27/09/2025
ADHD i CHAD mają obszary „styku”, przez co pomyłki się zdarzają – a konsekwencje błędnej diagnozy bywają poważne, bo leczenie tych dwóch zaburzeń jest zupełnie inne.
ADHD i CHAD – dwie różne historie, które łatwo pomylić. Dzisiejszy tekst przygotowałam przede wszystkim dla siebie i swojej pracy, ale może Tobie się również przyda.
Wstęp
ADHD i CHAD to dwa zaburzenia psychiczne, które często mylą nawet doświadczeni lekarze. Na pierwszy rzut oka mogą wyglądać podobnie: impulsywność, wahania nastroju, trudności w codziennym funkcjonowaniu. Jednak ich źródła, przebieg i leczenie są zupełnie inne. Warto je dobrze rozumieć – szczególnie, że błędna diagnoza może oznaczać nie tylko lata niepotrzebnego cierpienia, ale i nieadekwatne leczenie.
Czym jest ADHD?
ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder – zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) określane jest terminem "zaburzenie neurorozwojowe".
Oznacza to, że jego przyczyny tkwią w rozwoju i pracy mózgu, głównie w obszarach odpowiedzialnych za uwagę, pamięć roboczą i kontrolę impulsów.
* ADHD ujawnia się już w dzieciństwie i zwykle trwa przez całe życie. Z wiekiem może zmieniać swój obraz – dorosły z ADHD nie musi być „rozbieganym dzieckiem”, ale nadal będzie miał trudności z organizacją, skupieniem czy kontrolą emocji.
Czym jest CHAD?
CHAD (choroba afektywna dwubiegunowa) określana jako "zaburzenie nastroju".
Jej istotą są epizody: okresy depresji (smutek, brak energii, beznadzieja) przeplatają się z okresami manii lub hipomanii (nadmierna energia, gonitwa myśli, impulsywne działania).
Choroba ma podłoże biologiczne i genetyczne – wiąże się z zaburzeniami regulacji neuroprzekaźników odpowiedzialnych za nastrój.
Objawy zwykle zaczynają się później niż w ADHD, najczęściej w wieku nastoletnim lub we wczesnej dorosłości.
Dlaczego ADHD i CHAD bywają mylone?
Impulsywność:
W ADHD to wynik braku „hamulca” w mózgu – osoba działa szybciej, niż zdąży pomyśleć.
W CHAD impulsywność pojawia się głównie w manii – i często łączy się z przesadną pewnością siebie czy poczuciem „wszystko mogę”.
Problemy z koncentracją:
ADHD: od dziecka, stale, w każdej sytuacji, choć zmienne w zależności od zainteresowania.
CHAD: pojawiają się głównie w epizodach – w depresji z powodu spowolnienia psychicznego, w manii z powodu gonitwy myśli.
Zmienność emocji:
ADHD: emocje są gwałtowne, ale krótkotrwałe – ktoś wybuchnie złością, a godzinę później żałuje i jest pogodny.
CHAD: nastroje zmieniają się „blokami czasowymi” – epizod depresyjny czy maniakalny trwa tygodnie lub miesiące, nie godziny.
Kluczowe różnice w diagnozie
Początek:
* ADHD → od dzieciństwa.
* CHAD → najczęściej późna adolescencja/dorosłość.
Przebieg:
* ADHD: objawy stałe, widoczne codziennie, choć zmienne w nasileniu.
* CHAD: epizody przeplatane okresami względnie dobrego funkcjonowania.
Obszar dominujących trudności:
* ADHD: uwaga, pamięć robocza, kontrola impulsów, organizacja.
* CHAD: nastrój, energia, rytm dobowy.
Dlaczego dobra diagnoza jest tak ważna?
Pomylenie ADHD z CHAD (albo odwrotnie) oznacza ogromne ryzyko:
* Osoba z ADHD, leczona jak na CHAD, może dostać leki stabilizujące nastrój, które nie poprawią jej koncentracji ani organizacji życia.
* Osoba z CHAD, leczona jak na ADHD, może otrzymać stymulanty – a to grozi wywołaniem epizodu manii.
Choć ADHD i CHAD mają punkty wspólne – impulsywność, problemy z koncentracją, emocjonalną intensywność – to są to dwa zupełnie różne zaburzenia. ADHD to stały sposób funkcjonowania mózgu od dzieciństwa. CHAD to choroba afektywna z epizodami, które zmieniają życie falami. Rozróżnienie ich jest kluczowe, bo od tego zależy skuteczne leczenie i poczucie zrozumienia siebie. A trafna diagnoza może przynieść naprawdę wielką ulgę ❤️🩹
~Solena~