28/11/2014
Symptomy rozwojowej niepłynności mówienia:
• Powtarzanie sylab np. da-da-daj mi lalę; ma-ma-ma-mo
• Powtarzanie głosek np. a-a-a; y-y-y
• Powtarzanie wyrazów np. daj daj mi lalę
• Przeciąganie głosek np. mmmam lalę
• Pauzy – wyraźnie przerwy miedzy wyrazami
• Blokowanie wyrazów np. d…daj mi lalę
• Wtrącenia np. eee daj mi no lalę
Jakie są przyczyny niepłynności mówienia?
Dziecko:
1. Pomimo, że chce mówić, nie ma motywacji do mówienia, bo nie wie o czym mówić (zaburzenia procesu motywacyjnego)
2. Wie, o czym mówić, ale nie wie jakich słów i reguł gramatycznych użyć, ma trudności z właściwym doborem elementów językowych (zaburzenia językowe semantyczno-syntaktyczne)
3. Nie może wyartykułować dźwięków, brakuje synchronizacji – jednoczesnej koordynacji w czasie – mówienia z myśleniem (zaburzenia motoryczne)
4. Czuje dyskomfort podczas mówienia, odczuwa lęk przed mówieniem (zaburzenia emocjonalne)
5. W nowej sytuacji, z nowymi osobami ma trudności w wypowiadaniu się (zaburzenia umiejętności komunikacyjnych)
6. Ma trudności z kontrolą słuchową własnej wypowiedzi (zaburzenia kontroli wypowiedzi)
Jak postępować? Wskazówki dla rodziców – propozycje
1. Zachować spokój w momencie pojawiającej się niepłynności w wypowiedzi dziecka
2. Nie zwracać uwagi dziecka na niepłynności w mówieniu np. kiedy dziecko mówi – nie należy prosić, by powtarzało niepłynnie wypowiedziane słowa
3. Przytulić dziecko, wziąć na kolana i rozmawiać o tym, co chciało opowiedzieć, mówić spokojnie wydłużając samogłoski, wolno np. „aach taak, chciaałeś mi oopoowieedzieeć, coo dziś roobiiiłeeś w doomuu” – mówić do dziecka czule
4. Słuchać tego, o czym dziecko chce opowiedzieć, a nie jak mówi
5. Ograniczać nadmiar bodźców (programy telewizyjne, programy komputerowe – szczególnie wywołujące napięcie, strach)
6. Przestrzegać stałego rytmu dnia (pory posiłków, odpoczynku), żyjemy przecież w rytmach: styczeń, luty, marzec, (…); poniedziałek, wtorek, środa, (…), rano, południe, wieczór itp.
7. Bawić się z dzieckiem w domu przy spokojnej muzyce w tle
8. Dostrzegać mocne strony dziecka, stosować pochwały np. „bardzo podoba mi się jak posprzątałeś zabawki, jesteś w tym mistrzem, brawo”.
9. Organizować wspólne zabawy na świeżym powietrzu, w piaskownicy, nad wodą
10. Mówić do dziecka …również szeptem
11. Zachęcać do zabaw oddechowych – dmuchanie na piórka, wiatraczki, waciki, bibułki; grać na organkach, harmonijce, flecie
12. Grać z dzieckiem na instrumentach perkusyjnych – zabawy w odtwarzanie rytmów
13. Układać z dzieckiem rytmy z: klocków, patyczków, kapsli po sokach, obrazków, zabawek, np. „klocek, klocek, kapsel, klocek, klocek, kapsel – następnie wolno przeczytać ułożony rytm”
14. Śpiewać z dzieckiem znane piosenki, mówić wierszyki, rymowanki - w tempie umiarkowanym i wolnym
15. Starać się lepiej rozumieć własne dziecko, pomóc mu w wyrażaniu uczuć, nazywać je np. „rozumiem, że jesteś niezadowolony”
16. Stosować masaże rozluźniające napięcie ciała
17. Mówić dziecku, że jest: wyjątkową córeczką, wyjątkowym synkiem
18. Zachęcać dziecko do współpracy, do samodzielności – nie wyręczać w prostych czynnościach – umożliwiać odnoszenie sukcesów (nawet bardzo drobnych) np. podczas samodzielnego ubierania się, pozwolić dokonywać wyborów
19. Dbać o dobry klimat we własnym domu, by dziecko czuło się w nim bezpiecznie
20. Zasięgnąć porady psychologa i logopedy, by upewnić się, czy postępujemy właściwie