03/11/2025
Układ nerwowy, hormonalny i odpornościowy — jedna sieć komunikacji organizmu.
Jeszcze do niedawna układ nerwowy, hormonalny i odpornościowy badano osobno. Dziś wiemy, że te trzy systemy tworzą zintegrowaną sieć regulacji organizmu — współpracują ze sobą w sposób dynamiczny i obustronny.
Dzięki tej współpracy ciało potrafi reagować na stres, infekcje, emocje i środowisko, utrzymując homeostazę — wewnętrzną równowagę.
To właśnie brak prawidłowej adaptacji organizmu do czynników zewnętrznych poprzez brak równowagi i zaburzenia układu nerwowego są przyczyna tego co nazywamy często schorzeniem.
Dzisiejszy rynek zawalony jest wszelkiego rodzaju suplementami , które mają walczyć z niedoborami, poprawiać odporność – i to częściowo się zgadza, ale nikt nie mówi o tym, że nad wszystkimi procesami stoi jeszcze układ nerwowy .
Sama zresztą możliwość przyswajania suplementów, składników pokarmowych, funkcje wydzielnicze są przecież regulowane i zależne od układu nerwowego i hormonalnego.
Dlatego też postanowiłam napisać kilka słów na ten temat.
1. Układ nerwowy i odporność — oś mózg–układ odpornościowy
Układ nerwowy nie tylko „zarządza” ciałem, ale też reguluje odpowiedź immunologiczną.
Komunikacja między neuronami a komórkami odporności zachodzi za pośrednictwem:
• Neuroprzekaźników (np. adrenaliny, acetylocholiny, serotoniny),
• hormonów stresu (kortyzolu, noradrenaliny),
• cytokin, które pełnią rolę „posłańców” między układem odpornościowym a mózgiem.
🔹 Współczulny i przywspółczulny wpływ na odporność
• Układ współczulny („walcz lub uciekaj”) aktywuje się w stresie i wysyła sygnały do narządów odpornościowych (śledziony, grasicy, węzłów chłonnych).
Krótkotrwale może mobilizować odporność, ale przewlekła aktywacja prowadzi do immunosupresji – osłabienia odporności.
• Układ przywspółczulny, poprzez nerw błędny, działa odwrotnie – wycisza stan zapalny.
Mechanizm ten nazywamy cholinergiczną ścieżką przeciwzapalną: pobudzenie nerwu błędnego powoduje uwalnianie acetylocholiny, która hamuje nadmierne wydzielanie cytokin prozapalnych (np. TNF-α, IL-1β, IL-6).
Ten system to biologiczny „hamulec” zapalenia – jego prawidłowe działanie chroni przed chorobami autoimmunologicznymi i przewlekłym stanem zapalnym.
________________________________________
2. Układ hormonalny i odporność — oś podwzgórze–przysadka–nadnercza (HPA)
Drugim filarem regulacji odporności jest układ hormonalny, szczególnie oś HPA (hypothalamus–pituitary–adrenal axis).
🔹 Jak to działa?
1. W sytuacji stresu podwzgórze wydziela hormon CRH,
2. który pobudza przysadkę do uwalniania ACTH,
3. a ten z kolei stymuluje nadnercza do produkcji kortyzolu.
Kortyzol jest kluczowym hormonem stresu – ma działanie immunomodulujące:
• w krótkim czasie tłumi nadmierną reakcję zapalną (działa „uspokajająco” na układ odpornościowy),
• jednak jego przewlekle wysokie stężenie prowadzi do osłabienia odporności, zmniejszenia liczby limfocytów, spadku produkcji przeciwciał i zwiększonej podatności na infekcje.
🔹 Hormony a komórki odpornościowe
Komórki odpornościowe (np. limfocyty T, makrofagi) mają receptory dla hormonów – reagują nie tylko na cytokiny, ale też na sygnały endokrynne:
• Adrenalina i noradrenalina wpływają na migrację komórek odpornościowych,
• Estrogeny i progesteron modulują odpowiedź immunologiczną, co tłumaczy różnice w częstości chorób autoimmunologicznych między płciami,
• Melatonina (hormon snu) wspiera odporność, hamując stres oksydacyjny i zapalenie.
________________________________________
3. Oś mózg–jelita–odporność
Coraz więcej badań potwierdza, że ogromną rolę w tej komunikacji odgrywa jelitowy układ nerwowy (tzw. „drugi mózg”) oraz mikrobiom.
