperaturą ciała steruje m.in. podwzgórze – obszar w mózgu, który działa jak termostat.
U maluchów:
• ten układ jest niedojrzały,
• reakcje na zimno i ciepło są często gwałtowniejsze i mniej precyzyjne.
Dlatego:
• gorączka może bardzo szybko skoczyć w górę,
• czasem obserwujemy duże wahania: raz zimne, blade, raz mocno rozpalone i czerwone.
⸻
5️⃣ Naczynia krwionośne – mini system grzewczy i chłodzący 🩸
Ciało reguluje temperaturę dzięki naczyniom:
• gdy jest zimno → zwężają się naczynia w skórze i na obwodzie, żeby zatrzymać ciepło w „środku”,
• gdy jest gorąco → rozszerzają się, by oddać ciepło na zewnątrz.
U dzieci:
• ten mechanizm też jest w fazie „nauki”,
• dlatego czasem widzisz u malucha marmurkowatą skórę, sine rączki i stópki, gdy jest trochę chłodniej – to efekt pracy naczyń, nie zawsze realnego wychłodzenia.
⸻
6️⃣ Mięśnie i dreszcze – słabsza „lokalna nagrzewnica” 💪
Dorośli przy wychłodzeniu zaczynają drżeć z zimna – mięśnie kurczą się szybko, produkując ciepło.
U maluchów:
• masa mięśniowa jest mniejsza,
• mechanizm drżeń jest mniej wydolny.
To znaczy, że dziecko:
• gorzej dogrzewa się „własnymi siłami”,
• bardziej polega na ubraniu, otoczeniu i… dorosłych.
⸻
7️⃣ Gruczoły potowe – chłodzenie też jest inne 💦
Dzieci mają gruczoły potowe, ale:
• układ potowy nie jest jeszcze tak sprawny jak u dorosłych,
• sygnały „już mi za gorąco” mogą przychodzić później lub być słabiej odczuwane.
Stąd:
• łatwo jest je przegrzać – zwłaszcza w wózku, foteliku, dusznym pokoju,
• czasem dopiero jak dziecko jest całe czerwone i rozdrażnione, orientujemy się, że jest mu zdecydowanie za ciepło.
⸻
8️⃣ Co z tego wynika w praktyce dla rodzica?
• dziecko fizjologicznie szybciej marznie i przegrzewa się niż dorosły,
• nie oceniamy komfortu po samych zimnych rączkach,
• patrzymy na: kark/plecy, kolor skóry, zachowanie
Nie ma złej pogody, jest tylko nieodpowiednie ubranie” – w przypadku dzieci to powiedzenie sprawdza się podwójnie. 🧣🧤💛