• Mikrobiota jelitowa produkuje neurotransmitery (np. GABA, serotoninę), które wpływają na nastrój i funkcje odpornościowe.
• Z kolei mózg, poprzez nerw błędny i hormony stresu, może zmieniać skład mikrobiomu, wpływając pośrednio na odporność.
Ten system określa się jako oś jelita–mózg–odporność (gut–brain–immune axis).
________________________________________
4. Mózg i cytokiny — obustronna komunikacja między układem nerwowym a odpornościowym
To właśnie tutaj spotykają się wszystkie trzy układy: nerwowy, hormonalny i immunologiczny.
🔹 Czym są cytokiny?
Cytokiny to białkowe przekaźniki wydzielane przez komórki odpornościowe, które:
• aktywują odpowiedź zapalną (np. IL-1, IL-6, TNF-α),
• lub ją wyciszają (np. IL-10).
🔹 Cytokiny wpływają na mózg
Chociaż bariera krew–mózg chroni ośrodkowy układ nerwowy, cytokiny mogą przekraczać ją częściowo lub działać pośrednio przez nerwy czuciowe (np. nerw błędny).
Kiedy poziom cytokin prozapalnych rośnie (np. podczas infekcji, stresu, otyłości czy depresji), mózg reaguje na to jak na „stan choroby”:
• pojawia się zmęczenie, apatia, spadek motywacji – tzw. sickness behavior,
• zmniejsza się aktywność dopaminergiczna (mniej dopaminy = mniej energii i motywacji),
• zwiększa się poziom kortyzolu i stres oksydacyjny,
• może dojść do neurozapalnych zmian w mózgu, które sprzyjają depresji lub lękowi.
🔹 Mózg wpływa na cytokiny
Komunikacja działa też w drugą stronę:
mózg, przez układ autonomiczny i hormonalny, moduluje produkcję cytokin.
Na przykład:
• pobudzenie nerwu błędnego zmniejsza produkcję TNF-α i IL-6,
• stres przewlekły przez kortyzol zwiększa IL-6 i CRP,
• medytacja, sen i techniki relaksacyjne obniżają markery zapalne.
W skrócie: emocje i myśli dosłownie zmieniają poziomy cytokin w naszym ciele.
To naukowe uzasadnienie dla zjawiska, które medycyna funkcjonalna opisuje jako „wpływ stresu i emocji na odporność”.
________________________________________
Dlaczego to ważne
• Zaburzenia osi mózg–układ odpornościowy leżą u podstaw wielu chorób przewlekłych: autoimmunologicznych (np. Hashimoto, RZS), depresji, zespołu przewlekłego zmęczenia, fibromialgii czy zaburzeń jelitowych.
• Leczenie ukierunkowane tylko na jeden układ często jest nieskuteczne, jeśli nie przywróci się równowagi między wszystkimi trzema systemami.
• Dlatego współczesna medycyna holistyczna, praca z energetyka człowieka, ale też kinezjologia stosuje terapie łączone.
Oddzielnie testuje się dominacje układów nerwowych, oddzielnie należy podejść do kwestii zanieczyszczenia biopola i zaburzeń jego funkcjonowania , a jeszcze inaczej do sfery emocjonalnej człowieka .
Medycyna energoinformacyjna ( nie mam na myśli biorezonatorow, ale prace „ręczna”), jest tu bardzo pomocna, ponieważ na odległość możemy lokalizować zaburzenia na każdym poziomie. I choć dla wielu osób jest to temat zupełnie nieznany bądź niezrozumiały, nauka ta od dziesiątek lat jest wykorzystywana nie tylko w diagnostyce, ale również do usuwania przyczyn glownych zaburzen.
Dopiero po niej w kolejności idą testy kinezjologiczne, interpretacje wyników badan w polaczeniu z objawami, dokładna analiza stanu emocjonalnego do części psychosomatyki , kwestie zatoksycznienie , inwazji pasożytniczych i na samym końcu suplementacje.
Czemu na samym końcu, jeśli chodzi o znaczenie?
Ponieważ organizm musi być w stanie przyswoić to co mu podajemy. Każda substancja musi, poza tym mieć otwarta drogę do przenikania w potencjalne miejsce działania! A na ten proces wpływa wiele czynników i u każdego są one inne i maja zupełnie inne przyczyny.
I nimi właśnie zajmuje się szeroko pojęta holistyka.
Zapraszam
Anja Holistic )).
